واحد پول ایران تومان است وهر تومان برابر ۱۰ هزار ریال جاری و معادل یکصد قران است واحد پول کشور از ریال به تومان تغییر یافت / کاهش کارایی پول ملی نتیجه تورم ۵ دهه اخیر است اگر می‌خواهیم ریال را ضرب کنیم برای تهیه یک ریال و تامین نیکل آن باید ۳۵ ریال هزینه کنیم و عملا این پول از گردونه مبادلات خارج شده است؛ امروز برای چاپ اسکناس‌های صد تومانی و ۲۰۰ تومانی و ۵۰۰ تومانی باید بسیار هزینه کنیم؛ آقایان فکر می‌کنند این موضوع بر تورم اثر می‌گذارد در حالی که حجم پول روی تورم اثر گذار است. / هزینه‌های ضرب و چاپ پول‌های خرد بیشتر از ارزش پولی آنها است
نمایندگان مجلس شورای اسلامی تصویب کردند که در طی سه سال آینده واحد پول ایران تومان شود.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز دوشنبه جزئیات لایحه اصلاح قانون پولی و بانکی کشور را تصویب کردند.
براین اساس ماده یک قانون پولی و بانکی کشور مصوبه ۱۸ /۴/ ۱۳۵۱ و بندهای آن با اصلاحات بعدی به شرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده یک- واحد پول ایران تومان است وهر تومان برابر ۱۰ هزار ریال جاری و معادل یکصد قران است.
تبصره ۱- برابری پول‌های خارجی نسبت به تومان و نرخ خرید و فروش ارز توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در چارچوب نظام ارزی حاکم و با رعایت ذخایر ارزی و تعهدات کشور در مقابل صندوق بین المللی پول محاسبه و تعیین می‌شود.
تبصره ۲ – دوره گردش موازی و اعتبار هم زمان تومان و قران که در این قانون دوره گذار نامیده می‌شود حداکثر سه سال با رعایت تبصره چهار این ماده می‌باشد. طریقه جمع آوری و شرایط خروج اسکناس‌ها و سکه‌های ریال بر طبق مفاد بنده ب ماده ۳ و بند ج ماده ۴ این قانون حسب مورد تعیین و اجرا می‌شود.
تبصره ۳ – پس از پایان دوره گذار تعهداتی که بیش از این براساس واحد پول ریال ایجاد شده است تنها با واحد پول تومان و یا اجزای آن قابل ایفا است.
تبصره ۴ – بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است ظرف مدت دو سال از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون ترتیبات اجرای لازم را جهت آغاز دوره گذار فراهم کند.
تبصره ۵ – آیین نامه اجرایی این ماده ظرف مدت سه ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تهیه می‌شود و به تصویب هیات وزیران می‌رسد.
در جریان بررسی این لایحه، تعدادی از نمایندگان پیشنهاد دادند که دوره گذار تبدیل شدن واحد پولی به تومان از سه سال به یک سال کاهش پیدا کند که مورد موافقت نمایندگان قرار نگرفت.
در واکنش به این پیشنهادات عبدالرضا همتی رییس کل بانک مرکزی گفت: به عنوان مسوول بانک مرکزی قول می‌دهم که تلاش کنیم این کار در اسرع وقت انجام شود.
جلسه علنی روز دوشنبه مجلس شورای اسلامی به ریاست علی لاریجانی آغاز شدو نمایندگان لایحه اصلاح قانون پولی و بانکی کشور، لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مشترک ایمنی مدیریت سوخت مصرف شده و ایمنی مدیریت پسماند پرتوزا و طرح استفساریه تبصره ۱۰ماده ۱۷ قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمین حق التدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش را مورد بررسی قرار دادند
نمایندگان مجلس با کلیات لایحه حذف چهار صفر از پول ملی موافقت کردند. در جریان بررسی کلیات این لایحه سه نماینده به عنوان موافق و سه نماینده به عنوان مخالف صحبت کردند و نهایتا پس از اظهار رییس کل بانک مرکزی و اعلام نظر کمیسیون اقتصادی به عنوان موافق تصویب کلیات، مجلس شورای اسلامی با کلیات این لایحه موافقت کرد. نمایندگان پس از تصویب کلیات وارد بررسی جزییات این لایحه شدند.
مخالفان و موافقان حذف ۴ صفر از پول ملی
در جریان بررسی کلیات لایحه حذف چهار صفر از پول ملی سه نماینده به عنوان موافق و سه نماینده مخالف کلیات این لایحه صحبت کردند.
