تفکر مدیریتی در ایران به سوی تولید نیست

معدن سرب و روی کوشک در فاصله ۱۶۵ کیلومتری شرق یزد و در ۴۵ کیلومتری شمال شرق شهرستان بافق، در عر ض جغرافیایی ۳۱درجه و ۴۰ دقیقه و طول جغرافیایی ۵۵ درجه و۴۵ دقیقه در حاشیه کویر لوت واقع شده است . ارتفاع بلند ترین کوه همجوار معدن از سطح دریا ۲۳۰۲ متر و ارتفاع نواحی ساختمانی و تاسیساتی حدود ۲۰۰۰ متر است . معدن سرب و روی کوشک از دیرباز مورد توجه معدنکاران قدیمی بوده است. آثار کارهای قدیمی نشان دهنده استخراج کلوخه های پر عیار سرب از رخنمون های شرق معدن که به کوشک قدیمی موسوم است می باشد . خبرنگار هفته نامه افق کویر گفتگویی با مدیر عامل این شرکت انجام داده است که در ادامه می خوانیم.
افق کویر: لطفاً خودتان را معرفی کنید؟
محمود علي محمدي هستم، متولد روستای حداده از توابع دامن کوه دامغان. بچه بودم که به تهران رفتیم و در همان جا بزرگ شدم و ادامه تحصیل دادم . در دانشگاه آزاد واحد جنوب، عمران خواندم و بعد از آن وارد بازار کار شدم. در ابتدا در شرکت ساختمانی پاریز مشغول به کار شدم و به مدت مدیدی در دفتر فنی و رییس کارگاه این شرکت بودم، بعد از آن جذب شرکت نوین آلیاژ شدم که شرکت مادر، معادن و کارخانجات است، بعد از کار عمرانی وارد کار معدن و فرو آلیاژ شدم. اوایل کار با ساخت کارخانه شروع کردم بعد از نصب کارخانجات باعث شد تا وارد متالوژی کارهای کانی شناسی شوم، بعد از آن گروه، تصمیم گرفت معادن فاریا، کوشک، کارخانجات نوید منگنز را بر عهده

بگیرد، علاوه بر نوین آلیاژ وارد عرصه فعالیت از پایه معدنی تا انتهای فرو آلیاژشدیم و نتیجه این شد که در تهران که مجمع سالیانه شرکت معادن بافق تشکیل و مدیر قبلی استعفا کرده بود و به نوعی حضور نداشت، تصمیم گرفته شد من از بخش فروآلیاژ به قسمت معدن منتقل شوم، حتی اعتراض داشتم به این علت که درست است بخش معدن با عمران یکی است، اما مشکلات خاص خودش را هم دارد که قبول نکردند و گفتند چون سابقه طولانی مدیریت و کار اجرایی دارید این وظیفه را به من محول کردند، در حال حاضر هم با افراد باتجربه ای مثل مهندس عباسی، مهندس دهقانی، مهندس حاجی زاده و مهندس آقازاده مشغول به کار هستم و گروهی کار می کنیم تا به حال با صداقت همدلی که با هم داشتیم تا به الآن معدن کوشک علی رغم چهل سال فرسوده بودن هنوز یکی از پایه های صادراتی استان یزد است که از معتبرترین شرکت معدنی غیرآهنی در استان یزد است، چرا که از سال ۸۳ برای کشور ارز آوری داریم.
شرکت معادن بافق سهامی عام است، سهام دار عمده شرکت پیمان امیراست که گروه معادن را در اختیار دارد و شرکت نوین آلیاژ سهم عمده از پیمان امیر را دارد، به طبع شرکت های تابع مدیرتشان را پیمان امیر، به کسانی واگذار کرده است که سهام دار عمده هستند. از خصوصیات شرکت نوین آلیاژ این است که از ابتدای تولید تا انتهای بازرگانی را تخصص آن را دارد و در حال حاضر با رابطه هایی که داریم تحریم ها را دور می زنیم. اگر دولت در ۸ سال گذشته همراهی می کرد شرکت نوین آلیاژ وابستگی ایران را به طور کل با فولادهای خاص در دنیا از بین می برد، منتهای مراتب یکسری مشکلات از قبیل؛ نبود زیرساختها مثل شبکه گاز، برق، نبود بودجه و شدت تحریم ها پیش روی شرکت قرار گرفت.
گروهی هم که با هم کار می کنیم اعتقاد دارد که سرمایه ملت باید در ایران هزینه شود، این باعث شده است که سرمایه ملی را در داخل ایران هزینه کنیم، حالا این هزینه چه مقدار به ما برمی گردد مهم نیست، مهم این است که چه کاری در مملکت انجام می شود؟ الآن شرکت معادن فاریا و مادر بخش معادن ۱۲۰۰ نفر کار می کنند در بخش فروآلیاژ آن نزدیک سیصد نفر و در بخش نوید منگنز بیست نفر و در معدن کوشک ۳۵۰نفر و در معدن نوین صد نفر کار می کنند. سیستم در نظر دارد فروآلیاژ تولید کند که الآن آن فروآلیاژ از خارج وارد کشور می شود.
