تاکنون خطرات را به صفر نرسانده ایم؛ ولی تلاش برای کاهش آن داریم

هفت مهرماه هر سال روز آتش نشانی و ایمنی نامگذاری شده است. خبرنگار هفته نامه افق کویر به همین مناسبت گفتگویی با مدیر ایمنی فنی شرکت سنگ آهن بافق انجام داده است که توجه خوانندگان را به این گفتگو جلب می نماییم.
افق کویر: لطفاً خودتان را معرفی کنید؟
«رضا فلاح» هستم، مدیر ایمنی، فنی و محیط زیست شرکت سنگ آهن بافق. یک سال و اندی هست که در این شغل قرار گرفتم، مدرک تحصیلی ام لیسانس مدیریت و برنامه ریزی آموزشی وکارشناسی ارشد علوم سیاسی است.
افق کویر: چرا ۷ مهرماه را روز آتش نشانی و ایمنی نامگذاری کردند؟
شهریور سال ۵۹ زمانی که جنگ شروع می شود، دقیقاً روز ۷ مهرماه همان سال هواپیماهای عراقی به پالایشگاههای آبادان حمله می کنند و باعث آتش سوزی پالایشگاه می شوند؛ تعدادی از ایستگاههای آتش نشانی شهر آبادان به منطقه اعزام می شوند، آتش نشانان در حال اطفاء آتش بودند که مجدداً هواپیماها حمله می کنند و در این بمباران تعدادی از آتش نشان های آبادان شهید می شوند، به این مناسبت روز ۷ مهرماه را روز آتش نشانی گذاشتند که یادی کرده باشند از آن شهداء.
افق کویر: تعریف شما از ایمنی چیست؟
ایمنی: درجه فرار از خطر هست یا به نوعی مصونیت در برابر آسیبهای ناشی از حوادث طبیعی و غیر طبیعی!
حوادث طبیعی: حوادثی که انسان در آن نقشی ندارد مثل: زلزله، سیل و طوفان
حوادث غیر طبیعی: حوادثی که انسان در آن دخیل است از قبیل: حوادثی که در معادن، جاده، کارگاه های صنعتی،آتش سوزی ها و تصادفات؛ هر چقدر که در برابر این حوادث مصونیت داشته باشیم به آن می گوییم ایمنی یا درجه ای که می توانیم از آن خطر فاصله بگیریم.
افق کویر: ایمنی در معدن چه تفاوتی با دیگر مکان ها دارد؟
کار در معادن به عنوان یکی از پر خطرترین کارها در دنیا شناخته شده است؛ آن هم به این لحاظ است که ماشین آلاتی که استفاده می شود در معادن ماشین آلاتی است با ابعاد وسیع تر به عنوان مثال: سالیانه اگر ۸ میلیون تن تولید سنگ آهن داشته باشیم(دانه بندی و کنسانتره)در قبال آن باید چندین تن عملیات خاک برداری و باطله برداری داشته باشیم؛ یعنی پراکندگی جغرافیایی که داریم همه اینها دست به دست هم می دهد تا خطرات را زیاد کند. یکی دیگر از دلایل، پرسنل زیاد است. به عنوان مثال: در معدن بالغ بر ۴۵۰۰ نفر کار می کنند! حمل بار به وسیله کامیون است که همه این ها باعث می شود به دلایل مختلف افراد خطا کنند مثل: خواب آلودگی که خطای جسمی است یا اینکه روحی روانی باشد و متأثر از مشکلاتی باشد که در زندگی با آن روبرو است که هر کدام از اینها باعث می شود در یک تقاطع روی یک فرایند که در حال کار است انسان غفلت کند تبعاتی را به دنبال داشته باشد و وظیفه ما هست تا این فرایندها را بررسی کنیم راه و روش هایی را به کار بگیریم تا کمترین میزان خطا را داشته باشیم تا محیط امنی را برای افراد تأمین می کنیم؛ ولی تا به الآن نتوانستیم این خطاها را به صفر برسانیم. فکر نکنم که به صفر برسد؛ ولی تلاش می کنیم برای نیل به سمت صفر شدن این خطرات.
افق کویر: چه عواملی باعث بروز حادثه در معدن می شود؟
عوامل زیادی از قبیل: خطای انسانی، عدم رعایت دستورالعمل ها، که باز هم انسان در آن دخیل است، نقص فنی دستگاهها و اصلاح غیر مهندسی جاده ها و معابر.
