وَالْأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَيْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ وَأَنْبَتْنَا فِيهَا مِنْ كُلِّ شَيْءٍ مَوْزُونٍ
و زمین را بگسترانیدیم و در آن کوه های عظیم بر نهادیم و در آن از هر چيز، موزون و متعادل رويانديم(۱)
فصل تابستان به آخر رسید و مسافرانی که برای انبساط خاطر راهی مناطق خوش آب و هوا و ییلاقی؛ از جمله شهرهای شمالی شدند به مامن و اوطان خود بازگشتند. اگر از هر کدام آنان سوال شود که محل سفر خود را از لحاظ آب و هوا و منابع طبیعی چگونه دیدید؟ قریب به اتفاق می گویند: خیلی فضای خوب و خوش آب و هوایی دارد و واقعا غبطه می خورم که چرا آب و هوای محل سکونت و زادگاهم این چنین نیست!
حال اگر از یک شهروند ساکن در مناطق شمالی که برای گذران اوقات فراغت به مناطق مرکزی و کویری سفر کرده، پرسش شود که وضع محیطی منطقه ایی که شما سفر کردید، چگونه است می گوید: کاش! این همه معادن در شهر و منطقه ما وجود داشت!
نتیجه این که بیشتر این افراد سوال شونده، به منابع طبیعی که خداوند با توجه به آیه بالا در اختیار آنان قرار داده، قانع نیستند؛ در حالی که خالق این آب و خاک همه چیز را مطابق با حکمت و درایت مافوق تصور عقول بشری نهادینه نموده که فهم هیج دانشمندی به آن راهی نخواهد داشت! به قول حضرت سعدی، شاعر بزرگ قرن هفتم هجری:
پرتو نور سُرادِقات جَلالش
از عظمت، ماورای فکرت دانا…
سعدی از آنجا که فهم اوست سخن گفت
ور نه کمال تو، وَهْم کی رسد آنجا؟(۲)
حال روی سخن بر این است که می خواهیم بگوییم که آنچه مهم و کلیدی است استفاده بهینه از این منابع طبیعی است!
آن کسانی که در مناطق پر آب و بارانی هستند قدر این قطرات باران را نمی داند و آن کسی که در مناطق معدنی قرار دارد قدر این منابع عظیم معدنی را! در حالی که خداوند که خالق این گردون هست، هر چیزی را موزون و متعادل آفریده است! آنچه که مهم بوده و توجه این سرمقاله بر آن تاکید دارد؛ مدیریت بهینه منابع است که آدمی باید درست و بجا استفاده کند تا نه تنها خودش در رنج و مضیقه نباشد؛ بلکه نسل بعدی هم در گرداب مشکلات خودش دست و پا نزند! مدیریتی که می تواند از آب های هدر رفت منطقه شمالی ایران درست و بجا استفاده کند و همین مدیریت خواهد توانست از منابع و مواد معدنی استفاده هدف داری داشته باشد.
حضرت امام خميني(ره) معتقد بودند: «منابع طبيعي تجديدشونده يكي از سرمايه‌هاي حياتي اين مملكت به شمار مي‌رود.»
پس استفاده صحیح، درست و بجا از منابع طبیعی راهی است در جهت حفاظت از نسل فردا!
پی نوشت
(۱) قرآن کریم،سوره حجر، آیه ۱۹
(۲) غزلیات سعدی شیرازی
محمد حسین تشکری بافقی
صاحب امتیاز و مدیر مسئول