در تعریف حادثه( Accident ) آمده است که رویداد برنامه ریزي نشده(ناخواسته اي )است كه منجر به آسیب به افراد، مرگ، بیماري، صدمه و زیان به تجهیزات، سرمایه و تولید، خسارت به محیط زیست و یا سایر خسارات گردد.
ساعت سه و چهل و پنج دقیقه روز سه شنبه ۲۵ آذرماه، ترکیدگی لوله اصلی گاز در جاده «روستای باقرآباد بافق» باعث انفجار مهیبی در آن منطقه گردید. کشاورزان و دامدارانی که در مزارع اطراف جاده باقرآباد و حتی کشتخوان های دورتر مشغول کار بودند از صدای انفجار گاز وحشت کردند.
عکس العمل های دبیر ستاد بحران بافق در شبکه های اجتماعی
ساعت ۵ بعد از ظهر، چهارشنبه، دبیر ستاد بحران بافق، اعلام کرد: در پی بروز حادثه ترکیدگی لوله اصلی جریان گاز شهری، گاز شهرستان بافق؛ از ساعتی دیگر برای چند ساعت قطع خواهد شد.
حسن تفکری افزود: شهروندان ضمن آمادگی و صرفه جویی در مصرف گاز، تمهیدات لازم را مد نظر قرار دهند.
وی خاطر نشان کرد: عوامل شرکت گاز مشغول اصلاح و تعمیرات خط و رفع مشکل ایجاد شده می باشند و این عملیات تا نیمه های شب ادامه خواهد داشت.
به دنبال آن از ساعت ۶ بعد از ظهر روز چهارشنبه، گازشهری مناطق شهرستان بافق به نوبت قطع گردید.
سه شنبه شب و حضور مردم در صف خرید کپسول های گاز
در پی قطع گاز شهری، مرم به خرید کپسول های گاز رو آوردند و تا پاسی از شب شرکت گاز به فروش کپسول گاز مشغول بود.
تمهیدات شرکت گاز
روابط عمومی شرکت گاز شهرستان بافق گفت: ساعت ۲۲:۳۷ همان روز لوازم مورد نیاز تعمیر لوله گاز مهیا و به بافق ارسال شد. منتها به دلایل رعایت استانداردهای لازم تعمیرات تا فردا ظهر به طول می انجامد.
تمهیدات رییس اداره گاز
علی پیری، رییس اداره گاز شهرستان بافق افزود: اکیپ ۲۰ نفر از نایین اصفهان برای تعمیر در محل انفجار لوله گاز همراه با نیروهای بافق مشغول به کار هستند.
نانوایی ها هم در آن شب پختی نداشتند؛ در نتیجه از پرسنلی که مشغول تعمیر خط لوله گاز در محل حادثه بودند؛ که برای صبحانه با حلوا ارده و نان خشک پذیرایی شد.
هشدار در شبکه های مجازی به خانواده ها در ساعت ۸ شب
به هرکس می توانید اطلاع دهید؛ حتما فلکه گاز بعد از کنتور را ببندد، اگر گاز وصل شود وخودمولد(ترموکوپل) عمل نکند، گاز گرفتگی خطر ساز می شود، اطلاع رسانی را انجام دهید، ممکن است برخی به فضای مجازی دسترسی نداشته باشند
عکس العمل خانواده ها در یک روز بدون گازشهری و دیدگاههای آنها
در ادامه خبرنگار هفته نامه افق کویر با طرح این پرسش در برخی از شبکه های اجتماعی ” یک شب زمستانی خود بدون گاز شهری را چگونه گذارندید” از هموطنان خواست تا نظرات و عکس های خود را به اشتراک بگذارند.
“جواد فتاحی” جوان ۳۵ ساله بافقی گفت: با توجه به این که وسایل خانه از” شوفاژ “بود، با قطع شدن گاز شهری همراه با خانواده به خانه باغ رفته، در آنجا کپسول گاز را به بخاری وصل نموده، اتاق خود را گرم کردیم.
در ادامه “معصومه دهقانزاده ” گفت: به محض قطع شدن گاز، فورا به شرکت گاز رفته، تعداد زیادی از همشهریان در حال خرید کپسول گاز بودند، کپسول گاز را خریداری کرده و به اجاق گاز خانه وصل کردیم و با آن پخت و پز انجام می دادیم؛ ولی وسایل گرمایشی در خانه نداشتیم.