افق کویر:فعالیت هایی که در معدن کوشک صورت گرفته است چه کارهایی بوده است؟
برای معدن کوشک ذخیره ای که قبلاً یعنی بیست سال پیش اعلام شده بود، چیزی در حدود یک میلیون تن بود، زمانی که معدن را تحویل گرفتم، معدن چندین میلیارد بدهی به سیستم دولتی داشت با همکاری بیمه، تأمین اجتماعی بدهی تقسیط شد، توسط دو دورۀ دولت قبلی یکسری بدهی هایی به بیمه تأمین اجتماعی و اداره مالیات بود که تا به الان تمامی آن تسویه گردید و این اولین کاری بود که انجام دادیم. دومین کاری که انجام دادیم این بودکه ذخیره را تثبیت کردیم که ذخیره تثبیت شده کنونی مجتمع معدنی کوشک حدود سیزده میلیون تن سنگ سرب و روی است. با این روشی که الآن کار می شود اگر برداشت سنگ از معدن دوبرابر یا سه برابر نشود تا دو دورۀ بیست ساله دیگر در معدن کوشک بازنشسته خواهیم داشت که یک دوره آن دو سال است که آغاز شده است و قریب به ۲۷۰ نفر نیروی جدید هستند. اصولاً معدن کوشک اولین و آخرین معدنی هست که یک روش منحصر به فرد در استخراج زیرزمینی دارد که ما مرجع آموزشی آن در کل کشور هستیم و سازمان صنایع و معدن استان یزد می تواند افتخار کند که تنها معدنی که این روش را کار می کند در استان یزد است و آن هم معدن کوشک است که استادانی چون مهندس عباسی مدیرمجتمع و مهندس دهقان و مهندس آقازاده هستند که در این بخش کار کردند. منتها به سمت”openpit” می رویم یعنی معدن را باز می کنیم، معدن به همین روش زیرزمینی خواهد بود و اعتقادم بر این است برای اینکه مملکت یک مرجع آموزشی را از دست ندهد و در عین حال سنگ (بیت المال) هدر نرود.قسمت زیرزمینی را تا نهایت نگه می داریم و قسمت اعظم آن را به صورت روباز برداشت می کنیم تا اقتصادی تر باشد. الآن طرحی داریم تا یک کارخانه جفت کارخانۀ قدیمی احداث کنیم که حدود بیست و پنج میلیارد تومان آوردۀ نقدی سرمایه گذار شرکت سهامی می آورد تا ظرفیت تولید تقریباً دوبرابر کنیم. در عین حال تمام سیزده میلیون تن سنگی که ذخیرۀ است استخراج کنیم، چیزی که بعداً می ماند و ما بر روی آن طرح می گذاریم و در داخل ایران تحقیقات انجام می دهیم و کم کم در حال به نتیجه رسیدن است این است که بعدها موادی را که به صورت خروجی کارخانه در استخراج ها هست این به عنوان ذخیره کم عیار ۴ درصد الان در کشور استرالیا و دیگر کشورها بازیافت می شود، بعدها با پیشرفت تکنولوژی همین را به سیستم برگشت می دهیم شاید بعدها نحوه کارکردن معدن کوشک مخلوطی از این بازیافت و فرآوری مواد باشد.
در حال حاضر وضعیت ما مثل قم و کاشان است چرا که بین بافق و بهاباد قرار داریم درست کیلومتر ۴۵ جادۀ بافق به بهاباد هستیم و دقیقاً وسط قرار داریم و نصف تا نصف از روستاهای بافق و بهاباد نفر گرفتیم، در حال حاضر نمی توانیم نیرو بگیریم چون در «پیک» هستیم و بازنشسته نداریم به ازای هر نفر بازنشسته نیرو گرفتیم و آموزش داده ایم و مشغول به کار شدند.
