بخش ششم
بر اساس کتاب مفاتیح الحیات (اثر ارزشمند آیت‌ا… جوادی آملی حفظه ا…)
بخش ششم: راه و رسم یاددهی و یادگیری دانش
یاددهی و یادگیری علم هر دو از کارهایی است که مانند هر چیز دیگری نیازمند رعایت قاعده و قانون است.
معلم و شاگرد حقوقی بر گردن یکدیگر دارند که باید به آن‌ها توجه کنند و نمی‌توانند نسبت به راه و رسم علم‌آموزی بی‌اهمیت باشند.
در آموزه‌های دینی ما درباره راه و رسم دانش‌افزایی نکات مهم و اساسی وجود دارد:
۱- پیامبر خدا صلوات ا…علیه و آله فرموده است دانش را باید از آدم‌های شایسته و دارای ارزش بیاموزید. معنای این سخن آن است که هرکسی لیاقت این را ندارد که در جایگاه معلم و استاد قرار بگیرد.
۲- صبر و بردباری در راه کسب دانش نیز ازجمله اصول اخلاقی یادگیری است.
۳- رسول خدا می‌فرماید چاپلوسی که از ویژگی‌های ناپسند اخلاقی است در یادگیری دانش زشت نیست و شاگرد برای یادگرفتن (و نه برای کسب نمره و رتبه) می‌تواند از معلم و استادش تعریف و تمجید کند تا سبب تقویت انگیزه آموزگار بشود.
۴- علم‌آموزی باید به‌دوراز فخرفروشی و تلاش برای به دست آوردن جایگاه دنیایی باشد.
۵- نوشتن اندوخته‌های علمی و ثبت آن‌ها بر روی کاغذ از دیگر موارد مورد توصیه اسلام است.
۶- پرسشگری و تلاش برای دست یافتن به پاسخ سؤال‌هایی که به ذهن می‌رسد باید فراگیر بشود.
۷- امام صادق علیه‌السلام فرمود معلم و استاد باید همه شاگردانش را به یک‌چشم بنگرد و از تبعیض پرهیز کند.
محمد هادی سمتی