سید تقی کبیری نماینده خوی در مجلس شورای اسلامی به عنوان مخالفت کلیات این لایحه اظهار کرد: موضوع حذف چند صفر از واحد پول ملی از دهه ۷۰ در دولت‌های مختلف مطرح شده ولی به مرحله‌ی عمل نرسیده است. این موضوع فوریتی هم ندارد و در مقدمه این لایحه اشاره‌ای به فوریت و دلایل آن نشده است. اصل بر عادی بودن رسیدگی به طرح‌ها و لوایح است. امروز ضرورت‌هایی فراتر از این داریم و باید به مشکلات کارگران و تورم کمرشکن رسیدگی کنیم.
علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی در این میان متذکر شد که کلیات این لایحه در دستور کار مجلس قرار دارد و نه فوریت آن .
محمدرضا صباغیان نماینده مهریز و بافق در مجلس شورای اسلامی نیز به عنوان موافق کلیات این طرح گفت: اگر بخواهیم به دولت نمره خوب بدهیم یکی از کارهای خوب‌اش همین لایحه چهار صفر است.
وی اضافه کرد که این لایحه و حذف صفر از پول ملی می‌تواند گره از مشکلات مردم باز کند.
مهرداد لاهوتی نماینده لنگرود در مجلس شورای اسلامی نیز به عنوان مخالف کلیات این لایحه گفت: آیا این لایحه به ما کمک می‌کند یا اینکه شرایط را بدتر خواهد کرد؟ چه اتفاقی در زندگی مردم می‌افتد؟
وی افزود: البته حذف چهار صفر اطلاعات را روان‌تر می‌کند اما واقعیت این است که ارزش پول ملی را حفظ کنیم وقتی در شرایط متزلزل تورم هستیم.
علی بختیار نماینده گلپایگان نیز به عنوان موافق کلیات لایحه اظهار کرد: ما باید اسکناس‌های زیادی را جمع‌آوری کنیم در حال حاضر هزینه‌های چاپ اسکناس بالا رفته و یکی از دلایل موافقت با کلیات هم همین است که از چاپ اسکناس به این شکل جلوگیری کنیم.در حال حاضر ما باید در مبادلات خارجی حجمی پول مصرف کنیم که این در کشورهای توسعه یافته منسوخ است.
این نماینده مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: مجلس قطعا باید به اصلاحات پولی و اصلاح نظام بانکداری اسلامی که دغدغه رهبری و مراجع است می‌پرداخت که این موضوع یکی از همین موارد است.
نادر قاضی‌پور به عنوان مخالف کلیات این لایحه اظهار کرد: با حذف چهار صفر هیچ اتفاق جدیدی نمی‌افتاد آیا دولت می‌تواند قول دهد تورم را بین ۱۵ تا ۲۰ درصد نگه دارد. در سالهای دولت قبلی تورم ما ۴۵ درصد بود در حالی که همان دولت اولین‌بار حذف صفر را مطرح کرد. در دولت آقای روحانی هم که وعده تورمی یک رقمی داده بود اکنون تورم به ۴۱ درصد رسیده است.
وی تصویب حذف چهار صفر را در مجلس شورای اسلامی را یک بدنامی تاریخی برای مجلس شورای اسلامی عنوان کرد .
صدیف بدری نماینده اردبیل نیز به عنوان موافق کلیات این لایحه گفت: نظام‌های پرداخت هر کشور در وهله اول متکی به نظام اسکناس و مسکوک است و حتی اقتصادهای پیشرفته نقش این ابزار را نادیده نگرفتند.
وی با بیان اینکه به دلیل تورم ۵۰ سال اخیر پول ملی ارزش خود را از دست داده، گفت: در حال حاضر پرداخت وجه نقد به سختی انجام می‌شود و چاپ و امحاء نیز هزینه بالایی دارد.
همتی: کاهش کارایی پول ملی نتیجه تورم ۵ دهه اخیر است
رییس کل بانک مرکزی کاهش کارایی پول ملی را نتیجه تورم انباشته پنج دهه اخیر عنوان کرد و گفت که با توجه به رایج بودن تومان در عرف می‌خواهیم با عرف هماهنگ باشیم.