“سمانه تفکری” ادامه داد: بخاری برقی روشن کردیم؛ ولی وسیله ای برای پخت و پز نداشتیم!
“مهدی زارع” افزود: در خانه نفت داشتیم، چراغ نفتی روشن کرده و این گونه خانه را گرم کردیم.
“فاطمه برزگری” گفت: بخاری برقی روشن کردیم؛ ولی خانه ما با داشتن فرزند کوچک خیلی سرد بود!
“زهرا تفکری” بیان داشت: ما هیچ وسایلی نداشتیم، تا صبح از سرما در زیر لحاف و پتو بودیم.
“زینب فتوحی” گفت: شب سرد و به یاد ماندنی بود، باعث شد تا قدر وسایل و نعمت هایی که در اختیار ما هست را بدانیم.
زهرا دهستانی در ادامه گفت: وسایل گرمایشی ما بخاری برقی بود، صبح با چای ساز؛ چای درست نمودم و با پیک نیک صبحانه آماده کردم.
بانوی دیگری که تمایل به معرفی خود نداشت، افزود: خودمان را با ۲ تا پتو، کنار بخاری برقی پوشاندیم، خدارا شکر شام خورده بودیم و کاری به گاز شهری نداشتیم و برای ناهار امروز هم ماست و خیار داریم.
بانوی ۳۵ ساله دیگری بیان داشت: صبح سرد بدون گازتان به خیر، خدارا شکر یک بخاری از قدیم داشتیم و آوردیم. خوشبختانه گاز کوچک مسافرتی دارم که با آن ناهار درست می کنم.
یکی از شهروندان گفت: منتظریم گاز شهری وصل شود، کار خاصی نمی شود انجام داد!
جوان ۳۰ ساله بافقی دیگر افزود: در خانه باغ خود کنار بخاری هیزمی نشستیم، تا صبح فقط دوبار مخزن را پر از هیزم به صرف چای آتشی گذراندیم.
جوان ۲۶ ساله گفت: ما که گرمایش «اسپیلت» داریم و همه چیز خوب است. حالا یک وقتهایی لازم است گاز نباشد، هم قدر می دانیم و هم برمی گردیم به زمان قدیم؛ واقعا لذت بخش است.
زن ۵۵ ساله بافق گفت: چراغ نفتی روشن کردیم وبرای خواب لحاف و تشک های پنبه ای استفاده نمودیم.
زهرا دهقانزاده در پایان گفت: شب جالبی داشتیم، اول می خواستیم پیک نیک روشن کنیم، سری پیکنیک خراب بود و روشن نشد؛ بعد کباب پز را آوردیم که به کپسول گاز وصل کنیم، شلنگ آن را که وصل کردیم، روی کباب پز نوشته بود،تنظیم شده با گاز شهری! بعد منقل روشن کردیم و تخم مرغ وگوجه پختیم، بعد از گاز گرفتگی زغال ترسیدیم وخاموشش کردیم. این بار چراغ روشن کردیم، چراغم دود کرد، مجبور شدیم، آن را هم خاموش کردیم و درآخر منقل برقی روشن کردیم؛ ولی زیاد گرمایشی نداشت فقط روبه روی بچه گذاشتیم تا گرم شوند و از پتو استفاده کردیم. خدا را شکر زیاد احساس سرما نکردیم.
فرد دیگری گفت: وقتی گاز قطع گردید با کمک خانواده شومینه را روشن کردیم. مقداری هیزم، که از قبل ذخیره داشتیم آنها را اورده و در شومینه ریختیم و گرمای خوبی به خانه داد. جای همگی خالی، چای هم آماده کردیم که حسابی دلچسب بود؛ ولی همه با لباس گرم نشسته بودیم و پتوهای مسافرتی در اینجا خیلی کاربرد داشت؛ چون دور خود پیچیده بودیم تا از سرما در امان باشیم. وی این را نیز گفت: چون جسم ساختمان گرم بود نگذاشتیم تا گرما بیرون برود و باغث شد مدت بیشتری گرما داشته باشیم. ظهر هم کنسرو ماهی و بادمجان صرف شد و شب حدود ساعت هفت گاز، وصل شد.
شایان ذکر است بیمارستان ولیعصر(عج) بافق نیز به دلیل نبود گاز، غذای بیماران را برروی آتش پخت کرد.
