به گزارش هفته نامه افق کویر، ۱۰ آذر ماه سال جاری روز جهانی ایدز گفتگویی با دکتر”سید محمود میرترابی” متخصص داخلی بیمارستان ولیعصر(عج) بافق و رئیس واحد مشارکت مردمی مرکز بهداشت بافق؛ انجام شد که وی به سوالات مطرح شده از سوی خبرنگار ما پاسخ داد.
AIDS(Acquined Immuno Deficiency Syndrome)
HIV(Human Immunodeficiency virus)
وی در اولین پرسش به چیستی ایدز گفت: بیماری ایدز یا بیماری نقص اکتسابی سیستم ایمنی؛ توسط ویروس انسانی نقص ایمنی و فقط در انسان ایجاد می شود. بدن انسان مانند یک کشور، دارای رهبر(مغز)، رئیس جمهور(قلب)، وزارتهای مختلف(کبد، سیستم کلیوی، صفراوی و …) می باشد که نظم و ترتیب و امنیت کشور به هماهنگی و صحت کار این وزارتخانه ها و ارگانها بستگی دارد.
یکی از این ارگانهای مهم در کشور نیروی انتظامی و نظامی هستند که از مرز های کشور با دل و جان دفاع نموده و امنیت جامعه را تامین می کنند؛ هرگونه خللی در این نیروها باعث ورود دشمن در کشور، هرج و مرج و نابودی کشور خواهد شد. بدن انسان هم با سیستم پیچیده و مهمی که همه ارگانهای بدن دارند با وجود سیستم ایمنی که شامل گلبول سفید، سیستم لنفاوی و طحال هستند، امنیت خود را کسب نموده و مانع ورود میکروب ها و به نوعی دشمن در خود می شوند علاوه بر اینکه همه ارگانهای بدن نیز خود یک حراست و مسئول امنیت دارند که در خود عضو مثل کبد، ریه، معده همیشه در حال ایجاد نظم و امنیت و مانع حضور بیماری می شوند، ورود میکروب به بدن همان و فعالیت سیستم ایمنی و حراست هر ارگان (ارگان=عضو) همان و بسیاری از مواقع سیستم ایمنی بدن ما با میکروب وارد شده به بدن نجیبانه مقابله می کند آن را از بین می برد بدون اینکه ما علامتی یا بیماری در خود حس کنیم . بیماری و علامت هنگامی ایجاد می شود که یا زور میکرب زیاد باشد که بر دفاع بدن بچربد یا سیستم ایمنی آنقدر ضعیف شود که توانایی مقابله حتی با میکروب ضعیف را نداشته باشد.
این مقدمه گفته شد تا اهمیت سیستم ایمنی که هدف و مقصد اصلی ویروس HIV است و همه مشکلات از همین ورود ویروس HIV و تضعیف و تخریب سیستم ایمنی بدنبال آن شروع می شود.
ویروس HIV از طریق خون وارد بدن فرد می شود
وی درباره راه ورود میکروب به بدن افزود: ویروس HIV از طریق خون (نه معده و نه ریه) وارد بدن فرد می شود و تا مدتی که بیمار علائم ندارد به تکثیر و فزونی خود می پردازند( به این مرحله عفونت گفته می شود یعنی میکروب وارد بدن شده ولی هیچ کاری انجام نداده است)، از ورود میکروب تا زمان ظهور علائم بالینی( که به این دوره؛ دوره کمون یا نهفتگی گفته می شود) ممکن است هفته ها تا ماه ها طول بکشد تا دچار علائم بالینی( یعنی بیماری) شود در این مرحله چون علامت ندارد، حتی خود بیمار به وجود میکروب در بدن خودش واقف نیست. و با بعضی تست های آزمایشگاهی مخصوص فقط می توان رد پای میکروب را مشخص نمود.
ویروس ایدز معرکه گردان بیماری و میکروبهای دیگر
بیمار ایدز هرگز از خود ویروس ایدز از بین نمی رود بلکه بخاطر اینکه ویروس بعد از تکثیر باز از طریق رگ های خونی وارد همه ارگانهای بدن(مغز، کلیه، پوست و …) می شود و ابتدا به سر وقت حراست و نیروی انتظامی ارگان( سیستم ایمنی می رود) و آن نیرو ها را فلج می کند وقتی امنیت عضو از بین رفت میکروب های فرصت طلب که تا کنون به خاطر امنیت عضو جرأت ورود به عضو را نداشتند وارد عضو شده و تخریب و نارسایی عضو را باعث می شوند و بیشتر اعضای حیاتی( مغز، قلب، کلیه) در گیر می شوند و مرگ بیمار را رقم می زنند.در اصل ویروس ایدز معرکه گردان بیماری و ویروس و میکروبهای دیگر نظیر سل و سرطان، بعضی قارچ ها و ویروسها (که در حالت طبیعی بدن با یدن همزیست و مصالحه کن هستند) فعالیت آسیبی خود را به نفع نارسایی عضو ادامه می دهند.هرچند در این مرحله با تمهیدات دارویی تا حدی قابل درمان هستند ولی معمولاً در مرحله یادگیری ارگانها عملاً کاری برای بیمار نمی شود انجام داد و بیمار محکوم به مرگ است.