عبدالناصر همتی در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی و در جریان بررسی کلیات لایحه حذف چهار صفر از پول ملی اظهار کرد: کاهش کارایی پول ملی در نتیجه تورم مزمن و انباشته پنج دهه اخیر اتفاق افتاده و باعث شده پول ملی که به عنوان ریال و پیش از آن دینار نامیده می‌شد در جامعه کاربرد نداشته باشد و البته دینار مدت‌هاست که وجود خارجی ندارد و عرف اصلی در جامعه تومان است. ما هم می‌خواهیم با عرف جامعه هماهنگ باشید.
وی ادامه داد: مجلس شورای اسلامی فوریت این لایحه را سال گذشته تصویب کرد و ما امیدواریم کلیات و جزییات این لایحه نیز در مجلس به تصویب برسد به خصوص با توجه به اینکه ما هزینه بالایی برای چاپ و امحای اسکناس پرداخت می‌کنیم. ما هشت میلیارد اسکناس داریم که پنج میلیارد آن زیر ۲۰۰۰ تومان است. در حال حاضر مسکوکات ما از وعده خارج می‌شوند و سالانه یک میلیارد اسکناس امحاء می‌شود که این هرسال ۴۰۰ میلیارد تومان هزینه دارد.
رییس کل بانک مرکزی با تاکید بر اهمیت افت حیثیت ملی پول ایران خاطر نشان کرد: در حال حاضر رابطه پول ما با یورو رقم وحشتناکی اختلاف دارد و معادل ۰٫۰۰۰۰۰۶ است. همچنین سرانه اسکناس در کشور ما ۱۰۲ است که بالاترین بین کشورها بود و در مقابل سرانه مسکوکات در کشور ۲۶ است در حالی که در کشورهای اروپایی این رقم ۲۰۰ تا ۳۰۰ است.
همتی در بخش دیگری از اظهارات‌اش یادآور شد: در اینجا تورم علت است نه معلول و این تغییر معلول تورم مزمن چند دهه‌ای است وظیفه بانک مرکزی تسهیل مبادلات بازرگانی مردم است و به همین دلیل ما پیشنهاد این لایحه را ارائه کرده بودیم این موضوع یکسال است در کمیسیون اقتصادی در حال بحث است و درباره‌ی آن بحث‌های کارشناسی صورت گرفته کمیسیون اقتصادی به عنوان کمیسیون اصلی و کمیسیون بودجه به عنوان کمیسیون فرعی آن را تصویب کرده است.
وی با بیان اینکه این تغییر به صورت تدریجی انجام خواهد شد، اظهار کرد: هر دو پول به مواضات هم پیش خواهد رفت تا این تغییر حذف شود. ما مجددا شب گذشته در هیات دولت بر این موضوع تاکید کردیم که پول ملی تومان باشد و اضعاف آن به صورت قران باشد یعنی یک تومان معادل صد قران و ۱۰ هزار ریال سابق که با توجه به پیش‌بینی‌ها این امر بسته به شرایط و آماده‌سازی از دو تا پنج سال به طول می‌انجامد.
رییس کل بانک مرکزی خواستار تصویب کلیات این لایحه از سوی مجلس شورای اسلامی شد و گفت که اگر نظراتی در مورد جزییات آن وجود دارد آن را می‌توان مورد بررسی قرار داد.
حذف ۴ صفر از پول ملی تورم‌زا نیست
رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران درباره شایعاتی مبنی بر اثر حذف چهار صفر در تورم کشور گفت: ما مطمئنیم حذف چهار صفر هیچ تاثیری در نرخ تورم ندارد زیرا تورم در اینجا علت است نه معلول که ناشی از تورم مزمن چندین دهه گذشته می باشد.
« عبدالناصر همتی» روز دوشنبه در بررسی لایحه اصلاح چهار صفر از پول ملی در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی افزود: با توجه به کاهش کارایی پول ملی که در نتیحه تورم مزمن و انباشته پنج دهه اخیر اتفاق افتاده، باعث شده تا در واقع پول ملی که به عنوان ریال نامیده می شود، در جامعه کاربرد نداشته باشند.
رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه استفاده از دینار سالها است که در جامعه ما وجود خارجی ندارد، اظهارداشت: اکنون با عدم استفاده از ریال و دینار، عرف اصلی جامعه تومان شده و تا آنجا که مردم چک پول های ۵۰ هزار تومانی را ۵۰ تومان و اسکناس ۱۰ هزارتومانی را ۱۰ تومان می خوانند.
همتی با اشاره به اینکه حذف چهار صفر برای هماهنگی با عرف جامعه است از مجلس شورای اسلامی خواست تا لایحه دولت که با فوریت در مهرماه سال گذشته تصویب شد اکنون نیز با فوریت به تصویب برسد.
