آیا معادن مس علیآباد منابع آبی یزد را تهدید میکند؟
در حالی مسئولان، فعالان زیست محیطی و برخی کارشناسان استان یزد از خطر نابودی منابع آب زیرزمینی این استان به دنبال بهرهبرداری از معادن مس علیآباد و دره زرشک ابراز نگرانی میکنند که برخی از اعضای هیات علمی دانشگاه یزد میگویند سنگهای منطقه نفوذ ناپذیر است و امکان آلودگی منابع آب با وسعت زیاد وجود ندارد.
به گزارش ایسنا، «سید محسن شجاع الساداتی» فعال زیست محیطی استان با اشاره به پیگیریها و مخالفتهای نهادهای مختلف با بهرهبرداری از معادن مس دره زرشک و علی آباد از سال ۱۳۸۱ تاکنون، میگوید: مطالعات جدیدی در این منطقه در حال بررسی است و این احتمال وجود دارد که معادن راهاندازی و مورد بهره برداری قرار گیرند.
وی خشک شدن ۲۵ قنات و تاثیر روی حدود دو هزار قنات و چشمه منطقه شیرکوه به علت آلودگی احتمالی منابع آب سطحی و زیرزمینی به علت مصرف اسید و تولید فاضلابهای صنعتی را خطری بزرگ برای محیط زیست استان عنوان میکند.
شجاع الساداتی همچنین تعداد اشتغال ایجاد شده توسط این معدن را در مقایسه با آثار مخرب محیط زیستی آن بسیار ناچیز برمیشمارد.
«علی اصغر سمسار یزدی» دبیر کانو تفکر آب دانشگاه یزد نیز در پنجاه و هفتمین نشست این کانون که در این رابطه برگزار شد، با اشاره به بررسی دوباره بهرهبرداری از این معدن، اضافه میکند: تاکنون مطالعات زیادی در این زمینه انجام شده که مشخص شده است در صورت فعالیت معادن ۲۵ رشته قنات تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و به دلیل تاثیر معادن بر جریانات سطحی، تغذیه سایر قنوات نیز با مسائلی رو به رو خواهد شد.
وی با اشاره به آثار محیط زیستی معدن سه چاهون در شهرستان بافق، حفظ منابع طبیعی از جمله معادن برای نسلهای آتی و تا زمان وجود تکنولوژیهایی که این آثار مخرب را کاهش دهد، ضروری میداند.
البته «محمد مهدی جوادیان زاده» مدیر عامل شرکت آب منطقهای یزد هم عنوان میکند که حدود ۳۰۰ چشمه و قنات در پایین دست معدن قرار دارد و با وجود سطح بالای آب در این قنوات، قطعاً پس از بهرهبرداری از معادن آسیبهایی به منابع آب زیرزمینی وارد میشود.
به گفته وی، ارزش افزوده حاصل از معادن تا زمان بهرهبرداری از آنها ادامه دارد اما اثرات سوء محیط زیستی حاصل از آن تا سالها پس از بهره برداری نیز وجود دارد.
«وهاب امیری» عضو هیئت علمی دانشگاه یزد نیز با اشاره به تجربه مشابه در بررسی آثار زیست محیطی معدن، بیان میکند: گرانیت توده نفوذپذیری در سازه آهکی است و چنین سازهای میتواند داری منابع آب باکیفیتی نیز باشد.
به گفته وی، با توجه به رفتار متفاوت ساختار زمین در محیط ناهمگن به طور قطع نمیتوان بر عدم آلودگی آب تاکید کرد.
این عضو هیات علمی دانشگاه بر ضرورت انجام مطالعات ژئو فیزیک برای در نظر گرفتن ارتباط آهن و گرانیت تاکید میکند.
با این وجود «خداکرم غریبی» عضو هیئت علمی بازنشسته دانشگاه یزد با مقایسه ایجاد بزرگراه و معدن در تخریب یکسان محیط زیست و عدم اعتراض به ایجاد بزرگراه، تصریح میکند: مرحله اکتشاف در معدن تاثیری بر آلودگی منابع آبی ندارد.
وی ادامه میدهد: تعداد زیادی از معادن فعال در استان وجود دارد و مسائل زیست محیطی آن نیز کنترل شده است و علاوه بر این نیز یک درصد از درآمد معدن، صرف مسائل محیط زیست میشود.
به گفته وی، پژوهشهای جدید در حال بررسی روی تکنولوژیهای عدم آلودگی منابع آب مجاور معادن است.
دکتر «فرهاد تراب» دیگر عضو هیئت علمی این دانشگاه نیز تصریح میکند: سنگهای منطقه نفوذ ناپذیر است و امکان آلودگی منابع آب با وسعت زیاد وجود ندارد.
به گفته وی، تمامی معادن آلودگی محیط زیست نسبی دارند اما در ایجاد چنین طرحهایی بایستی به میزان ارزش افزوده و اشتغالزایی نیز توجه شود.
وی اضافه میکند: کارخانه فرآوری معادن مذکور در دشت ابرکوه ایجاد میشود و مسلماً تدابیر لازم از نظر آثار محیط زیست و آلودگی آب در نظر گرفته میشود.
«سعید عطار» رییس دبیرخانه کانونهای تفکر دانشگاه یزد در پایان پیشنهاد تدوین بیانیه کانون در مورد معادن مس با همکاری اساتید دانشکده معدن را مطرح میکند و میگوید: تغییر رفتار مصرف کننده در گرو تضمین منافع مصرف کننده است و تکنولوژیهای پیشرو با اخذ یارانه دولتی و بهبود در بازار جهت اشاعه تکنولوژی اقدام میکند.