آیا تا کنون در زندگی خود آنچنان ناامید شده اید بطوریکه دلتان بخواهد به همه چیز خاتمه دهید ؟ آیا تاکنون در ذهن خود مرگ را به عنوان راه حلی بهتر از مبارزه با مشکلات. تصور کرده اید ؟
خودکشی یکی از چالش های بهداشت روانی است که از جمله ده علت اصلی مرگ و میر در کشورهای مختلف جهان می باشد. بسیاری از مردم در دوره ای از زندگی خود به مرگ فکر کرده اند ولی تعداد بسیار کمی از آنها واقعاً به خودکشی عمل می کنند.البته باید توجه داشت که هر شخص با توجه به تفاوت های فردی و ساختارهای هیجانی. که با دیگران دارد در مواقع سختی و برخورد با مشکلات پاسخ متفاوتی خواهد داد ممکن است مسأله ای از دید شما کم اهمیت ولی در نظر شخص دیگر همان مسأله چنان مهم و با اهمیت باشد که با برخورد با آن مشکل هیچ راهی به غیر از خودکشی در ذهنش تداعی نگردد.
بحران خودکشی اصولا به علت یک تجربه اسیب زا و یا مجموعه ای از تجارب که احساس ارزشمندی فرد را پایمال می کند ، به وجود می اید. این تجربه آسیب زا می تواند مرگ یکی از عزیزان ، طلاق و جدایی از همسر، شکست در یک رابطه عاطفی و عاشقانه ، بیکاری و شکست اقتصادی و نزاع و درگیری بین والدین باشد و در صورتیکه این تجارب به مدت طولانی فرد را تحت تأثیر قرار دهد شخص توانایی تحمل رویارویی با چنین تجارب منفی را از دست می دهد و دچار افسردگی و یأس می گردد؛ اعتماد به نفس خود را از دست می دهد و احساس بی ارزشی می کند و افکار خودکشی به ذهن فرد خطور می نماید.ِ او در میان جمع احساس انزوا و تنهایی می کند ، نیروی لازم برای عملکردهای روزانه اش کاهش می یابد .ممکن است که به علت سختی و غیر قابل تحمل بودن شرایط ، در خواب و خوراک شخص مشکل ایجاد شود حتی ممکن است به آرایش ظاهری خود اهمیت ندهد و غمگینی ، ناامیدی و درماندگی او را در برگیرد .
در چنین مواقعی شخص دچار مشکل چه اقداماتی جهت بهبودی خود می تواند انجام دهد؟
ابتدا باید با فردی که به او اعتماد دارد صحبت کند .این شخص می تواند والدین، همسر ، استاد و معلم ، مشاور و یا یک دوست صمیمی باشد . اگر شما فکر می کنید راه حلی برای مشکلتان وجود ندارد این فقط عقیده و نظر شخصی شماست و به این معنی نیست که واقعاً راه حلی وجود ندارد .پس لازم است نگرش خود را به زندگی و نگاه خود را به مشکل به وجود امده تغییر دهید در ذهن خود به کسانی بیندیشید که در صورت کشتن خودتان زندگی آنها آسیب می بیند. تعیین کنید آیا کسی در زندگی خود به شما نیازمند است؟ به طور مثال اگر در رابطه ای عاطفی شکست خورده اید قبل از انجام هر کاری به والدین و خواهر و برادر خود بیندیشید و بدانید که برای دیگران مهم هستید .هرکسی در دوره ای از زندگی فراز و نشیب هایی دارد . همیشه به این جمله ایمان داشته باشید که” فردا بهتر از دیروز خواهد بود.”
اکنون این سئوال پیش می آید که اطرافیان چنین اشخاصی ، چگونه متوجه احتمال خطر خودکشی شوند؟
جالب است بدانید براساس نتایج بررسی های مختلف تقریبا دوسوم از کسانی که خودکشی می کنند قبلا قصد خود را با دیگران در میان گذاشته اند و آنها را به این کار تهدید کرده اند .این تهدیدات خود نوعی هشدار برای اطرافیان می باشد تا برای پیشگیری از خودکشی فرد اقدامات لازم را به عمل اورند .مشکلات فرد را بررسی کنید و برای حل آن کوشش کنید .اگر قادر نبودید که به او کمک کنید فرد را جهت مراجعه به یک روانشناس و روانپزشک راهنمایی کنید .فراگیری مهارت های حل مسأله به فرد این امکان را می دهد که با بررسی راه حل های مختلف که پیش رو دارد یکی از آنها را مؤثرتر تشخیص داده و در جهت حل آن مشکل به کار برد. به یاد داشته باشیم که خودکشی بدترین راه حل می باشد و همیشه برای حل مشکلات راه حل های ساده و آبرومند دیگری وجود دارد که باید به آنها فکر کند و با کمک یک مشاور آن ها را پیدا کند.
چنانچه در خانه فرزند نوجوانی دارید شرایط حساس این دوره را فراموش نکنید درصورتیکه رفتار او تغییر کرده منزوی و گوشه گیر گردیده یا جملاتی مبنی بر دل زدگی از زندگی به زبان می اورد قطعأ در روابطش با دیگران با مشکل روبرو شده است. پس لازم است که والدین صمیمانه و بدون سرزنش با او صحبت کرده با او همدلی نموده و اورا از بحرانی که در ان گرفتار شده نجات دهند.
و اما دوستان عزیز این نکته را فراموش نکنید که چنانچه رابطه صمیمانه ای با خدای خود برقرار کنیم و ایمان خود را قوی گردانیم هیچ گاه از لطف خداوند مأیوس نمی شویم و احساس ناامیدی و پوچی نمی کنیم .
پس با امید به لطف و کرامت پروردگار همیشه شاد و سربلند باشید.
معصومه عبداللهی
دانشجوی دکترا