نمایندگان در کمتر از یک ماه به پایان مجلس۲مصوبه داشتهاند که با واکنش شورای نگهبان همراه شده است
تشدید چالش مجلس با شورای نگهبان
غلامرضا کاتب، رئیس کمیسیون تدوین آییننامه داخلی مجلس که از نمایندگان رد صلاحیت شده در انتخابات مجلس یازدهم هم هست در صحن علنی مدعی شد که کدخدایی برای تصویب این طرح خط و نشان کشیده است. او دیروز در صحن علنی مجلس اعلام کرد: آقای کدخدایی پیغام داده که این طرح را رد میکنند اشکالی ندارد ما تکلیف شرعی و قانونی خود را انجام میدهیم چون این برای اقتدار مجلس شورای اسلامی لازم است.
بهرغم این موضوع اما کلیات طرح «اصلاح آییننامه داخلی مجلس درخصوص انتخاب حقوقدانان شورای نگهبان» با دوسوم آرای نمایندگان به تصویب رسید.
گره جدید مجلس و شورای نگهبان بر سر چیست ؟
ورای طرح دو فوریتی هفته گذشته مجلسیها که به روند نظارت استصوابی شورای نگهبان ورود کردند و کشمکشی بیسابقه را میان مجلس و شورای نگهبان رقم زدند، ورود دیروز نمایندگان به حیطه اختیارات مجلس و قوه قضاییه بر سر روند انتخاب حقوقدانان شورای نگهبان بود، ماجرا به تیرماه ۹۸ برمیگردد که طبق روند قانونی موعد معرفی ۳حقوقدان شورای نگهبان به مجلس برای حضور ۳ساله در شورای نگهبان بود. اگرچه طبق روند مرسوم حقوقدانان باید ۲برابر ظرفیت به مجلس معرفی میشدند اما قوه قضاییه در اقدامی بیسابقه به جای ۶حقوقدان ۵حقوقدان را به مجلس معرفی کرد، ۵حقوقدانی که در روز بررسی صلاحیت آنها شمارشان به ۴حقوقدان کاهش یافت چراکه علی غلامی یکی از کاندیداها در دقیقه۹۰ اعلام انصراف کرد، به ادعای برخی نمایندگان این انصراف در پی تماس تلفنی عباسعلی کدخدایی، قائممقام شورای نگهبان صورت گرفت.
شایعه انصراف غلامی بهدلیل درخواست کدخدایی چنان بود که به خبر غیررسمی آن نشست بدل شد، فرا رسیدن فصل انتخابات و تشدید روند تعاملی مجلس با شورای نگهبان بهدلیل روند احراز صلاحیتشان در انتخابات مجلس یازدهم چنان پیش رفت که ورود به موضوع نحوه بررسی حقوقدانان تا دیروز یعنی قریب به ۸۰روز بعد از انتخابات مجلس یازدهم به تعویق افتاد.
مجلس در پی چیست؟
مهرداد لاهوتی، سخنگوی کمیسیون تدوین آییننامه مجلس دیروز گفت: کمیسیون آییننامه با این اصلاحیه درخواست کرده است که پس از معرفی حقوقدانان شورای نگهبان به مجلس، انصراف هریک از آنها فقط تا قبل از آنکه موضوع در دستورکار هفتگی مجلس قرار گیرد، امکانپذیر است. یعنی اینکه رئیس قوه قضاییه میتواند فردی را به مجلس معرفی کرده و قبل از آنکه رأیگیری در این خصوص در دستورکار مجلس قرار گیرد، فرد حقوقدان معرفی شده امکان انصراف دارد و بر همین اساس رئیس قوه قضاییه میتواند فرد دیگری را به جای او معرفی کند.
لاهوتی گفت: رئیس قوه قضاییه باید برای هر کرسی حقوقدان شورای نگهبان ۲نفر را معرفی کند و مجلس هم بین ۲فرد معرفیشده به یک نفر رأی دهد اما عملا نباید در لحظات پایانی یک نفر انصراف داده و ما نمایندگان مجبور به رأی دادن به یک نفر شویم. حق رئیس قوه قضاییه برای معرفی ۲حقوقدان شورای نگهبان به ازای هر کرسی وجود دارد و این حق سلب نشده است.
