به گزارش هفته نامه افق کویر،خرما، از محصولات دیرینه بافق به شمار می‌رود. از گذشته تاکنون نیز اغلب مردم مقیم در شهرستان به کشت و برداشت این میوه گرمسیری مشغول هستند.
خبرنگار ما هم به مناسبت ایام برداشت میوه ای لذیذ و مقوی به سراغ “حسن صباغیان، ۵۳ ساله” نخل کار نمونه شهر رفته و به گفت و گو با وی پرداخته است؛ که در ادامه می خوانیم:
رکود قابل توجه مقدار برداشت خرما،با سه علت همراه است
افق کویر: آیا برداشت خرما نسبت به سال گذشته با رکود همراه بوده است؟
برداشت نسبت به سال قبل با کاهش قابل توجهی همراه بوده است که از علل این امر می توان به: بارش برف زمستانه(به دلیل آنکه درخت خرما بر روی سرما و خصوصا بارش برف بسیار حساس است و باعث آزار آن می شود. اگر هم در طول یک سال برفی سنگین ببارد؛ درخت به مدت چند سال بدون محصول خواهد بود و تمامی شاخه های آن نیز خشک می شوند.)
کمبود آب( قطعی مکرر چاه های آب)، گرمای قابل توجه و نتیجه ناپسند حاصل از گرده افشانی( به علت بارش باران های کم و زیاد در فروردین ماه، هنگامی که گَشِن*گرده های درخت نر* از قاب خود بیرون بیایند و سرما با آنها برخورد کند؛ بی اثر می شوند ) اشاره نمود.
افق کویر: با توجه به اهمیت قابل توجهی که «گشن دادن» از آن برخوردار است؛ برای نگهداری از آن چه اقداماتی می تواند اثر بخش باشد؟
باید قبل از آنکه هوا سرد شود؛ گشن را برید؛ رشته های خوشه را جدا نمود؛ درون جعبه ای قرار داد و در محلی تاریک از آن مراقبت و نگهداری کرد.
سرانجام نیز در زمانی مناسب آن را بر روی درخت ماده قرار داد.
کلسیم، نیاز فراموش شده درخت نخل
افق کویر:آیا در صورت استفاده کشاورزان از سموم و کوددهی مناسب، برداشت خرما متفاوت خواهد بود؟
صد درصد، با توجه به آنکه این درخت در آبان ماه حالتی بین خواب و بیداری دارد؛ باید مخلوطی از سه کود سبک (اوره، دی_آمونیوم و پُتاس سنگین) را برای تقویت آن در این زمان استفاده نمود.
در فروردین، بهره بردن از کود گاوی به دلیل ازت فراوان موجود در آن، بسیار اثر بخش است.
نکته دیگری که کشاورزان کمتر به آن توجه دارند؛ سود بردن از کود کلسیم در اسفند و فروردین ماه است؛ چراکه درخت در این زمان نیاز قابل توجهی به آن دارد.
در ماه های خرداد و تیر و مرداد هم اگر از اوره و پُتاس استفاده کنیم؛ محصول ما درشت تر و مرغوب تر خواهد بود.گفتنی است؛ اوره باعث زود رس شدن خرما نیز می شود.
در رابطه با سم هم، سوسک های کرگدنی یا شاخه خوار به گونه ای قوی هستند که هیچ نوع سمی نمی تواند باعث نابودی آنها شود و تنها زمانی که می توان آنها را مهار نمود؛ ابتدای اسفند ماه است به خاطر اینکه در مرحله پیله یا تخم گذاری قرار دارند؛ پس در این موقع از نوعی گرده شیمیایی برای نابودی پیله شاخه خوار استفاده می کنیم.
نابودی قارچ یا کپک درخت نیز، از طریق استفاده از سم شیمیایی آرتوس در سه نوبت( ابتدا و اواخر خردادماه و همچنین اواسط تیر)، امکان پذیر است.
افق کویر: کدام نوع از خرما نسبت به ارقام دیگر در شهر بافق، از بازدهی بهتری برخوردار است؟
خرمای کبکاب بازدهی بهتر و از لحاظ طعم و کیفیت نیز به نسبت کل کشور خوش طعم تر و برتر است.
نوع پیارُم هم اگر به واسطه آب شیرین آبیاری شود؛ محصول آن از کیفیت قابل توجهی برخوردار خواهد بود.
عوامل طبیعی و غیر طبیعی در افزایش
معدود میزان کشت، موثر ند
افق کویر: آیا میزان کشت خرما به نسبت سال گذشته با افزایش رو به رو بوده است یا آنکه از همان اراضی ثابت( از نظر متراژ) برداشت می شود؟
همان طور که پیش از این گفته شد؛ به دلیل عوامل طبیعی و غیر طبیعی افراد به نسبت سال‌های گذشته کمتر به افزایش میزان کشت روی آورده اند.