افق کویر:چه مشکلاتی دارید؟
در ایران مشکل سه چیز است: تحریم، کمبود نقدینگی و تکنولوژی که آن هم ناشی از تحریم است. در مورد کمبود نقدینگی سرمایه گذار زمانی که سرمایه اش را می آورد باید مسئولین هم کمک کنند متأسفانه کمکی هم نمی بینیم چرا؟ به طور مثال اداره منابع طبیعی بافق در عرصه معدنی که محل انفجارات است و خود من برای نقطه به نقطه این زمین طرح و برنامه دارم مجوز مرغداری داده است که کار بسیار غیرقانونی است که از نظر امنیتی هم مشکل دارد صحیح نیست که گفته شود . ما می گوییم:«کار بد مصلحت آن است که مطلق نکنند» ما به دنبال این هستیم .در ایران چیزی به عنوان تضمین برای سرمایه گذار نداریم و چیز بی معنایی است، این اولین مشکل است که وجود دارد و سرمایه گذار را فراری می دهد. خود ما از نظر مدیریتی اگر گروه منظمی نداشتیم پیشرفتی هم نداشتیم و نتیجه این است که شش شرکت ورشکسته را بر عهده گرفتیم و همین شرکت هایی را که دولتها می گفتند ورشکسته است سوددهی دارد هم به جامعه خدمت می کند و هم به ارز آوری این مملکت. دنبال اینکه بخواهیم تعریف و تمجید بشنوم یا تندیس و جایزه ای بگیرم نیستم، انسان جایزه اش را زمانی می گیرد که وقتی شب از خستگی می خوابد می داند به خاطر کار ملت خسته شده و باری از دوش ملت برداشته باشد و اگر فردی توقع جایزه داشته باشد نشان دهنده این است که غش در معامله دارد، باید کار کنیم بدون توقع. ایران فقط با کار و کار،کار پیشرفت می کند.
افق کویر: در گفته های خود به این موضوع اشاره کردید که دولتها برای سرمایه گذار مشکل ایجاد می کنند دراین رابطه بیشتر توضیح دهید؟
دولت قید و بند برای سرمایه گذار می گذارد، مردم که به سرمایه گذار کاری ندارند، هر دولتی که ادعا می کند به سرمایه گذار کمک می کند من به او ثابت خواهم کرد که هیچ کمکی نمی کند، چون جهت تفکر مدیریتی در ایران به سمت تولید نیست. در تمام کشورهای پیشرفته اگر تحقیق کنید به این نتیجه می رسید همانطور که تحقیق کردیم و به این نتیجه رسیدیم که در این کشورها زمانی که یک طرح را اجرایی می کنند تا زمانی که طرح به بازدهی نرسیده یک ریال پول دریافت نمی کنند، ولی در ایران زمین و برق به شما واگذار می کنند اول پولش را می گیرند، مالیات می گیرند زمانی که کارخانه احداث شد، سهمشان را می خواهند، کجای دنیا اینطوری است؟ زمانی که به یک شهر برای سرمایه گذاری می آیی فرماندار، بخشدار، رییس اداره مالیات و دیگر مسئولان آدم های خوبی هستند، اما قانون به جهت تولید نیست و ما مجری قانون هستیم وقتی که مسئولی که در شهر گذاشتید می خواهد قانون را اجرا کند خواه و ناخواه دستش بسته است، مملکت ما این طور است اگر می خواهد پیشرفت کند باید قید بگذارد، کنترل کند، نظارت و مدیرتش را بیشتر کند و اجازه بدهد سرمایه گذار کارش را انجام بدهد.
افق کویر: باتوجه به این که به عنوان سرمایه گذار در بخش خصوصی وارد شدید یک نگرش منفی نسبت به خصوصی سازی است که در این رابطه توضیحاتی ارایه نمایید؟
این تفکر اشتباه است که هرکسی که در یک منطقه سرمایه گذاری می کند باید یک چیزی به منطقه بدهد خود به خود یک چیزی به منطقه داده خواهد شد، چون باعث اشتغال می شود، غیر مستقیم رونق ایجاد می کند. این سهمی است که منطقه می برد. استفاده ای که دولت می برد این است از چیز بلا استفاده ای که تا به حال کسی استفاده نمی کرد، حالا استفاده می شود و عوارض و مالیاتش را می گیرد، پس سرمایه گذار در هر صورتی مالیات را به دولت می دهد به مردم هم منفعت می رسد.در اصل خصوصی سازی اگر دولت می خواهد با خصوصی سازی یک دولتی را در دولت ایجاد کند در اصل بنده با آن مخالف هستم ولی اگر بخواهد کار مردم را به مردم واگذار کند مخالفتی ندارم به شرطی که کار مردم را به عده خاصی واگذار نکند. بیاییم بازنگری کنیم و ببینیم این خصوصی سازی که انجام ندادیم چه کسی توان مالی چیزی را که دولت به عنوان بودجه خصوصی سازی برایش در نظر گرفته را دارد آیا غیر از سرمایه گذاران دولتی و گردن کلفت؟!!! اگر می خواهید خصوصی سازی کنید چرا سهام چادرملو، چغارت را به مردم واگذار نمی کنید؟! چرا مدیریت را گسترش نمی دهید؟ چرا مدیر قابل را نمی گذارید تا نظارت قوی داشته باشد! یک موقع سرمایه عظیمی در یک منطقه خوابیده و شما می خواهید بیایید آن را واگذار کنید و مردم منطقه از آن سرمایه عظیم استفاده ای نمی برند. اینکه دولت بگوید می خواهم خصوصی سازی کنم تصدی گری خود را بردارم و خودم را راحت کنم و یک سرمایه گذار دست به نقدی را به دست آورم را اشتباه است باید یک چیز بینابینی در نظر بگیریم، نظارت دولتی صورت بگیرد چون این انفال است، شما اگر واگذار می کنید در ازای این انفال چه چیزی به مردم می رسد؟چه چیز به نسل آینده می رسد؟چیزی که باید اصلاح شود نحوه خصوصی سازی است. چرا مردم را از چاله درمی آورید و به چاه می اندازید، به طور مثال اگر دوستان ما در بخش دولتی قدرت دارند و می خواهند کاری را انجام دهند. ارزش مالی کاری را که انجام می دهند را بگذارند وسط و دولت هم ۴۹ درصد تصدی گریش را نگه دارد. بقیه آن را واگذار کند به هرکس که می خواهد انجام دهد؛ ولی کسی که می خواهد بدنه کار فنی را انجام دهد واقعاً باید قدرت اجرایی آن کار را داشته باشد. سرمایه گذار خصوصی می تواند این کار را انجام دهد به شرط آن که ۱- تعهد داشته باشد ۲-تخصص داشته باشد۳- وطن پرست باشد۴- سرمایه ای را که از منطقه برمی دارد در ازای آن یک پیشرفتی به جامعه آن منطقه بدهد.
اگر بافق بر اثر سنگ آهن توسعه پیدا کند دولت قسمتی را که مختص خودش است را نگه داشته عوایدش را به جامعه بدهد، آن قسمتی که بخش سرمایه گذار خصوصی است تکنولوژی،تخصص،اشتغال و خیلی از مسائل دیگر را به دنبال خواهد داشت ما هیچ مخالفتی با کسی که می آید نداریم این تفکر که مثلاً رییس سنگ آهن حتماً باید بافقی باشد، تفکر اشتباهی است هرکس که مدیریت قوی دارد و دانش بهتری دارد برای شهر بهتر است، اشتباه و کج راهۀ ما در مملکت این بود که قسمت عمده تولیدی مملکت را دست یک گروه دادیم، بعد این گروه باند شد، بعد رانت شد و مردم هیچ استفاده ای نبردند و با یک معضل بزرگ دولت روبرو شد و مقام معظم رهبری(مدظله) برای اینکه شرایط را تغییر دهند فرمودند اصل ۴۴ را اجرا کنید در اجرای این اصل هم همان افرادی که منافعشان تحت خطر قرار می گیرد رفتند گروه درست کردند و به اسم خصوصی سازی گفتند چون تخصص داریم خود ما اجرا کنیم چه کسی بهتر از ما!!!
افق کویر:محصولات معدن کوشک به چه کشورهایی صادر می شود؟عمدتاً محصولات کنسانتره سرب و روی در دنیا الآن خریدارش چین، ازبکستان و چند کشور خاص دیگر است، کشورهای خاص که تعیین کننده نیستند معمولاً کشورهای دست دو می خرند و به کشورهای دست یک مثل چین می فروشند. چین قدرت اقتصادی برتر دنیا می شود به خاطر اینکه انبارهای مواد اولیه غنی دنیا را به چین منتقل می کند، اگر ما هم زرنگ باشیم به عنوان تولید کننده کانی، دولت جمهوری اسلامی به جای اینکه تورم ایجاد کند بخشی از سرمایه هایش را در مملکت انبار می کرد نه تورم ایجاد می کرد، علاوه بر آن قدرت اقتصادی را هم بالا می برد.
افق کویر: از سرب چه استفاده ای می شود؟درلوازم آرایشی، دارو، انرژی اتمی، باتری،رنگ سازی و غیره کاربرد دارد.
افق کویر:آیا امکان دارد که در کشور استفاده شود و خام فروشی نکنیم؟ تا یک مقداری از آن را می توانیم استفاده کنیم در زمان حاضر که شمش روی تولید می کنیم که در صنعت نظامی، داروسازی و آلیاژسازی کاربرد دارد، ولی در ایران ظرفیت بازیافت مقدار کمی از سرب و روی داریم، در نهایت اگر شمش هم شود آن هم صادر می شود. بعضی مواقع بازار فروش کنسانتره در دنیا خوب است
افق کویر:حرف پایانی؟
اعتقاد دارم در مملکت یک نفر حرف می زند و سیاست کلی می شود، بقیه باید اطاعت کنند اگر می توانید بسم ا…، اگر نمی توانید سنگ انداری نکنید، چرا که جامعه خراب می شود، ما که احساس تکلیف کردیم همین کار را انجام دادیم، موفق هم شدیم.