حال با توجه این که گاز شهری هموطنان تا ظهر روز چهارشنبه ۲۶ آذرماه وصل نگردیده بود، گلایمندی، عکس ها و نظرات هم وطنان همچنان ادامه داشت؛ علی الخصوص افرادی که فرزند کوچک داشتند و همچنان با دادن پیامک هایی خواستار وصل دوباره گاز بودند.
صبح روز چهارشنبه مردم در حال پر کردن پیک نیک
صبح روز چهارشنبه تعدادی زیادی از مردم که وسیله ای برای پخت وپز نداشتند، پیک نیک به دست در صف ایستاده بودند، ازدحام جمعیت به گونه ای بود که فروشنده از خستگی ناشی از کار دیگر رمق و نایی برای ادامه کار نداشت!
روند ادامه وصل گاز شهری
علی پیری گفت: ساعت ۱۱ روز چهار شنبه ۲۷ مرداد ماه عملیات جوشکاری لوله اصلی گاز شهر به اتمام رسید.
ورود اکیپ ۴۰ نفره از یزد
در ساعت ۱۱ صبح
۴۰ اکیپ عملیاتی زبده و کارآزموده از استان یزد وارد بافق گردیده، تا به محض برقراری جریان گاز، تزریق گاز منازل را انجام دهند.
تمهیدات اداره صنعت معدن وتجارت
روابط عمومی اداره صنعت و معدن و تجارت در پیامی گفت: ضمن عرض خداقوت به همکاران محترم در شرکت گاز و با توجه به مشکل به وجود آمده در خصوص تامین گاز شهرستان و به دنبال ان تعطیلی واحدهای نانوایی در شهرستان حسب هماهنگی ها و برنامه ریزی انجام شده واحدهای پیش بینی شده برای تامین نان شهروندان در مواقع ضرور مشغول به فعالیت هستند و امکان تامین نان برای شهروندان از نانوایی های مشروحه در ذیل وجود دارد
۱ نانوایی بربری واقع در خیابان شیخ محمد تقی
۲ نانوایی تافتون واقع در خیابان فرهنگ
۳ نانوایی تنوری واقع در روستای مبارکه
۴ – از ظرفیت نانوایی های سنتی در شهرستان نیز استفاده شده و نان تولیدی آنها از طریق واحد صنفی لواشی واقع در بلوار امام در حال توزیع است
از صبوری مردم تا برگشت وضعیت نانوایی ها به حالت عادی بسیار سپاسگزارم
وصل گاز شهری
در ساعت ۱۵:۵۰ دقیقه روز چهارشنبه گاز شهری وصل گردید.
انفجار گاز در ابتدای بلوار کشاورز در حین هواگیری
ساعت ۴ بعد از ظهر در ابتدای بلوار کشاورز ماموران شرکت گاز که در حال هواگیری گاز لوله اصلی در این منطقه بودند، به دلیل قرار گرفتن لوله اصلی این منطقه در زیر سیم های اصلی برق دچار آتش سوزی شد. اهالی منطقه فخریه، بلوار کشاورز، بلوار فاطمیه دچار خاموشی ناشی از قطع برق گردیدند.
این حادثه که با صدای بلند خروج گاز و انفجار مهیب همراه بود، باعث شد تا برخی از اهالی محل، سراسیمه با ترس و اضطراب از منزل خارج گردند. منازلی که نزدیک به محله وقوع حادثه بودند، برای لحظه ای زمین لرزه وحشتناکی را تجربه کردند.
عکس العمل خانواده ها از انفجار گاز
در ادامه خبرنگار هفته نامه افق کویر با تعدادی از آنها گفتگو کرد:
طیبه تشکری گفت: همراه با فرزندانم در خانه بودیم، تمام وسایل شروع به لرزیدن کرد، سراسیمه به کوچه آمدم، تمام همسایه ها از ترس بیرون آمده بودند و ترس و وحشت مردم را فرا گرفته بود.
یکی از همسایه ها از ترس همراه با فرزندانش پیاده راهی صحرا و دشت شد، صحنه وحشتناکی بود، جمعیت زیادی جمع شده بودند.
فاطمه فتاحی گفت: هنگامی که صدای انفجار را شنیدم، تصور کردم خانه همسایه ام آتش گرفته، از ترس به داخل کوچه دویدم
حسن دهقانزاده افزود: خدا به خیر گذراند؛ واقعا صحنه وحشتناکی بود!
