دکتر میرترابی: روشهای درمان گرمازدگی

 به گزارش هفته نامه افق کویر، با گرم شدن هوا احتمال ابتلا به بیماری‌هایی که با گرما مرتبط هستند هم بیشتر می‌شود. یکی از شایع‌ترینِ این بیماری‌ها، گرمازدگی است. روش‌های درمان گرمازدگی بسیار ساده است، در عین حال چنانچه این درمان‌های ساده به‌موقع انجام نشوند، وضعیت خطرناک خواهد شد. بنابراین خبرنگار هفته نامه افق کویر با ” دکتر سید محمود میرترابی باجگانی” متخصص بیماریهای داخلی در این باره گفتگو انجام داد:
افق کویر: گرمازدگی چیست و در مواجه با آن چه باید کرد؟
دستگاه های بدن باید در یک درجه حرارت مشخص کار صحیح خود را انجام دهند روزانه بخاطر فعالیت عضلانی بدن از یک طرف و محیط از طرف دیگر مقدار انرژی گرمایی در بدن تولید می شود که باید انرژی مازاد از طریق عرق دفع شود تا تعادل گرمایی در بدن حفظ شود هرگاه ورودی گرما (بخاطر فعالیت زیاد یا محیط گرم )از خروجی آن (تعریق و…)بیشتر شود گرمازدگی یا افزایش درجه حرارت بدن (نرمال: ۳۷درجه)و اختلال کار بدن اتفاق می افتد.
افق کویر: در فصل تابستان چه بخوریم و چه نخوریم؟
از مصرف غذاهای پر انرژی و به اصطلاح عام “گرمی” زیاد پرهیز شود مصرف میوه مخصوصا هندوانه، سبزی و عرقیجات در فصل گرما بیشتر شود.
افق کویر: انواع مختلف گرمازدگی را توضیح دهید؟
-خفیف: بیمار علاوه بر خستگی مفرط، برافروختگی صورت و سردرد دچار ورم دست و پا و گرفتگی عضلانی می شود.
-متوسط : بیمار علاوه بر موارد فوق دچار استفراغ سرگیجه و افت فشار خون می شود.
-شدید : دچار تشنج، اغما، شوک و اختلال ریتم قلب می شود.
افق کویر: استرس گرمایی چیست؟
هنگامی که بدن نتواند با رفتارهای تطابقی بدن درجه حرارت را تنظیم کند و حرارت بدن صعود نماید دچار استرس گرمایی می شود.
افق کویر: چه زمانی نیاز به اقدامات فوری پزشکی است؟
بهترین راه پیشگیری است، محیط باید از نظر تهویه و شرایط تابش آفتاب محافظت شود، مسیر باد تنظیم و مایعات بدن تامین شود.
افق کویر: چه کسی در معرض خطر گرمازدگی قرار دارد؟
افراد مبتلا به بیماری های تنفسی، قلبی، کلیوی، مغزی ،اطفال، سالخورده گان و دیابتی ها بیشتر در معرض خطر هستند.
افق کویر: چطور از گرمازدگی پیشگیری کنیم؟
مصرف مایعات، تهویه دوش آب سرد گرفته شود، لباس گشاد بپوشند و جنس مرغوب داشته و رنگ لباس روشن باشد. همچنین ساعت کاری به صبح متمایل شود تا عصر و ظهر، مایعات مصرف شود، تهویه محل کار در نظر گرفته و معده سنگین نباشد و همچنین استرس حرارت بدن را بالا می برد .
افق کویر: چه توصیه ای برای کودکان و نوجوانان در فصل تابستان دارید؟
گرمازدگی برای اطفال، سالخوردگان و بیمارانی که دارو مصرف می کنند خطرناک تر است. ورزشکاران وکارگران مستعد نباید بطور ناگهانی از آب زیاد استفاده کنند وجرعه جرعه مصرف نماید چون با بار ناگهانی مایعات سدیم بدن کم شده و ضعف بیماری ایجاد می شود.
“کالج پزشکی ورزشی آمریکا “توصیه می نمایند: کسانی که بخاطر ورزش مبتلا به گرمازدگی شدید شده و در بیمارستان بستری می شوند هفت روز پس از بستری مریض باید هیچ فعالیت ورزشی نداشته باشد پس از این مدت در محیط خنک فعالیت های ورزشی انجام دهند و سپس تا دوهفته به تدریج فعالیت های خود را افزایش دهد.
افق کویر: هرگونه مطلبی که نیاز می دانید گفته شود، بفرمایید؟
بدن انسان مانند دیگر آفرینش های خداوندی در مورد تنظیم دمای خود، سیستم پیچیده و مهمی دارد که باعث می شود کلیه فعالیتهای بدن در دمای ثابتی انجام پذیرد کم شدن دما و بالارفتن زیاد دما از حد متعارف باعث اختلال در کار بدن می شود. هنگامی که دمای بدن از حد خود پایین تر برود “لرز” باعث ایجاد گرما در بدن می شود و هرگاه دمای بدن بالاتر از حد شود عرق، موجب خروج گرما از بدن می شود. در مورد گرما، اگر شدت گرما از توانایی بدن برای کنترل دما بیشتر باشد یا تولید گرما از خارج سازی بیشتر شود موجب علائمی در بدن می شود که براساس شدت گرما به سه دسته تقسیم می شوند:
دسته اول، نوع خفیف گرما زدگی محسوب می شود در ورزشکاران، سربازان، کارگران که در معرض آفتاب هستند ایجاد می شود، درجه حرارت بدن از ۳۷-۳۸ درجه بالا می رود و علائم آن عبارتند از: “ورم گرمایی” یعنی گرگرفتگی صورت و ورم دست و پا، گرفتگی عضلانی یعنی کرامپ و درد عضلات بطور ناگهانی و آزار دهنده و ظهور دانه های پوستی و تاولی کوچک در روی گردن، تنه و کشاله ران.
درمان آن هم با خارج شدن از محیط گرما ، بیرون آوردن لباس، استراحت و مصرف مایعات فراوان باکمی نمک و بالا آوردن پاها به منظور خون رسانی به مغز.
دسته دوم : نوع متوسط است که از نوع اول شدید تر بوده و باعث غش کردن وسنگ کوب گرمایی می شود، افت فشار خون اتفاق می افتد، به میزان کمی کاهش سطح هوشیاری دارد و بخاطر ادامه عامل گرمایی بر فرد مورد نظر می باشد. دمای بدن ۳۹-۳۸درجه می رسد. طپش قلب، استفراغ و سردرد جزعلائم است. درمان آن سرم درمانی ، محیط نسبتا خنک و پاها بالابرده شود.
دسته سوم: نوع شدید که به نوع شوک گرمایی معروف است منجربه به کما، تشنج و شوک می شود. دمای بدن از ۴۰ درجه بالاتر می رود و بیشتر افرادی هستند که بخاطر زمین گیر بودن و نبودن حمایت اجتماعی یا بیماری مثل دیابت، دیالیز ، نارسایی قلبی و مغزی بدن از تنظیم خود به خودی خارج شده و شرایط گرما زدگی بدون مراقبت ادامه یافته است این بیماران احتیاج به درمان بیمارستانی و ICUدارند، بهترین اقدام غیر بیمارستانی غوطه وری فرد در آب سرد یا معمولی است.

حدیث عباسی