اعتقاد به منجی از دیرباز فکر انسان را به خود مشغول داشته است؛ حتی رگه هایی از این اعتقادات به دوران اساطیری می رسد؛ یعنی زمانی که عنصر زمان و مکان در آن راهی ندارد! مطابق نظر ادباء یک سر زندگی بشر رمزآلود است که این همان اسطوره است و از دیگر سو روشنایی که تاریخ به آن گفته می شود. (۱)
اعتقاد به منجی در تمامی آیین ها آمده است و همگی جمله متفق هستند فردی از سوی حق تعالی خواهد آمد و تمامی دنیا را پر از عدل و داد می کند و به سزای عمل ستمکاران خواهد رسید. در آیین هندو «آواتاراى دهم» ، در بودا «بوداى پنجم»، در زرتشت سوشیانس یا سوشیانت ، در آیین یهود «ماشیح» به زبان عبرى ، در مسیح حضرت عیسی(ع) و در اسلام حضرت مهدی (عج) از خاندان پاک پیامبر اسلام. (۲)
اگر جامعه بشری آمادگی آن را داشته باشد؛ بطور حتم امر ظهور زودتر از موعد خود بروز خواهد یافت. این آمادگی همان خودسازی انسان است؛ همان چیزی که وجود یک مومن باید خالی از هوا های نفسانی بشود تا چشم او به دیدار منجی عالم بشریت منور گردد. در حقیقت “خودسازی مجموعه اعمالی است که برای اصلاح روابط خود انجام می‌دهیم تا به قرب خداوند نایل شویم. دسته‌ای از این اعمال، کسب شناخت‌های ضروری برای تقرب به خداوند است و دسته‌ای دیگر، عمل به وظایف اخلاقی و تکالیف شرعی است.” (۳)
شیخ طوسی از علمای بزرگ شیعه در این باره می فرماید: بسط ید امام؛ گرچه برای مکلف حاصل نشده است، این از رفتار خود او نشئت می‌گیرد و اگر مکلف از امام تمکین می‌کرد، امام آشکار می‌شد و بسط ید پیدا می‌کرد و لطفش حاصل می‌شد؛ در نتیجه تکلیف مکلف قبیح نبود؛ زیرا حجت علیه اوست و نه به نفع او. (۴)
این عالم بزرگ شیعه در این فراز معتقد است که اعمال و کردار مردم موجب محرومیت آن‌ها از حضور امام و بسط ید اوست و اگر انسان‌ها در اعمال و کردار و رفتار خود نگاهی دوباره داشته باشند و زمینه‌های بسط ید امام (عج) را بدست بیاورند، آن حضرت ظهور می‌کنند و مردم از منافع ظهور ایشان منتفع خواهند شد.
این دیدگاهها از آن جهت آمد تا گفته شود که برای تحقق امر ظهور یکی از شرایط اصلی آن اعمال و کردار مردمان زمانه می باشد؛ اگر مردم دارای بینش و آگاهی کاملی باشند و به دنبال امام خود بوده تا یاریش کنند؛ بطور حتم ظهور نزدیک خواهد شد؛ همانگونه که برای فرزندآوری اسباب و مقدمات نوزاد فراهم می گردد. پس سنت الهی بر آن تعلق گرفته که زمین از آن مظلومان باشد؛ به گونه ایی که از میان همین مردم باید ۳۱۳ صحابی به وجود بیایند تا یاریگر مولای و مقتدای خود باشند.
منابع:
(۱) از اسطوره تا تاریخ، بهار، مهرداد، نشر چشمه
(۲) https://www.mehrnews.com
(۳) ویکی فقه
(۴) طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، تحقیق: عبادالله تهرانی و علی احمد ناصح، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.
محمد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌حسین تشکری بافقی
صاحب‌امتیاز و مد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یرمسئول