آموزش و آگاه سازی کشاورزان نسبت به فواید بقایای گیاهی محصولات برای خاک و همچنین جدی گرفتن پیگرد قضائی در این رابطه، موجب شده که به اذعان مسئولان این حوزه امسال آتش زدن کاه و کلش در مزارع استان کاهش داشته باشد.
به گزارش ایسنا، یکی از بزرگترین چالش‌های کشور در حوزه کشاورزی موضوع خاک است. متأسفانه میزان ماده آلی در خاک کشور کم است و همین امر در روند تولیدات بخش کشاورزی تأثیرگذار بوده است.
یکی از راهکارهایی که می‌توان به راحتی ماده آلی خاک را افزایش داد، حفظ بقایای گیاهی در اراضی کشاورزی است که ضمن صرفه جویی در مصرف آب، به مرور زمان باعث افزایش عملکرد محصول نیز می‌شود.
متأسفانه همه ساله شاهد آتش زدن بقایای محصولات در بخشی از اراضی کشاورزی هستیم و کشاورزان بدون آگاهی از فواید زیاد این بقایای گیاهی، آنها را دود و به خاک و هوا نیز آسیب وارد می‌کنند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان در این خصوص در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: موجودات زنده‌ای در خاک وجود دارد که باعث حاصلخیزی آن می‌شوند و با آتش زدن کاه و کلش مزارع، این موجودات از بین می‌روند.
ابوطالب قزلسفلو با بیان اینکه این موضوع باعث کاهش حاصلخیزی خاک می‌شود، تصریح کرد: بقایای محصول را باید به خاک بازگرداند تا باعث افزایش ماده آلی خاک و در ادامه افزایش تولید محصول شود.
وی خاطرنشان کرد: میزان ماده آلی خاک در استان از ۳ تا ۴ درصد به حدود یک و نیم تا ۲ درصد کاهش پیدا کرده است. در سال‌های اخیر به دلیل کاهش ماده آلی خاک، خاک‌ها توان نگهداری آب را از دست دادند.
قزلسفلو گفت: برخی کشاورزان بدون آگاهی نسبت به اهمیت حفظ بقایای گیاهی نسبت به آتش زدن آن در زمین‌های زراعی خود اقدام می‌کنند. اگر خاک ماده آلی و حاصلخیزی خود را از دست بدهد، دیگر یک محیط زنده و بارور برای کشاورزی نیست.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان با اشاره به آتش زدن بقایای محصولات توسط کشاورزان، یادآور شد: رئیس کل دادگستری استان به تمامی دادستان‌های شهرستان‌ها اعلام کرد که برابر ماده قانونی با کسانی که اقدام به آتش زدن بقایای محصولات می‌کنند برخورد شود.
وی تصریح کرد: در موارد زیادی آتش زدن بقایای محصول در اراضی کشاورزی که در حاشیه جنگل‌ها قرار دارد باعث سرایت آتش به جنگل‌ها می‌شود و ما موظف به پیگیری قضائی نسبت به فرد متخلف هستیم.
قزلسفلو خاطرنشان کرد: سال گذشته حدود ۴۷۰ مورد حریق کوچک و بزرگ در عرصه‌های منابع طبیعی در استان داشتیم که بیشتر اینها از سرایت آتش از مزارع کشاورزی به وقوع پیوسته است. امسال آمار نسبت به سال گذشته کاهشی بوده و مردم و کشاورزان همکاری خوبی با ما داشتند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی گلستان در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: ادواتی برای کشاورزی حفاظتی و کم خاکورزی با تسهیلات ۴ درصدی در نظر گرفته شده که کشاورزان می‌توانند با استفاده از این ادوات بدون آتش زدن بقایای محصول اقدام به کشت محصول کنند.
محمدرضا عباسی با اشاره به اینکه کمک‌های بلاعوض نیز برای خرید برخی از این ادوات در نظر گرفته شده است، گفت: کلاس‌های آموزشی ترویجی زیادی برای بهره برداران برگزار شده و در صورت درخواست کشاورزان کلاس‌های آموزشی رایگان بیشتری نیز برای آنها برگزار می‌کنیم.
وی به مضررات آتش زدن بقایای محصول اشاره کرد و افزود: از هفت سال گذشته ادواتی وارد استان شده که با استفاده از آنها دیگر مانعی برای کشت محصول در میان بقایای گیاهی وجود ندارد.
عباسی با اشاره به فعالیت ۱۶۰ هزار بهره بردار بخش کشاورزی در استان، بیان کرد: در سنوات گذشته در سطح بسیار بالایی از اراضی استان آتش زدن بقایای محصول صورت می‌گرفت و در این سال‌ها این میزان بسیار کاهش پیدا کرده است، امسال با تمام اطلاع رسانی‌هایی که صورت گرفت اما برخی از کشاورزان باز هم اقدام به آتش زدن کاه و کلش مزارع خود کردند و در این رابطه بیش از ۱۰۰ نفر از کشاورزان به دادگستری معرفی شدند. البته نیمی از آتش سوزی‌های بقایای محصولات کشاورزی به صورت سهوی انجام می‌گیرد و کشاورز نقشی در آن ندارد.
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه خاک منبع اصلی تأمین غذا است، گفت: برای کشاورزی خوب، خاک باید بالای دو درصد ماده آلی داشته باشد اما متأسفانه از این نظر دارای نقطه ضعف بزرگی هستیم و حتی در برخی مناطق شمالی استان میزان ماده آلی خاک زیر یک درصد است.
ابوالفضل فرجی تصریح کرد: به ازای هر یک دهم درصد افزایش ماده آلی خاک، عملکرد محصولات زراعی مانند گندم، جو و کلزا بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار افزایش می‌یابد.
وی بیان کرد: یکی از آسان‌ترین روش‌ها برای افزایش مواد آلی خاک حفظ بقایای گیاهی محصولات است که می‌توان در یک دوره ده ساله مواد آلی خاک را به یک حد قابل قبولی رساند.
فرجی خاک را موجودی زنده برشمرد و افزود: آتش زدن کاه و کلش در زمین زراعی باعث از بین رفتن تمامی ارگانیسم‌های مفید خاک از لایه صفر تا ۲۰ سانتیمتر خاک می‌شود.
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان گفت: متأسفانه در سال‌های گذشته به این موضوع توجهی کمی می‌شد و کشاورزان آتش زدن بقایای محصولات را آسان‌ترین روش برای از بین بردن این بقایا و کشت محصول دیگر خود می‌دانستند. در سال‌های اخیر با اقدامات خوبی که جهاد کشاورزی در جهت آگاهی کشاورزان انجام داد، کشاورزان بسیار کمی بقایای محصولات خود را آتش می‌زنند.