کار در محیطهای جغرافیایی وسیع که کنترل کردن خطرات در آن مشکل است، هرگز به ازای یک نفر نمی توانیم یک نیروی ایمنی بگذاریم؛ ولی می توانیم روندها و دستورالعمل هایی را برنامه ریزی کنیم؛ در صورتی که همه رعایت کنند مشکلی نداشته باشیم؛ که داریم به این سمت می رویم خیلی از کارها انجام شده است. دیگر این که خطرها را پیش بینی کنیم در این زمینه کارگروههایی تشکیل دادیم که وظیفه کار گروهها این است که به محیط کار بروند و خطرات را شناسایی کنند.
افق کویر: کدام قسمت معدن سنگ آهن از خطرات بیشتری برخوردار است و باید از ایمنی زیادتری برخوردار باشد؟
«پیت» معدن خطرناک ترین مکان است؛ ولی الحمدا… در این قسمت کمترین حادثه را تا به حال داشتیم، با این حال هر جایی که انسان در آنجا کار می کند خطرناک ترین مکان است؛ یعنی: انسان ها خطاها را انجام می دهند. به عنوان مثال: خطاهایی که منجر به فوت شده، یک انسانی خطا کرده است نه مشخصاً متوفی! شاید من همکار خطا کردم، یا من سرپرست خطا کرده باشم؛ وگرنه طبیعت کار خودش را انجام می دهد و در طبیعت خطایی نیست. انسان است که خطا می کند و باعث ایجاد خطا می شود! ما فکر می کردیم محیطی خطرناک تر از پیت معدن نیست؛ چون دائم تحرک ایجاد می شود خطرات این مکان را توانستیم کنترل کنیم؛ ولی مکان هایی را که احتمال نمی دادیم در همان جاها غافلگیر شدیم.
افق کویر: سالی چند حادثه در معدن رخ داده است که منجر به مرگ شده است؟
از سال ۸۰ تا به الآن هفت نفر فوتی داشتیم، امسال یک قطع عضو داشتیم که در بیمارستان بعد از چهار روز فوت کرد. علت را پزشک قانونی بررسی می کند که ۹۹ درصد عفونت ناشی از پیوند است؛ یعنی پزشک خطا کرده است. به گفته یکی از پزشکان اگر اعزام نشده بود این مشکل برایش پیش نمی آمد.
افق کویر: نوبت کاری چه اثری بر ایمنی کارکنان دارد؟
نوبت کاری از لحاظ جسمی و روانی افراد را تحت شعاع خودش قرار می دهد، روندی که در شرکت سنگ آهن است به این صورت می باشد که چهار روز فرد صبح می آید یک روز استراحت، ۴ روز عصر، یک روز استراحت؛ ۴ تا شب می آید که دو روز استراحت دارد. بدن به هر چیزی که عادت کرد اگر بخواهیم تغییرش بدهیم سیستم آن به هم می ریزد.
افق کویر: خانواده ها چه نقشی در جلوگیری از حوادث دارند؟
فردی که سرکار می آید زمانی که خیالش از جانب خانواده اش راحت باشد و فشاری از محیط خانه به آن تحمیل نشود در محیط کار حواسش به کارش است؛ ولی زمانی که گرفتاری در خانه دارد ناراحتی خود را به محیط کار می آورد در آنجا هم درصدی به آن اضافه می شود و خود باعث فاجعه می شود؛ چرا که از لحاظ روحی تعادلش به هم خورده است.
افق کویر: توصیه شما به خانواده چیست؟ آیا تا به حال جلساتی با خانواده ها داشته اید؟
سالیانه تمام افراد شرکت به معاینات دوره ای فرستاده می شوند و قرار است تا افراد را به گروههای مختلف دسته بندی کنیم و متناسب با بیماری که در معرض آن قرار دارند، متخصص بیاوریم تا با خانواده افراد در جلسات شرکت کنند و از آن بهره ببرند و در دستور کار ما است.
افق کویر: به مناسبت روز ایمنی چه برنامه ای دارید؟
میزبان مسابقات آتش نشانان معادن روباز کشور تابعه تهیه و تولید هستیم و کارخانه های زغالشویی در ۷ مهر ماه به مناسبت هفتم مهر ماه از ۱۰۰ نفر از کارکنان شرکت که در زمینه های مختلف ایمنی برتر بودند و از سه شرکت برتر و مدیران و سرپرستان برتر در زمینه ایمنی تجلیل می شود.
افق کویر: حرف پایانی؟
تشکر می کنم از هفته نامه افق کویر؛ چون اولین نشریه ای هستید که به مناسبت هفتم مهرماه از ما یاد کردید.
راضیه بیکی- اکرم عباسی