به گزارش هفته نامه افق کویر، به تأخیر انداختن کارها و وظایف، موضوعی است که در سال‌های اخیر مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته است و از آن به عنوان یک عادت بد و یک مشکل رفتاری یاد شده است که بسیاری از بزرگسالان و حتی دانش‌آموزان در کارهای روزمره خود انجام می دهند؛ به ویژه در تکالیفی که باید در طول مدت معینی از روز آن را انجام دهند. اهمال کاری یکی از رفتارهای معمول است که تقریبا همه افراد گاهی اوقات درزندگی خود با کنار گذاشتن مسئولیت های خود و با وظایفی که باید در یک زمان مشخص تکمیل شوند، تجربه می کنند. واژه اهمالکاری را می توان معادل تعلل، تنبلی، سهل انگاری و به تعویق انداختن دانست . البته برخی از پژوهشگران بین اهمالکاری و تنبلی تمایز قائل شده اند، فرد تنبل نسبت به انجام دادن کار بی میل است، در حالی که اهمال‌کار، اغلب با مشغول نگهداشتن خود از انجام دادن تکلیفی اجتناب می ورزد، که هم اکنون اولویت دارد .
اهمال کاری تحصیلی یکی از متداول ترین انواع اهمال کاری و یکی از مشکلات رایج در میان دانش‌آموزان است که بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان تاثیر منفی دارد و از مهم‌ترین علل شکست یا عدم موفقیت فراگیران در یادگیری و دستیابی به برنامه‌های پیشرفت‌تحصیلی می باشد. اهمالکاری تحصیلی به معنای تمایل غالب و همیشگی فراگیران برای به تعویق انداختن فعالیت‌های تحصیلی می باشد. از نمونه‌های بارز این نوع اهمالکاری، به تعویق انداختن مطالعه درس ها تا شب امتحان و شتاب ناشی از ان را می توان نام برد که گریبان‌گیر دانش‌آموز و دانشجو می شود. تقریبا یک چهارم دانش اموزان و دانشجویان گزارش می‌کنند که اهمالکاری در انها تنش ایجاد می کند و این عملکرد در عملکردآموزشی انها اختلال ایجاد می‌کند. نه تنها اهمالکاری را نابهنجار، خود تخریب گرانه و فاقد کارکرد می داند. به تعویق انداختن کار، رفتاری ناپسند و ناراحت کننده است که ممکن است سرانجام ناخوشایندی را برای افراد در پی داشته باشد. هرگز نمی توان از تأخیر در انجام کارها، به تصور و گمان بهتر انجام دادن آنها دفاع کرد. این رفتار به تدریج در وجود انسان بصورت عادت در می آید و علاوه بر اینکه برای خود فرد نیز رنج آور است و پیامدهای زیان باری برای فرد در بردارد.
راهکارهای مقابله با اهمالکاری
•ارتباط داشتن با افرادی که به شما انگیزه می‌هند که کاری را انجام دهید، می تواند به شما کمک کند و باعث شود روحیه آن ها در کار به شما سرایت کند. بنابراین با کسانی معاشرت کنید که خودشان اهل اهمال کاری نیستند و شما را هم به اهمال کاری و به تعویق انداختن کارهایتان تشویق نمی کنند.
•برای انجام تکالیف مکان مناسبی را انتخاب کنید. تا حد امکان در مکان‌هایی کار کنید که عوامل کمتری در کار شما تداخل ایجاد کنند. لذا اگر فضای اتاقتان و یا جایی که می خواهید کارتان را آن جا انجام دهید؛ مناسب نیست، تغییرش دهید. قطعا در یک اتاقی که فضای آن شما را دچار خواب آلودگی می کند، نمی توانید درس بخوانید.
•به جای کمال‌گرایی خود را به عنوان فردی دارای نقاط قوت و ضعف و توانایی‌های محدود بپذیرید. این باور غلط که «باید تکلیف را عالی و بدون نقص انجام دهم»موجب می‌شود که هرگز به اقدام به اجرای آن نکنید. همیشه این نکته را در نظر داشته باشید که اهمالکاری و کمال‌گرایی دو روی یک سکه‌اند. از طرف دیگر کمال‌گرایی سبب ایجاد اضطراب می‌گردد. شما این اضطراب را به تکلیف مربوط می‌کنید و بنابراین برای سرکوب اضطراب از انجام تکلیف اجتناب می‌کنید. بپذیرید که فردی دارای توانایی و ضعف هستید و تکلیف نه چندان عالی امروز بهتر است از تکلیف عالی که هرگز انجام نشود. حتی می‌توان تکلیفی را بار اول به صورت ابتدایی و ناقص انجام داد و آن‌گاه بارها آن را مرور کرده و اصلاح کرد.
• فکر « باید شروع کنم» را جایگزین فکر «باید تمامش کنم» کنید. به جای این که فکر کنید باید کل تکلیف را انجام دهید، به تدریج آن را اجرا کنید و به جای این که بپرسید چگونه تمامش کنم بپرسید اولین گام برای اجرای تکلیف چیست؟ چرا که اگر حتی بخش کوچکی از کار را انجام دهید آن را تمام خواهید کرد.
•این باور که انگیزه داشتن مقدم بر اقدام به کار است کاملاً اشتباه است. افراد موفق می‌دانند که کار مقدم بر انگیزه است. مهم نیست که دوست دارید یا ندارید… فقط شروع کنید. بنابراین لازم است به نشانه های اهمال کاری توجه کنید. مثلا اگه در انجام یک کار احساس کردید که الآن حوصله ندارید یا دارید با خودتون فکر می کنید که برای انجام آن کار زمان دارید، مراقب باشید؛ چون این فکرها علامتی برای اهمال کاری هستند. در این زمان ها خودتان رو مجبور کنید که چند دقیقه بیشتر مشغول آن کار باشید. و در نتیجه خواهید دید که می توانید کارتان را ادامه دهید و آن را به اتمام برسانید.
•افراد اهمال‌کار تصور می‌کنند که افراد موفق همیشه احساس اطمینان و اعتماد به نفس دارند و به راحتی به اهداف خود می‌رسند. در حالی‌که تنها تفاوت در این است که افراد موفق موانع را می‌پذیرند و در برابر مشکلات می‌ایستند، اما افراد اهمال‌کار از موانع اجتناب می‌کنند.
• مدیریت زمان را بیاموزید. نداشتن برنامه زمانی می‌تواند دلیلی برای اهمالکاری باشد. بنابراین برای خودتان یک جدول زمانی تهیه کنید. جدول زمانی به شما کمک می کند تا دیگر درگیر این مشکل نباشید و به تدریج با این مشکل مقابله کنید.
• از روش کالباسی استفاده کنید. این روش یعنی کاری را که قرار است، انجام دهیم و به نظر زیاد و سنگین میاید به چند بخش تقسیم کنیم تا انجام آن برایمان راحت تر شود. مثلا اگه قرار است برای آخر هفته یک فصل۸۰ صفحه ای از کتاب درسی را بخوانید، می توانید؛ آن را به صورت بخش های چند صفحه ای در طول هفته مطالعه کنید. با این روش دیگر صفحات این بخش کتاب که باید مطالعه می‌کردید، زیاد به نظرتان نمی‌آید.
معصومه عبدالهی
دانشجو دکتری روانشناسی