در شماره های پیشین دو بخش از متن سخنرانی دکتر علی اکبر تشکری،مدیرگروه تاریخ دانشگاه یزد در همایش وحشی بافقی آورده شد و اکنون بخش پایانی:«رشیدالدین میبدی» افغان ها ادعا کردند، متعلق به آنان می باشد و این دقیقاً به این مفهوم است که به هر حال یک شرایط اتفاق افتاده و نام آوری ازحد و حدود خود منطقه فراتر رفته و در عرصه ایران مطرح شده، به این دلیل باز اگر می گویم بافق در دوره صفویه رشد می کند، یکی از نمادهایش وحشی بافقی می باشد. نماد دیگرش در تاریخ نگاری است و آن تاریخ جامع مفیدی است. «میرزا محمد مفید مستوفی بافقی» می باشد؛ علامه قزوینی در توصیف این اثر می گوید به حق جامع مفیدی یکی از نوزده مرجع تاریخ محسوب می گردد؛ یعنی شما در دیوان سالاری بعد از تذکره الملوک «میرزا سمیعا» کتابی در بافت شناسی ساختاری دیوان ایران ندارید. موقعیت اهالی بافق در ساختار یزد عصر صفوی را در چند شاخصه خلاصه می کنم؛ یکی در عرصه نظامی گری هست به این مفهوم که در سازمان نظامی عصر صفوی سه عنوان داریم. اون باشی(ریاست بر ده نفر سرباز)، یوز باشی(سرکردگی ۱۰۰ نفر) و مین باشی(سرکردگی ۱۰۰۰نفر) هست که مطابق با اسناد موجود مقام یوز باشی به عنوان عالی ترین مقام نظامی در منطقه یزد متعلق به فردی از خاندان برجسته ی بافقی یعنی» مولانا فخرالدین احمد بافقی» می باشد و چون پایگاه و جایگاه بسیار برجسته در دستگاه شاه عباس پیدا می کند باز مطابق اسنادمان مناطق مختلفی از کرمان، نوقات، جندق، بافق، فهرج را شاه عباس به عنوان تیول ایشان مشخص می نماید و بعد فرزندش جانشین پدر در مقام یوز باشی گری می شود؛ علاوه بر این اگر به منابع تاریخی عصر صفوی نگاه کنیم، یکی از بزرگترین مشکلات، بحث ازبکان است که در قسمت خراسان قرار گرفته اند. جالب است، وقتی تاریخ» حبیب السیر» را مطالعه می کنید، همواره در نبرد و جنگ با ازبکان یا رومیان که همان عثمانی می باشند. امکان ندارد قسمتی را شما پیگیری بفرمائید؛ ولی این عنوان در آن ذکر نشده است که» شجعان و بهادران بافقی و بهابادی» نقش شگرفی در پیروزی سپاه ایران داشتند»مقام مین باشی گری «میرزا عنایت السلطان بافقی» در دستگاه شاه سلطان حسین که در تداومش منجر به تشکیل سلسله خوانین در تاریخ ایران می شود و از برجسته ترین سلسله های تاریخی است که به آن خواهم پرداخت در عرصه شعر با توجه ساختاری که گفتم با خاندان نعمت اللهی فراهم شد از جمله «رونقی بافقی» و «مدیحی بافقی» به عنوان شعرا سراغ داریم. درزمینه خوشنویسی، نسخ نویسان و نستعلیق نویسان اسامی آنان آمده است، آثار آن در مدرسه عالی شهید مطهری و آستان قدس رضوی وجود دارد و به این ترتیب حضوری که بافقی ها در یزد داشتند خود باعث غنای قدرتمندی خاندان نعمت اللهی شده است، در امتداد این بحث ما وارد حلقه حضور برتر و برجسته تر بافقی ها در مقام قدرت می شویم، به این معنا که به هنگام هجوم اشرف افغان در یزد مقاومت های که صورت می گیرد فرماندهی آن با «میرزا عنایت سلطان بافقی» است و فتح می شود؛ چون یزد از مناطقی است که دفاع جانانه ای در مقابل افغان ها کرد و اشرف افغان را به مدت ۵ سال در پشت دروازه های یزد نگه داشتند. به هر حال وقتی که دستگیر می شود؛ علی رغم خوشنویسی قرآن که افغان ها کردند :»میرزا عنایت سلطان» به قتل می رسد. دو تا از خواهرزاده های او را به نام «میرزا مؤمن خان» و «محمد تقی خان» به اصفهان می فرستند و نهایتاًً در زمان عادل شاه افشار می باشد که با بازگشت محمد تقی خان به منطقه یزد سلسله ای در تاریخ ایران شکل می گیرد با عنوان سلسله خوانین.