نیاز مبرمی به برگزاری کلاس های آموزشی احساس نمی شود
افق کویر:جهاد کشاورزی تاکنون چه اقداماتی در راستای آشنایی کشاورزان با چگونگی افزایش سطح برداشت از مزارع انجام داده است؟
نه، تا اکنون چنین اقدامی صورت نگرفته و نیاز مبرمی هم به انجام آن نیست؛ چراکه کشت خرما از دیرباز شغل و پیشه مردم بافق بوده است؛ طریقه چگونگی انجام آن نیز سینه به سینه گشته و مردم شهر تجربیات خود را در اختیار یکدیگر قرار داده اند.
کشاورزان بافقی از بابت نبود سردخانه نگران اند
افق کویر: دغدغه اصلی نخل کاران بافق چیست؟
عدم وجود یخچال نخستین مشکل کشاورزان شهر است. به دلیل آنکه خرما به گونه ای است که، حداکثر تا دو روز پس از برداشت می توان آن را در فضای باز نگهداری کرد و پس از آن باید به یخچال منتقل شود.
با وجود این شرایط نیز نخل کار مجبور به فروش سریع محصول خود به صاحبان یخچال می شود؛ آن هم با قیمتی که خریدار مشخص می کند نه قیمت به صرفه کشاورز!
در این رابطه به اتفاق چند تن از نخل کاران دیگر با رئیس جهاد کشاورزی نیز صحبت کرده ایم تا حداقل کمکی به ما بکنند؛( یک یخچال کفاف محصول تمامی کشاورزان یک مزرعه را می دهد.) اما پاسخی کارگشا از ایشان دریافت نکردیم.
فروش خرما خام به صرفه تر است
افق کویر: آیا تاسیس کارگاه های فرآوری خرما در بافق، موثر است؟
خیر_به دلیل آنکه پیش از این گفته شد؛ طعم و کیفیت خرما کشت شده در بافق، برتر از تمامی کشور است؛ به همین خاطر نیز فروش آن به صورت خام هم برای خریدار و هم فروشنده به صرفه تر است.
کیفیت برتر از آن خرما کشت شده
در بافق است
افق کویر:کیفیت برتری که از آن سخن می گویید؛ مربوط به نوع بومی خرما بافق است؟
خیر_نمونه قدیم و بومی شهر از کیفیت قابل توجهی برخوردار نیست اما حاصل کشت نهال اصلاح شده خرمای براز جان در شهر بسیار با کیفیت است.
خریداران خرما نسبت به پسته
جمعیتی چشمگیر دارند!
افق کویر: اگر از اراضی بیشتری برخوردار بودید؛ ترجیح شما بر کشت خرما بود یا پسته؟
در بافق حاصل کشت و برداشت خرما سودآوری بیشتری دارد؛ چراکه با توجه به نوع اقلیم بافق، شاید در طول یک سال برداشت پسته به گونه ای باشد که چندین برابر خرما وزن آن باشد اما یقینا همیشه و در طی سالها این چنین نخواهد بود اما برداشت خرما در صورت رسیدگی به درخت، به طور دائم یکسان و قابل توجه خواهد بود.
خریداران خرما نیز نسبت به پسته جمعیتی چشمگیر دارند.
کشاورزان خود قیمت محصول
را تعین می کنند.
افق کویر: قیمت‌گذاری بر روی محصول توسط چه کسی صورت می گیرد؟
در این باره جهاد کشاورزی تصمیم نمی گیرد و تعین کننده نهایی قیمت کشاورز است.
سود حاصل از کشت خرما مضافتی، نسبت به نوع کبکاب ابدا قابل قیاس نیست
افق کویر: اگر به گذشته برگردید؛ ترجیح شما بر کشت کدام نوع از خرما است؟
ترجیح من بر کشت خرما مضافتی سیاه است چون کشت آن در بافق مرغوبیتی فراوان دارد اما به علت گرانی قیمت نهال آن کمتر کسی به کاشت آن روی می آورد.
افق کویر: میزان برداشت سالانه شما به حدود چند تن می رسد؟
در طول یک سال تقریبا ۷ تن برداشت می شود.
افق کویر: سخن پایانی:
سخنی با کشاورزان:
با توجه به تجربه ای که بنده در رابطه با کشت خرما کسب نموده ام؛ حاصل کشت نهال خرما مضافتی، سودی یقینا بیشتر خواهد بود و همچنین محصول آن نیز از کیفیت و مرغوبیتی بالا برخوردار است.
سخنی با مسئولان:
اگر مسئولین جهاد همت نمایند و قدمی در راه کمک به تأسیس سردخانه و عدم قطعی های مکرر آب بردارند؛ ممنون آنها خواهیم بود.
گروه اجتماعی