تماشاچی – از آنجایی که بیش از ۹۰ درصد از ایران را مناطق خشک تشکیل می‌دهند عجیب نیست که ما در این کشور با تعداد زیادیاز کویر های داخلی زیبا روبرو باشیم. کویرهای ایران امروزه یکی از قطب های گردشگری برای گردشگران داخلی و خارجی به شمار میروند.

کویرهای ایران چه خصوصیاتی دارند؟

کویر های ایران کدام ها هستند؟

حدود ۹۰ درصد از کشور ایران ازمناطق خشک مانند کویرها و بیابان ها تشکیل شده است؛ که تعدادی از آنها دارای پوشش گیاهی، پوشش جانوری و جاذبه‌های گردشگری منحصر به فردی هستند، اما در برخی دیگر از آنها شما حتی کوچک ‌ترین موجودات زنده، مانند باکتری‌ها را نیز یافت نمی‌کنید. درطی سال‌های اخیر، سفر به مناطق خشک و بیابانی و کویرگردی بسیار بیشتر ازقبل مورد توجه مسئولان و مردم قرار گرفته است که بدون شک انجام آن در طول زندگی، میتواند به خاطره‌ای فراموش نشدنی برای هر فرد تبدیل بشود. برای مثال، از جمله جاذبه‌هایی که در سفر به کویر مسافران را  مجذوب خود خواهد کرد، آسمان پر ستاره شب‌های کویر و مشاهده جاذبه‌های اطراف، در طول روز خواهد بود.
در حین سفر به مناطق کویری باید به خاطر داشته باشید که این مناطق، علاوه برآن که بسیار زیبا هستند ممکن است بسیار خشن و پر مخاطره باشند. به همین سبب در سفر به این نقاط، همراه داشتن تجهیزات لازم و رعایت موارد ایمنی از نکات ضروری و الزامی برای هر گردشگری خواهد بود.بهتر است تا حد امکان در سفر به کویرها،با  راهنمایان آشنا به محل یا تور مخصوص گردشگری کویر همراه شوید. در غیر این صورت، وسایل ناوبری مانند نقشه‌های دقیق منطقه، قطب نما و جی پی اس را حتما به همراه ببرید و قبل از سفر به مکان‌های ناشناخته، دیگران را ازاز مسیر سفرتان آگاه کنید.
در کجارو می‌توانید پایین‌ترین قیمت تور کویر یزد را از بین ده‌ها تور که توسط آژانس‌های معتبر گردشگری کشور عرضه می‌شوند، انتخاب کرده و سفری راحت و آسوده را در دل کویر یزد تجربه کنید.

۱- کویر ورزنه

کویر های ایران کدام ها هستند

کویر ورزنه یا موسوم به کویر خارا (واژه صحیح بر اساس تعاریف علمی بیابان خارا است) در ۱۰۰ کیلومتری شرق اصفهان و ۱۵۰ کیلومتری غرب یزد در استان اصفهان قرار گرفته است. در صورت ادامه دادن این کویر از شرق به تالاب گاوخونی، از شمال به شهرستان ورزنه و زاینده رود، از جنوب به حسن‌آباد و از غرب به محور ارتباطی حسن آباد به ورزنه خواهیم رسید. ریگزارهای (تپه‌های ماسه‌ای یا رمل) این کویر گستره‌ایی شمالی و جنوبی داشته و بلندترین ارتفاع تپه ماسه‌ها در آن به  حدود۱۰۰ متر هم می‌رسد.
درستمانند بسیاری دیگر از کویر ها در این کویر هم با توجه به جهت مختلف وزش باد، تپه‌های ماسه‌ای‌ با اشکال متفاوتی مانند تپه ماسه‌ای طولی، تپه‌ ماسه‌‌ای هلالی و هرم ماسه‌ای شکل گرفته اند که در نوع خود در کشور بی‌نظیر هستند.از جمله جاذبه‌های دیگر این کویر می‌توانیم به مناظر تالاب گاوخونی از فراز تپه‌ها و نمکزار تالاب ها نیزاشاره داشته باشیم.

۲- کویر خور و بیابانک (کویر مصر)

کویر های ایران کدام ها هستند

روستای مصر که با نام کویر مصر نیز از آن یاد میشود درقسمت جنوبی کویر مرکزی ایران و در فاصله ۴۰ کیلومتری از شرق شهر جندق و ۵۰ کیلومتری شمال شهر خور از توابع استان اصفهان قرار گرفته است. خانه‌ای روستایی را که متعلق به اجداد ما قبل ماست به ۲ مهمانسرای سنتی برای اسکان مسافران بدل کرده اند که سوا ازداشتن امکانات لازم و کافی، طبخ غذاهای سنتی در این خانه ها هم زبانزد است.
همچنین از جمله جاذبه‌های گردشگری این منطقه می‌توانیم به روستای گرمه، نارنج قلعه ساخته شده به سبک دوره ساسانی، تخت عروس، تل خاکستری، نیزار مصر، دریاچه نمک خور، چال سلکنون، گله ریگ سرگردانی و ریگ کله نیز اشاره داشت.

