انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، مذاکره احتمالی با آمریکا، خروج از رکود کرونا به دنبال توزیع واکسن و البته رشد بی‌سابقه پایه پولی و نقدینگی احتمالا مهم‌ترین تهدیدها و فرصت‌ها در بازار ارز سال آینده خواهند بود. گذشته از این‌ها ساختار بودجه ۱۴۰۰ و شرط ایجاد اصلاحات در آن نیز نقش بسزایی در آینده این بازار خواهد داشت.
به گزارش پایگاه خبری هرمزبان، چند روز پیش رئیس سازمان برنامه و بودجه خبر داد که نرخ تسعیر ارز برای بودجه ۱۴۰۰ ، ۱۱هزار و ۵۰۰ تومان در نظر گرفته شده است. این خبر را بعضی این طور تعبیر کردند که دولت ارز را در سال ۱۴۰۰ ارزان‌تر تصور می‌کند و بر مبنای همین پیش‌بینی هم نرخ دلار را در محدوده۱۱ هزار تومان در نظر گرفته است.
از طرف دیگر این امید وجود دارد که سال ۱۴۰۰ بزرگترین مسئله بازار ارز یعنی تحریم، با رفتن ترامپ کمی تسهیل شود. در حال حاضر برخی سیگنال‌های دولت برای مذاکره را امیدوار کننده تلقی می‌کنند و به همین پشتوانه به وضعیت ارز در سال آینده امیدوارند.
علاوه بر این‌ها اخبار حاکی از آن است که سال ۱۴۰۰ شبح کرونا از سر جهان کنار خواهد رفت. عموم مردم منتظرند تا با آمدن واکسن وضعیت اقتصادی کشورها به مرور به حالت سابق بازگردد.
در کنار این موضوعات امیدوارکننده همچنان سایه سیاه و سنگین کسری بودجه و سناریوی تکراری خلق پول پرقدرت در پی سیاست‌های نامناسب اقتصاد کشور وجود دارد.
دولت یازدهم دولت رکوردهای سیاه بود. از رکوردشکنی در رشد نقدینگی گرفته تا طولانی‌ترین مدت رشد اقتصادی منفی. امسال طی هفت ماه نقدینگی حدود ۲۰ درصد و پایه پولی حدود ۱۰ درصد افزایش داشت.
در چنین شرایطی آیا می‌توان منتظر اتفاقات مثبتی در بازار ارز در سال ۱۴۰۰ بود؟ در ادامه در گفتگو با دوکارشناس نقش هر یک از این موارد را بررسی خواهیم کرد.
نرخ ارز بودجه، سیگنال ارزانی نیست
میثم خسروی، کارشناس امور بانکی، در پاسخ به این سوال که آیا نرخ ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومانی سیگنال ارزانی ارز در سال ۱۴۰۰ است، می‌گوید: نرخ تعیین شده برای تبدیل درآمد ارزی دولت به ریال برای ورود به بودجه است، این به آن معنا نیست که پیش‌بینی دولت این است که دلار تا این محدوده پایین بیاید.
او توضیح می‌دهد: سال گذشته این نرخ پنج هزار و ۵۰۰ تومان بود چرا که بخش قابل توجهی از این ارز با نرخ چهار هزار و ۲۰۰ تومانی به فروش می‌رسید. ارز چهار و ۲۰۰ تومانی موجب شده بود نرخ میانگین هم پایین بیاید اما امسال تخصیص ارز ترجیحی شدیدا محدود شده است به همین دلیل میانگین هم افزایش یافته است.
به باور او اگر دولت خودش در بازار نرخ ارز تعیین می‌کرد و ارز ترجیحی تخصیص نمی‌داد این حرکت می‌توانست سیگنالی مثبت باشد اما در حال حاضر این تحلیل درست نیست و بر اساس آن فقط می‌توان به این نتیجه رسید که احتمالا سهم ارز چهارهزار و ۲۰۰ تومانی نسبت به سال پیش کمتر خواهد بود.
مشکل با مذاکره حل نمی‌شود
این کارشناس همچین معتقد است در سال پیش رو نبودن ترامپ بر انتظارها در بازار ارز تاثیر خواهد داشت اما اگر حتی مذاکره‌ای هم صورت بگیرد مشکل ارز ما تنها با مذاکره حل نمی‌شود.
خسروی ادامه می‌دهد: کاهش ارزش پول ملی ما به واسطه بی‌ثباتی در ارتباطات بین المللی ما نیست و عمدتا ناشی از رشد نقدینگی و تورم است در حالی که سایر کشورها تورم ندارند. موارد بسیاری وجود دارد که کشورها روابط خارجی مناسب داشتند اما به علت تورم در داخل ارزش پول ملی آن‌ها کاسته شد.
او حتی از موضع مذاکره اظهار نگرانی هم می‌کند و آن‌طور که می‌گوید بحث مذاکره از این نظر می‌تواند پیامد منفی داشته باشد که ما در داخل حداقل اصلاحات ساختاری در ساختار بانک و بودجه را نیز کنار بزنیم و فقط منتظر مذاکره با آمریکا باشیم.
بازار ارز در هیاهوی انتخابات
یکی از مهم‌ترین مسائل در سال ۱۴۰۰ انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود. آیا این موضوع هم می‌تواند تاثیری بر وضعیت بازار ارز داشته باشد؟ آیا در سال انتخابات سیاست‌های اقتصادی خاصی اتخاذ می‌شود؟
خسروی در پاسخ می‌گوید: برای دولت‌هایی که دور اول آنهاست شاید اما در دولت‌هایی که دور دوم انتخاب آنان است این انگیزه بسیار کمتر است مگر این که از بدنه دولت کسی برنامه کاندیداتوری داشته باشد تا یک حرکت اقتصاد سیاسی بزند، بنابراین چنین اتفاقی بعید است.
پایان کرونا پایان گرانی ارز خواهد بود؟
آیا حذف کرونا از جهان در سال آینده می‌تواند تغییر بسزایی در بازار ارز رقم بزند؟ آن‌طور که مهدی پورمهر، کارشناس ارزی می‌گوید نمی‌توان به اتفاقات مثبت در بازار ارز از این طریق چندان امیدوار بود.
به اعتقاد او تاکنون هم اخبار تولید واکسن کرونا در جهان در گردش مالی و تجارت بین الملل تاثیر مثبت گذاشته و بالتبع از این پس هم در مراودات مالی کمک خواهد کرد. اما موضوع کمبود ارز ایران به واکسن کرونا و تجارت بین‌الملل ارتباط ندارد.
او ادامه می‌دهد: شاید واکسن کرونا در ایران تاثیر مثبتی بر سایر بازارها و گردش مالی داشته باشد اما بر قیمت ارز تاثیر آنچنانی نخواهد داشت و نهایتا شاید بتواند کمی بازار ارز را تثبیت کند.