هرچند ظاهر نابسامان مسجد جامع بافق حكايت از بیتوجهی مسئولان و متوليان آن دارد اما مسئولان ميراث فرهنگي استان و شهرستان مدعي هستند كه اين مسجد در حال مرمت است.
به گزارش ایسنا – منطقه یزد، مسجد جامع بافق که از بناهای شاخص تاریخی و قدیمی این شهرستان با عنوان محلی «مسجد جمعه» محسوب میشود، متعلق به دوره قاجاریه است و علاوه بر مسجد، کاربری مدرسه علمیه نیز داشته است.
این بنای قدیمی که بین حسینیهي میانگاه و میدانخان در شهر بافق قرار گرفته، توسط شخصی به نام «ملا محمد باقر» به عنوان مشهورترین بانی و موسس آن، ایجاد شده است.
مسجد جامع بافق دو قسمت تابستانه و زمستانه دارد که قسمت تابستانهي آن داراي شبستانی با بادگیرهای بزرگ به سبک مسجد جامع کبیر یزد و پایههای محکم دردرون شبستان است.
البته قبل از ورود به صحن اصلی مسجد، حیاطی مشجر قرار دارد که معروف به مدرسه علمیه است، در وسط حياط درختان خرمایی وجود دارد و حجرهها، کلاسها و کتابخانه نيز پیرامون حياط واقع شده است.
هشتی بزرگی نیز در ابتدای در ورودی مسجد قرار گرفته که در کنار آن سقاخانهای برای استفاده رهگذران و نمازگزاران ايجاد شده است.
از جمله آثار قابل توجه این مسجد، سنگ مرمری با کتیبه به خط نسخ است که در محراب شبستان تابستانی نصب شده و سنگ مرمر دیگری نیز در محراب زیر بادگیر و متصل به شبستان قرار دارد.
يك قطعه سنگ وقفی هم در بدنه هشتی مدرسه نصب شده که به خط نسخ بر آن نوشتهاند و همگی از آثار قدیمی و ارزشمند این مسجد هستند.
این مسجد تاریخی و زیبا طي چند سال اخير مورد توجه اداره کل میراث فرهنگی استان قرار گرفته و اعتباری نيز برای مرمت آن تخصیص شده تا بنا بر وعدهها، مرمت آن در سال گذشته پايان پذيرد.
اگر به تحقق نيافتن وعده مسئولان براي پايان مرمت بنا نيز بياعتنا باشيم اما اين سئوال پيش ميآيد كه چرا چنين بنای تاریخی در یکی از شهرهای پررونق گردشگری کشور بیشتر به یک انبار شباهت دارد تا مسجدی با هویت قاجاری؟
گچکاریهای زیبای هشتی و بادگیرهای پیش روی ورودی مسجد كه بايد چشم هر بينندهاي را به خود خیره كند، اكنون از ميان داربستهای زنگ زده و شلنگها و ديگر وسایل قابل مشاهده است و انسان را به یاد اين ضربالمثل كه «ظاهر هر کسي از سر درونش خبر میدهد»، مياندازد.
کمی جلوتر در مقابل محراب و معماری جالب توجهی که از شاهکارهای دوره قاجار است، فرشهای خاک گرفتهای به چشم میآیند و میزی که درست روی محراب قرار گرفته و در زير همين معماري زيبا انباری که از شیشهای شکستهي آن ميتوان وسایل خاک گرفته درونش را ديد.
مسجد جامع اين شهر در هنگام برآمدن بانگ اذان مانند خانهای سوت و کور در تعطيلي به سر ميبرد و راهی برای دسترسی نمازگزاران به داخل مسجد ندارد، حتي گردشگران نيز به رغم تعاريف متعددي كه از اين مسجد شنيدهاند بايد به همین نگاه مختصر از بناي بيروني مسجد بسنده کند چرا که باز شدن در مسجد، دور از انتظار به نظر میرسد.
تاسیسات قدیمی و وسایل انباشته در محوطه باز مسجدجامع نیز حکایت از بیتوجهی به اين بنای تاریخی دارد که گویا اگر یک گردشگر تصویر آن را ثبت کند، هویت اين بناي باشكوه هيچگاه زير سوال نخواهد رفت.
البته در مجاور مسجد نيز ساختمان نیمهساز سیمانی دیگری قرار دارد كه به نظر قرار است به این مسجد گلین بپیوندد.
اين در حالی است كه به گفته مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد، بخشي از مرمت مسجد انجام شده ولي به دلیل عدم تامین بخشی از اعتبار آن، هنوز بخشی از آن باقی مانده است.
«سید مصطفی فاطمی» به خبرنگار ایسنا – منطقه یزد، میگوید: مسجد جامع بافق فراموش نشده و در حال مرمت است و در واقع در حال حاضر يك کارگاه مرمتی است.
وي با بيان اين كه فقط استحکامبخشی و قسمتی از مرمتهای مسجد انجام شده و بازپیرایی آن باقی مانده است، اضافه میکند: یک کارگاه مرمتی که در حال کار باشد، قطعاً چنين ظاهري خواهد داشت.
فاطمي تنها دليل توقف عمليات مرمت را تامين نشدن بخشي از اعتبارات مورد نياز آن ميداند و يادآور ميشود: البته گاهاً مرمتهايي جزئي نيز در حال انجام است و قطعاً مسجد مورد بیتوجهی قرار نگرفته است.
«لیلی رنجبر» مدیر ميراث فرهنگي بافق نيز با اشاره به این که طرح ساختمان مجاور این مسجد حدود ۱۰ سال پیش انجام شده است، به خبرنگار ایسنای یزد میگوید: آغاز اين طرح در گذشته بوده ولي از نظر ظاهری متناسب با معماری و نمای مسجد جامع خواهد شد.
وی یادآور میشود: مسجد جامع بافق بنای ارزشمندی است که مرمت و استحکام بخشی آن به پایان رسیده است.