بسیاری از مستحدثات (بناها) که در یزد می باشد یادگار عصر خوانین بافقی است، بازار خان، باغ گلشن، میدان خان، باغ دولت آباد باعث درخشش خاصی به منطقه شده اند و مهم تر سلسله خوانین در فتح کرمان و سقوط سلسله زندیه فوق العاده تأثیر گذار بوده اند. از استاد باستانی پاریزی نقل می کنم ایشان گفت: من به این نتیجه رسیدم اگر کمک خوانین بافقی درحمایت از آقا محمد خان و فتح کرمان نبود، احتمالاًً زندیه سقوط نمی کرد و قاجاریه شکل نمی گرفت. به دنبال این رویکرد چتر حکومت خوانین علاوه بر بافق و یزد به حوزه کرمان می رسد که شورشی با نام «شورش عبدالرضاخان بافقی» در زمان فتح علیشاه داریم. این شورش به حدی گسترده است که عباس میرزا به یزد قشون کشی می کند و درصدد سر کوبی او بر می آید و نهایتاً عبدالرضاخان را به تهران منتقل می کنند و در آن جا با هرچه در دست داشتند، او را زنده زنده به قتل می رسانند. تداوم همین رویکرد در فرزندان خوانین هست که شاید کمتر شنیده باشید؛ با انتقال و تبعید فرزندان عبدالرضاخان به منطقه تبریز ائتلاف پیدا می کنند؛ چون تبریز ولیعهد نشین ایران بوده است، همراه مظفرالدین شاه بخشی از آنان به تهران می آیند و نکته جالب این که فردی به نام «امین بقایا» از نوادگان خوانین بافقی به عنوان نخستین صدر اعظم در دوره مشروطیت مطرح می شود. وزیر افخم و امیر بقایا دو چهره ی که هر چند تداومی بر انتقال قدرت ندارند و منجر به بمباران مجلس در دوران مشروطیت می شود که به آن نمی خواهم بپردازم؛ ولی به هر حال یکی از برجسته ترین چهره های شاخص آیت ا.. شیخ محمد تقی خان بافقی انجام داده، شرح زندگی ایده هایشان و این که جایگاهی در تأسیس حوزه علمیه قم در همراهی آیت ا.. حائری داشتند یکی از مهمترین وظایفی که چنین کنگره ای دارد این می باشد که حداقل به نسل جوان این را به عنوان یک اصل منتقل کند که ما می توانیم به داشته هایمان بنازیم، هر چند مغرور نشویم و همان که هستیم را منتقل کنیم. جا دارد اگر بزرگان قوم در بافق می پذیرند و اصحاب فرهنگ، همایش ها را ادامه دهند به ویژه با عنوان سلسله خوانین.
در کتابخانه وزیری با استاد مسرت بودیم، فردی از انگلیس آمد دال بر این که من آمده ام روی موقوفات محمد تقی خان بافقی کار کنم . وی گفت: در دانشگاه کمبریج بخشی ایجاد شد به نام تاریخ محلی و یکی از قسمت های آن بخش خوانین بافقی یزد است و جالب تر این که وی می گفت: من سندهای دست اول را دیدم؛ منتهی رضایت به دست نیاوردم و آمدم از نزدیک موقوفات محمد تقی خان را ببینم از آن طرف عالم خدا آمده است موقوفات خوانین ببیند ما چقدر بچه هایمان خبر دارند چه گذشته ای داشتیم؟ اگر واقعاً مدعی هستیم تاریخ شناسنامه ی ما است، چند دفعه آن را ورق زدیم، کی هستیم! شما نمی توانید حال را بشناسید مگر این که بدانید از کجا آمده اید؟ با چه ویژگی ها آمده اید؟ با چه روانشناس ذهنی آمده اید؟ چون در حد او نبودم یک کلام وحشی بافقی به رغم دیگر شاعران دو صفت از بزرگترین سرمایه او بود ۱- فقر ۲- قناعت بر فقر که تا انتها آن را برد و قناعت به فقر او باعث شد که از مناعت طبع بالایی برخوردار شود، اگر می بینید سخن وی به دل می نشیند به دلیلی که از فرو دستان می گوید نه از فرا دستان، هر چند در مدح افراد هم دارد؛ اما جاذبه و گرمی وحشی بافقی بیش از این که در مدح میر میران و شاه طهماسب باشد درد دل یک کویری نشین است به کویر نشینان.
رییس پلیس راهور شهرستان بافق بزرگترین معضل شهرستان بافق موتور سوارانی که هنوز به سن قانونی نرسیده اند
به گزارش هفته نامه افق کویر؛ نیاز به