سالانه ۴۰۰ میلیارد تومان صرف امحای یک میلیارد اسکناس می شود
رییس کل بانک مرکزی درباره هزینه بالای چاپ و امحای اسکناس در کشور گفت: اکنون هشت میلیارد اسکناس در کشور موجود است که از این میزان پنج میلیارد مربوط به اسکناس های زیر دو هزارتومان می شود در حالی که ما با این تغییر می توانیم سکه های دو تومنی که در واقع دو هزارتومانی قبلی و سکه های یک تومنی که هزار تومانی قبلی است، را به صحنه آورده و در جربان بیندازیم.
وی با بیان اینکه اکنون مسکوکات کشور ما از رده خارج شده است، افزود: در صورت بکارگیری از مسکوکات، استهلاک کاهش می یابد زیرا سالانه یک میلیارد اسکناس با هزینه سنگین ۴۰۰ میلیارد تومانی امحا می شود.
همتی از سوی دیگر به افت حیثیت پول ملی کشور در جهان اشاره کرد و اظهارداشت: رابطه پول ملی ایران ریال با دلار و یورو با رقم قابل توجهی معادل ۰.۰۰۰۰۰۶ اختلاف دارد که بیانگر ارتباط ضعیف پول ایران با ارزهای جهانی است.
وی سرانه مصرف اسکناس در جهان را پایین و مسکوکات را سه رقمی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ عنوان کرد و گفت: این درحالی است که سرانه مصرف اسکناس در ایران ۱۰۲ و سرانه مسکوکات ۲۶ است که اختلاف رقم قابل توجهی است.
وی درباره شایعاتی مبنی بر اثر حذف چهار صفر در تورم کشور گفت: ما مطمئنیم حذف چهار صفر هیچ تاثیری در نرخ تورم ندارد زیرا تورم در اینجا علت است نه معلول که ناشی از تورم مزمن چندین دهه گذشته می باشد.
همتی وظیفه بانک مرکزی را تسهیل مبادلات بازرگانی مردم دانست و افزود: بانک مرکزی از طریق نظام پرداخت باید این تسهیل را انجام بدهد بنابراین این لایحه حدود ۱.۵ سال پیش برای کارهای کارشناسی ارایه شد و یکسال در کمیسیون اقتصاد روی ان بحث می شود که نتیجه در دو کمیسیون اصلی اقتصاد و فرعی برنامه بودجه موجب تصویب این لایحه شد.
وی با تاکید براینکه تغییر پول ملی و حذف چهار صفر تدریجی انجام خواهد شد گفت: به طور حتم پس از اماده سازی امکانات برای پذیرش آسان تر مردم به تدریج این امر اجرایی می شود تا هر دو پول به موازات هم تغییر کنند.
حذف چهار صفر پول ملی دو تا پنج سال زمان می برد
رییس کل بانک مرکزی اظهارداشت: به طور مجدد هیات وزیران لایحه حذف چهار صفر از پول ملی را بررسی کردند به طوری که در پی این اقدام پول ملی ایران تومان و آفش قران خواهد شد یعنی یک تومان معادل ۱۰۰ قران و یک تومان معادل ۱۰ هزار ریال سابق خواهد شد.
همتی پیش بینی کرد: حداکثر زمان برای تغییر پول ملی از سوی کمیسیون اقتصاد بین دو تا ۵ سال بسته به شرایط و اماده سازی امکانات است.
وی به نمایندگان مجلس شورای اسلامی پیشنهاد داد با رای مثبت به کلیات این لایحه با بانک مرکزی در جهت روان سازی مبادلات و نظام پرداخت های کشور همکاری کنند و در جزئیات لایحه اگر نکاتی بود اصلاحات صورت خواهد گرفت.
هزینه‌های ضرب و چاپ پول‌های خرد بیشتر از ارزش پولی آنها است
عضو کمیسیون اقتصادی با اشاره به ناکارآمدی اسکناس‌های موجود و تاثیر آنها در افزایش قیمت‌ها گفت: هزینه‌هایی که برای چاپ و ضرب پول‌های خرد در کشور صورت می‌گیرد بسیار بیشتر از ارزش واحد پولی است که در مبادلات به کار می‌رود.
محمود بهمنی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز- دوشنبه- درباره حذف چهار صفر از پول ملی گفت: این پروژه مدت‌ها یعنی شاید از ۷ تا ۱۰ سال پیش مورد بحث است. امروز واحد پول ما ریال و واحد ریز ما دینار است. ۵۰ سال قبل در سال ۱۳۵۱ این واحد پولی تعیین شده و امروز دینار در مبادلات ما وجود ندارد.