۳- کویر مرنجاب

کویر های ایران چه ویژگی دارند؟

کویر مرنجاب درقسمت شمال شهرستان آران و بیدگل از توابع کاشان (استان اصفهان) قرار گرفته است. مرنجاب در واقع در ابتدا نام کاروانسرا و قناتی ساخته شده در این منطقه کویریست که به دستور شاه عباس صفوی ساخته شده است. این منطقه دارای پوشش گیاهی و جانوری بسیار غنیست و چهار جهت آن به ترتیب از شمال به دریاچه نمک مسیله (آران و بیدگل)، از غرب به کویر مسیله و بیابان آب شیرین، از شرق به بیابان پشت ریگ و پارک ملی کویر و از جنوب به بیابان بندریگ و تپه‌های ماسه‌ای روان میرسد..
همچنین از جمله جاذبه‌های گردشگری دیگر این کویر می‌توانیم به دریاچه نمک، چاه کنجه، جزیره سرگردان، چاه هندوانه، کاروانسرای مرنجاب، چاه دستکن (دست کند)، ریگ بلند، پشت ریگ، کوه کلنگ، قلعه کرشاهی و کوه یخاب اشاره داشته باشیم.

۴- کویر لوت (کلوت‌های کویر شهداد)

کویر های ایران چه ویژگی دارند؟

و اما کویر لوت که عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. طبق نظر کارشناسانی که دما و شرایط محیط را بررسی کرده اند در واقع این کویر به عنوان گرم‌ترین نقطه در سطح زمین نیز شناخته شده و در سال ۲۰۰۵ با دمای ۷۰ درجه سانتی‌گراد، رکورد گرم‌ترین دما در تمام زمین را به ثبت رسانده است! از به جهت زمین ساختی کویر لوت به سه قسمت لوت شمالی، لوت مرکزی و لوت جنوبی تقسیم شده و وسیع‌ترین و پست‌ترین قسمت چاله لوت ازلوت مرکزی متشکل است. بهترین زمان سفر به کویر لوت را میتوان اواخر فصل پاییز دانست.
از جمله جاذبه‌های گردشگری این کویر می‌توانیم به شهر افسانه‌ای کلوت‌ها، ۴۰ مخروط آتشفشان کواترنز، بزرگترین نبکاهای جهان، رود شور، مرتفع‌ترین هرم‌های ماسه‌ای دنیا، پهنه‌های وسیع ماسه و ریگ با طیف رنگی قهوه‌ای روشن تا خاکستری و سیاه، پهنه‌های شنی مواج، مرتفع‌ترین ربدوها، کویر پاشتری، هامادا، شهر کوتوله‌ها و کمپ شهداد اشاره کنیم.

۵- کویر نمک یا دشت کویر

کویر های ایران چه ویژگی دارند؟

همچنین کویر مرکزی نمک در بزرگ‌ ترین منطقه بیابانی ایران قرار دارد و یکی از وسیع ‌ترین نمکزارهای جهان به شمار میرود. این کویر با حدود ۴۰۰ متر ارتفاع، از پست‌ ترین نقاط فلات داخلی در ایران به شمار میرود. ناگفته نماند که این کویر که یک چاله بزرگ زمین ‌شناسی به حساب می آید اغلب دارای باد و طوفان‌های شدیدی است که شن‌های آمیخته به نمک را گاهی تا تپه‌های طولانی به ارتفاع ۴۰ متر تبدیل خواهد کرد.

۶- کویر بافق

کویر های ایران چه ویژگی دارند؟

کویر بافق یا کویر درانجیر که در استان یزد قرارگرفته است، دارای ریگزار و نمکزار های زیادی است ریگزار این لوزی شکل هستند و گستره‌ای شمالی به جنوبی دارد. تپه‌هایی که در این کویر ایجاد شده و یا میشوند عمموا دارای جهت مشخصی نیستند و در مرکز ریگزار، تپه‌های ماسه‌ای ستاره‌ای نمایان هستند .ارتفاع این تپه‌ها نیز در حاشیه مرکز میتوان  بین ۱۰ تا ۱۵ متر و در مرکز و تپه‌های ستاره‌ای ۳۵ متر تخمین زد. نمکزار این کویر نیز در قسمت شمالی آن قرار دارد، و وجود رطوب در زیر قشر نمکی، رانندگی بر روی این مناطق را بسیار خطرناک و در بعضی قسمت‌ها  حتی غیرممکن کرده.

