کسب معرفت «بخش ششم»

در بخشهای گذشته پیرامون حدیث شریف از لسان گهربار حضرت رسول اکرم صلی ا… علیه و آله وسلم گفتیم که حضرت فرمودند کسیکه امام زمانش را نشناسد و از دنیا برود به مرگ جاهلیت از دنیا رفته. و گفتیم طبق حدیثی از امام رضا علیه السلام که مرگ جاهلیت یعنی مشرک از دنیا رفته.و گفتیم شناخت امام به دو طریق است.یکی از طریق شناخت نسب حضرت که توضیحاتی داده شد و یکی از طریق خصوصیات و صفات حضرت که در اینباره هم مختصر توضیحی داده شد.و اینکه گفتیم در عصر ظهور حضرت دنیا با چه شگفتی هایی روبرو خواهد شد و اینک ادامه مطلب؛
با توجه به آسایش و آرامشی که در عصر ظهور حضرت بر جامعه بشری حاکم میشود و دردها و مشکلات برطرف میشود و عقلها کامل و کفر و ظلم و ستم و کجی و انحرافات دینی…برطرف میگردد و دنیا یکپارچه میشود دنیایی در صلح و آرامش و بدور از جنگ و خونریزی و بیماری و…آیا جا ندارد هروز و هرساعت و هر لحظه آرزوی رسیدن چنین حکومتی را داشته باشیم و انتظار برپایی چنین دولتی؟ آن هم در حالیکه این انتظار افضل ترین عبادتها به شمار میرود؟
به این احادیث توجه کنید.
«پیامبرگرامی اسلام (صلی‌ا… علیه و آله و سلم)»: افضلُ اَعمالٍ اُمّتی اِنتظارُ الفَرَج.
افضل اعمال امت من انتظار فَرَج و ظهور امام زمان علیه‌السلام است.
(الشِّهاب فی‌الحِکَم و الآداب، ص ١٦)
«امام جعفرصادق (علیه‌السلام)»: مَن ماتَ مِنكُم وَ هُوَ مُنتظِرٌ لِهذا الأََمرِ كان كَمَن هوُ مَعَ القائِمِ فی فُسطاطِه.
هر کس از شما که در حال انتظار ظهور حضرت مهدی(علیه‌السلام) از دنیا برود همچون کسی است که در خیمه و معیت آن حضرت در حال جهاد به سر می‌برد.
(بحار، ج ٥٢، ص ١٢٦)
«امام جعفرصادق (علیه‌السلام)»: المُنتَظِرُ لِلثّانی عَشَر كَالشّاهِرِ سَیفَهُ بَینَ یدَی رُسولِ ا… صلی‌ا… علیه و آله یذُبُّ عَنهُ.
کسی که در انتظار امام دوازدهمین خود به سر می‌برد همانند کسی است که در رکاب رسول خدا(صلی‌ا… علیه و آله و سلم) شمشیر کشیده و از آن حضرت دفاع می‌نماید.
(کمال‌الدین، ص ٦٤٧)
امام باقر (ع) فرموده‌اند: کسی که در حال انتظار امام زمان (عج) مرده باشد، زیان نکرده اگرچه در میان خیمه با لشگر حضرت نمرده باشد. (یعنی هر جا بمیرد، پاداش شهید را دارد)
(منتخب الاثر صفحه ۴۹۸ )
امام سجاد (ع) فرموده‌اند: کسی که در زمان غیبت قائم ما بر ولایت ما استوار باشد، خداوند پاداش هزار شهید از شهدای جنگ بدر و احد را به او خواهد داد.
امام رضا (ع) فرموده‌اند: شکیبایی و انتظار فرج، چقدر نیکو است، آیا گفته خدا را شنیدید که فرمود (سوره هود آیه ۹۳): شما منتظر باشید که من هم با شما منتظرم؛ و همچنین فرمود: (سوره یونس آیه ۲۰) انتظار بکشید که من هم با شما از انتظار کشندگانم. بنابر این صبور باشید، چون فرج بعد از زمان یاس و ناامیدی می‌رسد و افراد قبل از شما صبورتر بودند.
(بحارالانوار جلد ۵۲ صفحه ۶۲۹)
امام حسین (ع) فرموده‌اند: حضرت مهدی (عج) دارای غیبتی است که گروهی در آن مرحله مرتد می‌شوند و گروهی ثابت قدم می‌مانند و اظهار خشنودی می‌کنند. افراد مرتد به آن‌ها می‌گویند: این وعده کی خواهد بود، اگر شما راست‌گو هستید؟ (منظور از وعده، ظهور حضرت مهدی (عج) است) ولی کسی که در زمان غیبت در مقابل اذیت و آزار و تکذیب آن‌ها صبور باشد، مجاهدی است که با شمشیر در کنار رسول خدا (ص) جهاد کرده است.
