کمک به هم نوع و عمل نیکوکاری نه تنها در ایران؛ بلکه در نزد سایر ملل امری پسندیده است. در شرع مبین اسلام به این صفات بسیار پرداخته شده و احادیث زیادی در این باره داریم؛ حضرت علی علیه السلام می فرماید: «خوشا به حال آن كه به بندگان خدا نيكي كند و براي آخرت خود زاد و توشه برگيرد» (غررالحكم و دررالكلم ، ح ۵۹۵۵ .) حتی در قرآن کریم به این موضوع اشاره شده و از مومنین و مومنات خواسته شده تا این صفت را در خود تقویت کنند.
إنَّ ا… يأمُرُ بِالعَدلِ و الإحسانِ
خداوند به عدل و احسان فرمان ميدهد
(نحل ، آيه ۹۰)
از کیسه های آذوقه که مولا و مقتدای ما و ائمه دین بر دوش کشیده و در بین خانواده های کم بضاعت و بی بضاعت توزیع می کردند تا امروز که این کمک ها به شکل موسسات درآمده و نام خیریه به آن ها داده شده است.
امروزه فعالیت این نهادها در راستای کمک به دولت است و به نوعی افزایش رفاه جامعه قلمداد می گردد. به گونه ایی که نقش مشارکت‌های مردمی در زلزله و سیل ها غیرقابل انکار است و این نهادهای مردم محور، به عنوان بازوی مهم و قدرتمند دولت در حمایت از قشرهای ضعیف جامعه محسوب می شود؛ اما نکته مهم این است که این موسسات تمایلی ندارند تا اطلاعات مالی خود را به صورت شفاف با مردم در میان بگذارند.
حال به نظر می رسد؛ تابوی سوال و جواب در این موسسات باید خرد شود؛ زیرا که غیر از این باشد بستر و زمینه سودجویی فراهم خواهد شد. «مطابق بند ط ماده ۱۳۹ قانون مالیاتهای مستقیم (مصوب ۳۱ تیر ۱۳۹۴) کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی موسسات خیریه و عام‌المنفعه با رعایت شرایطی از پرداخت مالیات معاف هستند.»این شاخصه مالیاتی زمینه ایی را برای برخی شرکت‌های بازرگانی، اقتصادی، معدنی و صنعتی فراهم می‌آورد تا با همفکری با برخی از موسسات خیریه و عام‌المنفعه در شکل کمک‌های صوری، مالیات کمتری پرداخت کنند.
بر همین اساس با عنایت به نتایج اجتماعی و اقتصادی بخشودگی مالیات اعطایی به موسسات خیریه و عام‌المنفعه، ضرورت دارد که نظارت‌های خاص به صورتی کاملا دقیق و شفاف بر دفاتر حسابرسی این موسسات اعمال شود. عملکرد برخی از موسسات و بنگاههای خیریه موجب می شود تا به شان و منزلت مجموعه های خیریه سالم و پاک نیز آسیب برسد.
بنابراین در جهت به حداقل رساندن لغزش ها و خطاهای انسانی، موسسات خیریه باید در اتاق شیشه‌ای فعالیت کنند؛ به صورتی که رصد فعالیت و عملکرد این نهادها، برای تمامی اقشار جامعه دسترس بوده و همگی سطوح ،از نیکوکاران و خیرین گرفته تا سازمان های دولتی، مراقب بوده و بازرسی های منظم نمایند.
پی نوشت:
(۱)https://otaghiranonline.ir
محمد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌حسین تشکری بافقی
صاحب‌امتیاز و مد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یرمسئول