نمایندگان حق انتخاب میخواهند
بهدنبال سخنان لاهوتی، محمدرضا صباغیان نماینده بافق و مهریز، مصطفی کواکبیان، نماینده تهران و محمد کاظمی، نماینده ملایر در موافقت با طرح صحبت کردند، صباغیان بهعنوان نخستین موافق طرح مذکور گفت: همه شاهد هستیم مجلس آنقدر ضعیف شده است که دیگر در تصمیمگیریهای کشور نقشی ندارد. وی افزود: دوستان عزیز، ما و شما به اندازه برنامه۲۰:۳۰ در شبکه دو، برای مردم در بحث گرانیها نقش نداریم و کاری نکردیم.
مصطفی کواکبیان نیز گفت: ما میخواهیم قانون وضع کنیم طبیعی است که نمایندگان حق انتخاب داشته باشند نه اینکه ۳نفر را معرفی کرده و بعد با صلوات به همان ۳نفر رأی دهیم. او ادامه داد: سال گذشته در جریان رایگیری حقوقدانان شورای نگهبان یکباره آقای غلامی انصراف داد. بعدها از خودشان شنیدم که راضی به انصراف هم نبودند. بعد نهایت ۴کاندیدا باقی ماند این یعنی عملا وجاهت انتخاب دیگر معنا نداشت. ما میگوییم حق انتخاب را برای نمایندگان محفوظ بگذارید و حقوقدانان با اکثریت مطلق انتخاب شوند.
مدافعان شورای نگهبان چه گفتند؟
در میانه سخنان صباغیان بود که علی ادیانی، نماینده قائمشهر مدافع تمام قد شورای نگهبان در مجلس در قالب اخطاری سعی کرد بررسی طرح مذکور را در صحن بهارستان متوقف کند. او با بیان اینکه طرح مخالف اصل ۹۸قانون اساسی است، مدعی شد: در سال ۱۳۸۰ که آقای شاهرودی، ریاست قوه قضاییه را بهعهده داشت عینا این مسئله را سؤال میکند و میگوید آیا رئیس قوه قضاییه باید همان عدد ۶ را معرفی کند که شورای نگهبان جواب میدهد که اختیار معرفی حقوقدان بیش از تعداد مورد نیاز بهعهده رئیس قوه قضاییه است یعنی رئیس قوه مخیر است و میتواند بیشتر از تعداد مورد نیاز معرفی کند. اما با این طرح، ما قوه قضاییه را مکلف میکنیم و این موضوع خلاف قانون اساسی است.در پی ادله او عبدالرضا مصری که ریاست مجلس را برعهده داشت این اخطار را وارد دانست و آن را به رأی گذاشت اما نمایندگان مجلس با آن مخالفت کردند و این اخطار را وارد ندانستند.
در پی اظهارات موافقان و اخطار ادیانی راد، علیرضا محجوب و نادر قاضیپور و علیرضا سلیمی، نمایندگان تهران و ارومیه و محلات در مقام مخالف طرح ابراز نظر کردند، محجوب گفت: ما در روزهای آخر مجلس دهم هستیم و قطعا باید به اولویتهای مهم کشور در عرصههای مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی پرداخت و یادگاری از خود به جای گذاشت.
قاضی پورهم گفت: نظام بر ۲پایه اصلی استقلال و آزادی پایهریزی شده و مجلس شورای اسلامی میلیونها تومان هزینه دارد. ما نباید دست قوه قضاییه را ببندیم و حق انصراف را از حقوقدانان سلب کنیم.
علیرضا سلیمی نیز در شرح مخالفتش با این طرح گفت: مواردی دیگر هم بوده که فقط یک کاندیدا معرفی شده و مجلس شورای اسلامی هیچ اعتراضی نکرده و نمونه بارز آن کاندیدای ریاست کمیسیون اصل ۹۰، ریاست مجلس شورای اسلامی و حتی رأی اعتماد وزراست. چطور در آن موارد هیچکسی گریه و زاری و یقه پاره نکرد و نخواست قانون عوض شود.
در پی اظهارنظر موافقان و مخالفان طرح مجلس وارد رایگیری شد و کلیات طرح با دوسوم آرای نمایندگان به تصویب رسید. بررسی جزئیات طرح مذکور به جلسه علنی امروز دوشنبه مجلس موکول شد.