(بحارالانوار جلد ۵۱ صفحه ۱۳۳)
و احادیث در اینباره بسیار است که ما فقط چند نمونه خدمت شما از منزلت و مقام یک منتظر گفتیم. والبته یک منتظر واقعی دارای ویژگی های خاصی است و فقط اینکه انتظار رسیدن به روزهای خلاصی خود یا جامعه بشریت از هر چه سختی و رنج و بلاست را بکشد نیست.
یک منتظر باید خصوصیات خاصی داشته باشد که قابل توجه است و در این بخش به این مطلب می پردازیم.

خصوصیات یک منتظر واقعی:
هدف و فلسفه ظهور امام زمان(عج) اصلاح جامعه و گسترش عدالت در سراسر جهان است، بنابراین کسانی که می خواهند آن حضرت را در رسیدن به این منظور یاری نمایند، خود باید صالح باشند. کسی که خود از صلاحیت و شایستگی برخوردار نیست، نمی تواند کارگزار جامعه اسلامی باشد. بنابراین ویژگی های منتظر واقعی امام زمان(ع) و کسانی که می توانند آن حضرت را یاری کنند عبارت است از:
۱- عمل به تکالیف دینى: منتظر واقعى باید تمام وظایف دینى و احکام الهى را انجام دهد در مرحله اول نه یک واجب از او ترک شود و نه یک حرام از او صادر شود.(انسانی بی تفاوت نباشد و تمام سعی خود را در انجام واجبات و ترک موارد حرام داشته باشد)
۲- فرج؛ یعنى، نصرت و پیروزى و گشایش و مقصود نصرت وپیروزى حکومت عدل علوى بر حکومت هاى کفر و شرک و بى داد است پیروزى عدل گسترى که به رهبرى امام عصر(عج) تشکیل مى گردد بنابراین انتظار فرج یعنى انتظار تحقق یافتنى این آرمان بزرگ و جهانى است و منتظر حقیقى کسى است که حقیقتا خواه
ان تشکیل چنین حکومتى باشد و این خواسته آن گاه جدى و راست است که شخص منتظر عمل کننده به عدل و گریزان از ستم و تباهى باشد و گرنه انتظار فرج در حد یک ادعا و شعار بى محتوا باقى خواهد بود ازاین رو در روایات آمده است که انتظار فرج خود فرج است.

زیرا کسى که حقیقتا منتظر فرج وظهور حجت خدا و تأسیس حکومت عدل گستر اوست زندگى خود را بر پایه عدل و داد استوار مى سازد و او انسانى است که حضور و غیبت امام در نحوه رفتار و سیر و سلوکش تفاوتى ندارد و قبل از تشکیل حکومت عدل او چنین حکومتى را در زندگى خود پایدار ساخته است .بنابراین انتظار فرج حقیقى ریشه در معرفت به حق و عدل و ایمان و عشق به آن دارد و آثار آن نیز در عمل نمایان مى گردد و چنین حقیقت اصیل و عمیقى با لفظ و شعار به دست نمى آید و با بى تفاوتى و بى اعتنایى نسبت به مقدمات دینى و رسالت هاى انسانى در تعارض و تناقض است.از این جا نادرستى یک تفسیر از انتظار فرج روشن مى شود زیرا بعضى بر این تصور خام هستند که انتظار فرج یعنى بى تفاوتى نسبت به آنچه در جوامع بشر مى گذرد و دست روى دست گذاشتن به امید اینکه امام زمان ظهور کند و آنهارا اصلاح نماید. انتظار فرج تعهدآفرین ومسؤولیت ساز است و با بى تفاوتى و بى اعتنایى به سرنوشت بشر و حقیقت و فضلیت منافات دارد.

انتظار فرج یعنى:
الف) معرفت امام معصوم و عادل و پیشواى فضیلت.
ب) ایمان به امامت و قیادت رهبرى الهى و عدالت پیشه.
ج) عشق به عدالت وارزش هاى انسانى.
ه) امید به آینده اى روشن و نوید بخش.
ک) تلاش براى برقرارى حکومتى عدل پیشه و عدل گستر.
ح) رعایت موازین و قوانین دینى و اخلاقى.
خ) داشتن روحیه تعهد و مسؤولیت پذیرى.
این انتظار فرج است که بهترین اعمال و بهترین عبادت است و چنین منتظرى، مقامى عالى دارد و هر گاه در زمان غیبت از دنیا برود به منزله کسانى است که پس از ظهور حضرت حجت(عج) زنده و تحت فرمان او در راه خدا جهاد مى کنند.
۳- دعا براى حفظ وجود مبارک آن حضرت و تعجیل در ظهور او مثل همان دعاى مشهور فرج و موارد دیگر.