جواد تفکری ادامه داد: مسئولین در این جا بی فکری کردند، یعنی این قدر تدبیر نداشتند که باید برق را قطع می کردند و بعد هواگیری انجام می شد که باعث آتش سوزی نشود.
علی رنجبر در پایان گفت: چرا باید در زیر سیم برق منطقه، جای هواگیری لوله گاز قرار دهند که این اتفاق ناگوار بیفتد.
پایان گاز شهری به خانواده ها
علی پیری در پایان گفت: ترزیق گاز شهری به خانواده ها تا ساعت ۳ بامداد، روز پنج شنبه ۲۸ آذرماه به پایان رسید.
علت ترکیدگی لوله گاز
از نگاه فرماندار
علت حادثه در حال بررسی است؛ احتمالا در بارندگی اخیر، آب راهی ایجاد کرده و سبب نشست لوله گاز گردیده است.
علت ترکیدگی لوله گاز از نگاه مدیرکل مدیریت بحران استانداری یزد
نکته قابل تامل این که مدیرکل بحران استانداری یزد؛ یعنی محمدحسین امامی، برخورد بیل مکانیکی با خط لوله اصلی انتقال گاز به شهر بافق را، موجب ترکیدگی و بروز حادثه دانسته است که این موضوع تا به امروز از سوی مسئولان محلی رسما اعلام نشده است و فرماندار بافق نشست زمین را علت حادثه می داند.
ترکیدگی لوله گاز و گنج
از نکات مورد توجه این است که ترکیدگی لوله گاز در حوالی محلی روی داد که در تاریخ ۱۷ مردادماه سالجاری دو نفر در پی حفاری با بیل مکانیکی، جان شیرین خود را از دست دادند. دو نفری که شب هنگام مشغول حفر کانالی بودند و متاسفانه بر اثر ریزش کانال در زیر آوار دچار صدمه شدند و در دم فوت کردند و هنوز علت این که در آن موقع بیل مکانیکی در انجا مشغول چه کاری بوده است برای همگان مشخص نشده است! اما این شایعه هم وجود دارد که فرد یا افرادی در جستجوی گنج در ان منطقه بودند؛ ولی هنوزهیچ منبعی این شایعه را تایید یا رد نکرده است!
رسانه ها و ترکیدگی لوله گاز
خبرنگار هفته نامه افق کویر؛ در ساعت ۱۰ همان شب در محل حضور یافت و با آن که اجازه عکس و فیلم داده نمی شد؛ بلاخره با هماهنگی ها، اولین گزارش از صحنه زحمات پرسنل گاز و دیگر ارگان های دست اندرکار تهیه و در صفحه اینستاگرام این نشریه و پایگاه خبری هفته نامه افق کویر درج گردید. خبرنگار صدا و سیما هم در محل حضور یافت. بازتاب انفجار گاز در ابتدای بلوار کشاورز در حین هواگیری، نه تنها در رسانه های داخل؛ بلکه در برخی رسانه های خارج؛ از جمله پایگاه خبری بی بی سی هم منعکس شد که به درستی انتشار نداده بود.
سخن آخر
آنچه مسلم است، بالاخره گاز شهرستان بافق با کمک و یاری مسئولین به اتمام رسید و این قطعی گاز باعث گردید مردم قدر نعمت ها و امکاناتی در اختیارشان قرار دارد را بدانند و از وسایل و لوازمی استفاده کنند که به خاطر گازکشی انها را به کناری نهاده بودند. استفاده از هیزم، چراغ نفتی و آتراهای قدیمی همه این را نشان می داد که هر چیزی که روزی خوار و بی ارزش شده بود در نبود قطعی گاز ارزش خودش را بدست آورد و به اصطلاح هر چیز که خوار آید روزی به کار آید؛ ولی آنچه بیش از پیش مردم را نگران کرد، این بود که اگر خدای نکرده انفجاری که در بیابان های جاده باقرآباد رخ داده، همین انفجار در کنار خانه و منازل مسکونی یا جایی که مردم زندگی می کردند، روی می داد، بیش از نیمی از مردم کشته یا زخمی می شدند و چه کسی جوابگو بود، مگر می شود که هنوز بعد از ۵ سال آمدن گاز به شهرستان بافق چنین اتفاق بزرگی در شهرستان رخ دهد، چرا نباید کارها به صورت اصولی و درست انجام شود!
معصومه غلامرضاپور