ایدز از طریق خون منتقل می شود
وی در پاسخ به این پرسش آیا همه باید تست HIV بدهند و آیا همه در خطر هستند؟تصریح کرد:
در مورد بیماری ایدز با توجه به اینکه این بیماری از طریق خون منتقل می شود، ما گروه در خطر داریم که باید به این گروه توجه خاص شود مخصوصاً در بحث پیشگیری، این گروه خطر ها شامل: کسانی هستند که باید خون مداوم تزریق نمایند مثل “تالاسمی” و بیماری های خونی یا کسانی که مداوم دسترسی خونی باید داشته باشد مثل “دیالیز ها”،
” همجنس بازان”( چون داخل روده بزرگ پروتئینی وجود دارد که با تحریک مداوم پیام خود را مبنی بر ضعف سیستم ایمنی و عمدتاً لنفوسیتها رسانده باعث ضعف آنها می شود)،کسانی که رفتار های محافظت نشده و افسار گسیخته ای جنسی دارند بیشترین و شایعترین افراد پر خطر در ایران معتادان تزریقی هستند که با سرنگهای آلوده و چند بار مصرف با هر بار تزریق ویروس را به بدن خود وارد می کند.متأسفانه از زمان ورود ویروس تا علائم چون اولاً طولانی است و علائم ندارد.فرد به رفتار نامناسب خود ادامه می دهد تا زمانی که دارد مرحله بیمار می شود که دیگر فایده و درمان هم ندارد.
پیشگیری از آن بسیار با اهمیت است
“دکتر میر ترابی” درباره پیشگیری در خصوص این بیماری گفت:این بیماری بر سه محور متکی و قابل اجرا است:
-۱ دولت: به عنوان متصدی کنترل خون های آلوده و جلوگیری از مصرف همچنین شناسایی و قرنطینه افراد در معرض خطر به عنوان انتشار دهندگان بیماری وظیفه دولت می باشد و تسهیلات مناسب جهت ازدواج به جوانان.
-۲ فرد در معرض خطر:آموزش به فرد در معرض که از سرنگ یکبار مصرف استفاده نمایند یا آموزش خطر همجنس گرایی و استفاده از پوشش کاندومی در بیماران فزون جنسی و در دسترس قرار دادن سرنگهای ارزان یا رایگان و آسان کردن شرایط ازدواج در خانواده ها.
-۳ آگاهی افراد:افراد معمولی، مدیران، دانش آموزان، دانشجویان، روحانیون باید از خطرات و اهمیت پیشگیری این بیماری بصورت مختلف آگاه شده و این خطرات و مهمات را به بقیه افراد جامعه یا افراد پر خطری که می شناسند گوشزد و راهنمایی کنند.
-۴ با توجه به این که این بیماری علاوه بر جنبه آسیب بدنی و مرگ یک موضوع اخلاقی، دینی، اجتماعی، اقتصادی حتی سیاسی می باشد و باید از جنبه های مختلف در رفع آن کوشا بود. وظیفه رسانه ها از طریق احضار روحانیون و اساتید دانشگاه بررسی جنبه های فوق و تلاش در جهت زدودن این مشکل در جامعه باشد.
روانشناسان محترم باید با حضور در کمپ های ترک اعتیاد با درایت و علمی که دارند آمادگی لازم جهت ترک اعتیاد تزریقی فراهم نمایند.کمترین وظیفه متوجه پزشکان است چون زمانی که تشخیص داده می شود کار از کار گذشته است و درمان تاثیر چندانی ندارد.
بیماری ایدز درمان ندارد
وی به عنوان حرف پایانی افزود:همه این مطلب این است که بیماری ایدز درمان ندارد ولی پیشگیری از آن بسیار با اهمیت است لذا منشور سازمان بهداشت جهانی و به دنبال آن حامیان و سازمان های درگیر با این بیماری نیروی خود را در کنترل این بیماری بر پیشگیری از آن منعطف نمودهاند.
سارا شفیعی