۴- توبه کننده واقعی باشد: مرحوم حاج میرزا محمدتقی موسوی اصفهانی»، در کتاب شریف «مکیال المکارم» که در آن براساس احادیث گوناگون وظایف منتظران را برشمرده است، موردی دارد که واقعاً تکان دهنده است. ایشان می نویسد ازجمله وظایف منتظران، توبه واقعی و بازگرداندن حقوق مردم به آنان است. یعنی حتی آن توبه ای که بدون پس دادن حقوق ضایع شده مردم به آنها باشد، مورد پذیرش نیست و نمی تواند ما را در زمره منتظران قرار دهد. درهای رحمت الهی، هیچگاه به روی کسانی که از روی غفلت، به راه ناصواب و نادرست رفته اند بسته نیست. کسانی که می خواهند برگردند، می توانند با اداکردن حقوق مردم و باتوبه واقعی، خود را در صف منتظران حقیقی آقا امام زمان(عج) قرار دهند. من خود را مکلف می دانم که صدای حضرتش را به همگان برسانم که ای مردم بیایید و در صف منتظران من قرار گیرید، بیایید و با احقاق حقوق ضایع شده دیگران، با تأسی به پرهیزگاری و ورع، با دوری از گناهان، با صرف مال در راه هایی که سود آن به مسلمانان برسد، باکوشش در ادای حقوق برادران دینی، با قرائت قرآن و نماز، با شاد کردن دل شیعیان، با خدمت به مردم مرا یاری کنید تا من از شما راضی شوم.
خدا را گواه می گیرم که من راه های تقرب به آن حضرت را آشکارا بیان کردم و از هرکس که این مطالب را بخواند، پیمان می گیرم که آن را به دیگران منتقل کند.»
۵-نظارت اجتماعی : یکی از وظایفی که در تعالیم اسلامی برعهده منتظران امام عصر(عج) گذارده شده، تلاش در جهت سالم سازی فضای اجتماعی است. منتظران امام زمان (عج) کسانی هستند که نسبت به مسائل اطراف خود، بی تفاوت نیستند و هر اتفاقی در عرصه های اجتماعی، آنها را به واکنش وامی دارد، واکنشی که به نسبت اتفاق گاه مثبت و گاه منفی است. این وظیفه در تعالیم دینی ما تحت عنوان امر به معروف و نهی از منکر شناخته می شود.
«یکی از وظایف مهم مسلمانان در زمان غیبت امام عصر(عج) این است که به ترویج و تبلیغ احکام اسلامی بپردازند و امر به معروف و نهی از منکر را اقامه و با بدعتها و نو آوری ها که این روزها زیاد شده مبارزه کنند.که همه ما در این زمینه وظیفه داریم.
امام حسن عسکری(ع) از پدران گرامی خود نقل کرده است که رسول خدا(ص) فرمودند:«شدیدتر و سخت تر از یتیم شدن کودکی که از پدر و مادر خود دور می شود، یتیم بودن کسی است که از امام خود دور است و به او خود دسترسی ندارد و حال آنکه با مسائلی مواجه است که حکم آن را نمی داند. آگاه باشید هر کس از شیعیان ما آگاه از علوم ما اهل بیت باشد، باید بداند که این شخص که دسترسی به ما ندارد و حکم ما را نمی داند در حکم کودک یتیمی است که در دامن اوست.
بدانید هر کس او را هدایت و راهنمایی کند و راه ما اهل بیت را به او تعلیم دهد، در بهشت با بهترین دوستان، همراه ما خواهد بود».
امام هادی(ع) نیز فرموده اند:«اگر در زمان غیبت حضرت قائم (عج) علمایی نباشند که مردم را به سوی حضرت دعوت کنند و متوجه به آن جناب سازند و با دلیل از دین خدا دفاع کنند و بندگان ضعیف (کم اطلاع) را از دام ابلیس و ابلیسیان و ناصبیها نجات دهند، کسی باقی نخواهد ماند مگر آنکه مرتد خواهد شد، ولی ایشان هستند که زمام قلبهای شیعیان ضعیف و کم اطلاع را محکم می گیرند، همان طور که کشتیبان سکان کشتی را محکم می گیرد حقا که این دانشمندان نزد خداوند عزوجل برترین افرادند.
۶-تکذیب مدعیان: یکی از وظایف شیعیان در زمان غیبت این است که نه تنها خود برای امر فرج و ظهور حضرت مهدی (عج) وقت خاصی مشخص نکنند، بلکه باید هر کسی را که برای ظهور وقت خاصی ذکر می کند تکذیب کنند، زیرا براساس روایات، لازمه امر فرج فرا رسیدن سال معین و زمان خاصی نیست که قبل از آن ظهور امکان پذیر نباشد، بلکه اگر مردم فرج را از خدا بخواهند و تصمیم به یاری جدی و دفاع از امام خویش تا پای جان بگیرند، خدا و ائمه علیهم السلام وعده داده اند که امر فرج فوراً واقع شود.
امام صادق (ع) فرمود: کسانی که برای فرج وقت تعیین می کنند دروغ می گویند، ما اهل بیت در گذشته برای فرج وقت تعیین نکرده ایم و در آینده نیز وقت تعیین نخواهیم کرد.
فضیل بن یسار گوید: به امام صادق (ع) عرض کردم: آیا برای امر فرج وقت خاصی وجود دارد؟
حضرت فرمود: «کسانی که برای امر فرج وقت تعیین می کنند دروغ می گویند«حضرت این جمله را سه بار تکرار فرمود.»
ادامه دارد…