به گزارش هفته نامه افق کویر؛ ۱۶ مهر به عنوان روز ملی کودک در ایران شناخته شده است، به همین مناسبت خبرنگار هفته نامه افق کویر با ” زکیه دانشمندی ” کارشناس ارشد روانشناسی بالینی و مشاور اورژانس اجتماعی پیرامون کودک و کودکان کار گفتگو نمود؛ که در ادامه می خوانید:
کودکان امروز زنان و مردان فردای جامعه هستند
دانشمندی گفت: کودک نقش مهمی در بقای جامعه دارد چون کودکان امروز زنان و مردان فردای جامعه هستند؛ اگر در خانواده ای سالم از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی رشد پیدا کنند، قاعدتاً باعث رشد و پیشرفت جامعه و کشورشان می‌شوند.
افراد زیر ۱۸ سال کودک محسوب می‌شوند
وی افزود: سازمان بهداشت جهانی می‌گوید افراد زیر ۱۸ سال کودک محسوب می‌شوند؛ وقتی افراد زیر ۱۸ سال بنا به دلایلی در خیابان تکدی گری یا کار کنند به عنوان کودک کار شناخته می شوند.
کودک کار در محیطی با خانواده سالم
وی بیان کرد: کودکان کار به چند دسته تقسیم می شوند که برای کودک کار دسته اول ممکن است کودک در خانواده‌ای باشد که محیط خانواده سالم است ولی به دلایلی از جمله فقر ، مهاجرت ناتوانی سرپرست خانواده و یا مادر و غیره خانواده مشکل داشته باشد و کودک مجبور به کارکردن شود و در شهرهای بزرگ که پر تردد و شلوغ است ممکن است کودک کار دست به فروشندگی بزند و تکدی گری کند.
کودک در محیط ناسالم
وی عنوان کرد: کودکان کار در دسته دوم ممکن است که کودک در محیط ناسالم بزرگ شده باشد مثلاً پدر و مادر درگیر اعتیاد باشند مصرف مواد و الکل داشته باشند یا درگیر سو استفاده‌های جنسی از کودک شود و رفت و آمد زیاد در خانواده‌های معتاد وضعیت مناسبی ندارد و همچنین جریانات زندگی درگیر ناپدری و نامادری باشد و کودک در محیط ناسالم باشد و اجتماع را محل امن زندگی خود بداند و وارد اجتماع می شود، بنابراین برای گذراندن زندگی خودش دست به فروشندگی می‌زند و کار انجام می دهد.
در شهرستان بافق کودک کار بومی وجود ندارد
وی تصریح کرد: رسیدگی به کودکان کار با توجه به دلایلی که بیان شد، متفاوت است؛ در شهرستان بافق کودک کار بومی وجود ندارد به دلیل بستر مناسبی که شهرستان بافق برای شغل دارد و از طرف دیگر مهاجرت در شهرستان بافق زیاد است و از شهرهای اطراف برای کار وارد شهرستان می‌شوند و هر کدام با مشکلات و فرهنگ‌های متفاوت که در شهرستان بافق دیده می‌شود هستند.
رسیدگی به کودکان کار متفاوت است
وی گفت: کودکان کار در شهرستان بافق تعداد کمی از آنها غیر بومی و ایرانی هستند و بیشتر آنها اتباع بیگانه می باشند و رسیدگی به آن ها متفاوت است.
بخشی از ساماندهی کودکان کار شامل بهزیستی می شود
وی افزود: بخشی از ساماندهی کودکان کار شامل بهزیستی می شود که چندین سال است بهزیستی این کار را انجام می دهد و برای این کار باید افراد بومی یا غیربومی ایرانی باشند و همچنین زیر ۱۸ سال سن داشته و مدارک هویتی چون کارت ملی و شناسنامه داشته باشند.
به کودکان کار خدمات مددکاری و روانشناسی ارائه می شود
وی بیان کرد: کودک کار اگر بومی یا غیر ایرانی باشد ممکن است از یک خانواده ای باشند که دچار محرومیت اقتصادی است به این افراد خدمات مددکاری، روانشناسی و غیره به آنها ارائه می‌شود و آن ها را توانمند می کند تا کودک مشغول کار نشود و از تحصیل باز نماند و همچنین درگیر آسیب‌های اجتماعی نشود.
پذیرش کودکان کار اتباع با محدودیت همراه است
وی تصریح کرد: در شهرستان بافق بیشتر کودکان کار اتباع بیگانه هستند و پذیرش آنها با محدودیت همراه است؛ افرادی می توانند پذیرش شوند که کارت اقامتی داشته باشند و شاید مدارک هویتی نداشته باشند که مورد پذیرش کشور باشد ولی کارت اقامتی داشته باشند پذیرش صورت می گیرد.
وی اضافه کرد: پذیرش به دو نوع است؛ اگر خود معرف باشند مثلاً کودک خود بگوید من مشکل دارم و کارت اقامت هم دارم سازمان بهزیستی او را پذیرش می‌کند و اقدامات مددکاری و پیگیری‌های لازم را انجام می دهد و اگر کارت اقامت نباشد به اداراتی که مربوط به اتباع بیگانه است ارجاع داده می شود.
وی گفت: برخی از کودکان کار می گویند خودمان دوست داریم، کار کنیم و به این دلیل است که کودک در محیطی بزرگ شده است که تمام اعضای خانواده کار می‌کنند و یا مورد دیگری که پدر و مادر دچار حادثه شده و توانایی کار کردن ندارند کودک مجبور است کار کند ولی اکثر کودکان کار اتباع هستند و با پیگیری هایی که با بخشداری و فرمانداری انجام شده است این افراد را به اداره مربوط به اتباع ارجاع می دهند.
وی عنوان کرد: متاسفانه کودکانی هستند که از تحصیل باز می‌مانند و دچار آسیب می‌شوند.
برای ساماندهی کودکان کار، هماهنگی و همکاری چند جانبه را می‌طلبد
وی افزود: کودکان کار اتباع چند بار جمع آوری شده، ولی دوباره به کار برمی‌گردند و ورود به این کار فقط مختص بهزیستی نیست، بلکه کار چند ارگان است که هماهنگ شوند و ریشه‌ای کار کنند، مخصوصاً در مورد اتباع که محیط خاص خود را دارند؛ شهرداری و فرمانداری جلسات زیادی داشتند و کار انجام شده است؛ اما متاسفانه به دلیل اینکه بازار کار در بافق زیاد است هماهنگی و همکاری چند جانبه را می‌طلبد، ولی به هر حال هر کودکی باید مسیر کودکی سالم خود را طی کند مدرسه برود با آرامش بزرگ شود که درگیراختلالات و مشکلات خاص خود نشود تا بتواند برای جامعه مفید باشد.
حدیث عباسی