وی افزود: اگر می‌خواهیم ریال را ضرب کنیم برای تهیه یک ریال و تامین نیکل آن باید ۳۵ ریال هزینه کنیم و عملا این پول از گردونه مبادلات خارج شده است؛ امروز برای چاپ اسکناس‌های صد تومانی و ۲۰۰ تومانی و ۵۰۰ تومانی باید بسیار هزینه کنیم؛ آقایان فکر می‌کنند این موضوع بر تورم اثر می‌گذارد در حالی که حجم پول روی تورم اثر گذار است.
بهمنی ادامه داد: امروز هرچه اسکناس‌های کمتر از هزار تومان چاپ کنیم هزینه تهیه آنها از ارزش خود اسکناس بیشتر است؛ ارزش نیکل هزینه شده برای ضرب پول‌های خرد بیشتر از ارزش پول است.
وی با اشاره به مزایای اصلاح پولی گفت: با توجه به تحمیل تورم‌های ۵۰ سال گذشته قیمت‌های ما ۳ هزار و ۶۰۰ برابر رشد داشته در صورتی که پول ما ۵۰ برابر افزایش داشته است؛ هزینه‌های امحا برای ما سالانه میلیاردها تومان هزینه دارد، چون اسکناس‌های ما ریز است سالانه ۸۰۰ میلیارد اسکناس امحا می‌کنیم. باید برای مبادلات خرد حتما واحد پول درستی داشته باشیم. واحد ریز پول ایران دینار است در حالی که دینار ی وجود ندارد.
بهمنی افزود: به دلیل ناکارآمدی اسکناس‌های موجود، قیمت‌ها به سمت بالا گرد می شود و هزینه‌ها را افزایش داده است؛ این اصلاح قرار است در بازه ۵ ساله اجرا شود و همزمان اسکناس‌های موجود مورد استفاده باشد؛ واحد پولی تومان را به جای ریال انتخاب می کنیم و واحد ریز را می‌توانیم «قران» در نظر می‌گیریم و هر ۱۰۰ قران یک تومان می شود.
واحد پول کشور از ریال به تومان تغییر یافت
نمایندگان مجلس شورای اسلامی مصوب کردند که واحد پول ایران تومان قرار گیرد؛ هر تومان برابر ۱۰ هزارریال جاری و معادل یکصد پارسه است.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز- دوشنبه- جزئیات لایحه اصلاح قانون پولی و بانکی کشور را تصویب کردند.
بنابر ماده واحده این لایحه، ماده (۱) قانون پولی و بانکی کشور مصوب ۱۸ تیر ۱۳۵۱ به این ترتیب اصلاح شد که« واحد پول ایران تومان است و هر تومان برابر (۱۰.۰۰۰) ریال جاری و معادل یکصد قران است.»
بنابر تبصره ۱ این ماده واحده؛ برابری پول‌های خارجی نسبت به تومان و نرخ خرید و فروش ارز توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در چهارچوب نظام ارزی حاکم و با رعایت ذخایر ارزی و عنداللزوم تعهدات کشور در مقابل صندوق بین‌المللی پول، محاسبه و تعیین می‌شود.
بر اساس تبصره ۲ این ماده، دوره گردش موازی و اعتبار همزمان «تومان» و «ریال» که در این قانون «دوره‌گذار» نامیده می‌شود، حداکثر دو سال با رعایت تبصره(۴) این بند خواهد بود. طریقه جمع‌آوری و شرایط خروج اسکناس‌ها و سکه‌های ریال از جریان، بر طبق مفاد بند «ب» ماده (۳) و بند «ج» ماده (۴) قانون پولی و بانکی کشور حسب مورد، تعیین یا اجراء می‌شود.
همچنین بر اساس تبصره ۳ س از پایان دوره‌گذار، تعهداتی که پیش از این بر اساس واحد پول ریال ایجاد شده است، تنها با واحد پول تومان قابل ایفا خواهد بود.
نمایندگان با تصویب تبصره ۴ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران را موظف کردند ظرف دو سال از تاریخ لازم‌الاجراءشدن این قانون، ترتیبات اجرائی لازم را جهت آغاز دوره‌گذار فراهم کند.
طبق تبصره ۵ این ماده آیین‌نامه اجرائی این قانون ظرف سه‌ماه از تاریخ لازم‌الاجراءشدن توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد./اقتصادگران