۷- اکو کمپ کویری متین آباد

هدف از تاسیس این اکو کمپ کویری با نام متین آباد، تماشای حیات وحش منحصر به فرد، آشنایی با پوشش گیاهی کویری، رصد ستارگان در شب، عکاسی از مناظر بی‌نظیرکویر، شترسواری، دوچرخه سواری و پیاده‌روی در کویر، شرکت در جشن‌های مختلف سال مانند چهارشنبه سوری و شب یلدا میباشد. این اکو کمپ که در جنوب شرقی بیابان بندریگ (نزدیک کاشان و اصفهان قرار گرفته است)، برنامه‌های بازدید از سایت‌های گردشگری منطقه مانند قلعه کرشاهی، کوه‌های یخاب، روستای باستانی ابیانه، شهر تاریخی نطنز، دشت کرشاهی، دریاچه نمک مسیله و تپه ماسه‌های کویر بندریگ را نیز برای گردشگران پوشش خواهد داد.
اقامتگاه‌های این کمپ شامل چادر، اتاق ساده، اتاق شاه نشین، اتاق گوشواره و کومه ها میباشد.

۸- کویر ریگ زرین

کویر ریگ زرین یا کویر مغستان در استان یزد قرار گرفته و به وسیله ارتفاعاتی که از میانه، باعث قطع کویر شده، به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم میشود. قسمت شمالی متشکل از تپه‌های ماسه‌ای با جهت شمالی – جنوبی است و کویر جنوبی ازپوشیده شده از صفحات رسی و حوزه خیس (باتلاقی) است. کویر زرین در فاصله ۴۰ کیلومتری شمال کویر بافق، روستای ساغند و جنوب روستای بیاضه قرار گرفته است و جنوب غربی این کویر را گنبد‌های سرشار از نمک پوشانیده اند.

۹- پارک ملی کویر

پارک ملی و منطقه حفاظت شده کویر که در ۶۰ کیلومتری جنوب تهران قرار گرفته، از شمال به جاده تهران – گرمسار، از شرق به ریگ جن، از جنوب به شمال اصفهان و از غرب به دریاچه بزرگ نمک قم و استان قم منتهی خواهد شد. گفتنی است که بازدید از پارک‌های ملی بنا بر قوانین سازمان حفاظت از محیط زیست شامل رعایت قوانین خاصی است که حرکت در مسیر پارک یکی از آن قوانین آن میباشد. مسیر اصلی این پارک از محیط بانی مبارکیه شروع می‌شود به شما اکیدا توصیه می‌کنیم که به هیچ عنوان از این مسیر اصلی این پارک خارج نشوید. پس از طی کردن مسیر  ۳۰ کیلومتری این راه، شما به کاروانسرای قصر بهرام، متعلق به دوره صفویه میرسید.
از دیگر جاذبه‌های گردشگری این منطقه همچنین می‌توانیم به کاروانسرای عین‌الرشید، آب انبار حوض قیلوقه، جاده کوه نخجیر، قله سفید آب، سنگفرش، تنگ ظلمات، کاروانسرای سفید آب، چشمه سفید آب، فسیل آباد و تالاب بندعلی خان اشاره داشت.

۱۰- کویر زردگاه

کویر زردگاه یا روستای زردگاه که در فاصله ۱۸۰ کیلومتری شهر طبس و کوهپایه کوه نایبند قرار گرفته است، متشکل از خانه‌های قدیمی و قابل سکونتی است که  با مناظر زیبای کوهستانی و وجود حیات وحش در نزدیکی روستا همراه شده است. این روستا در گذشته زیارتگاه نام داشته که با گذشت زمان به زردگاه تغییر نام داده است. این منطقه به دلیل داشتن نخلستان‌های سرسبز، لقب سرسبزترین کویر ایران را به دست آورده و از جاذبه‌های مهم و دیدنی این منطقه می‌توان به معماری پلکانی روستای زردگاه و چشمه آب گرم اشاره داشت.

۱۱- کویر ریگان

کویر (بیابان) یا ریگزار ریگان در قسمت منتهی‌الیه جنوب شرقی استان کرمان و در نزدیکی شهرستان ریگان قرار گرفته است. رنگ و جنس ریگزارهای این منطقه با سایر ریگزارهای ایران تفاوت داشته و روشن‌تر از آنها میباشند. این ریگزارها که در نظر بسیاری از مردم خواص درمانی دارند، گاهی در بلندترین ارتفاع تپه‌های ماسه‌ای ممکن است به ۷۵ متر نیز برسند.

۱۲- کویر خارتوران

کویر خارتوران  یا منطقه حفاظت شده توران، قرا رگرفته در شرق استان سمنان و مجاورت استان خراسان است. این منطقه معروف به «آفریقای ایران» است و بعد از سرنگتی آفریقا واقع در کشور تانزانیا، دومین منطقه بیوسفر جهان به شمار میرود. علاوه بر آن، منطقه خارتوران به دلیل داشتن ویژگی‌های منحصر به فردی که دارد، پوشش گیاهی خاص، عوارض جغرافیایی پست و بلند اقالیم و غیره،دارای اکوسیستمی متنوع و مملو از گیاهان، جانوران و حشرات خاص است

۱۳- کویر نمک یا نمکزار سیرجان

کویر نمک سیرجان که در استان کرمان قرار گرفته، در طی دو فصل از سال دریاچهای چشم نواز است و نیمی دیگر از سال را به شوره زاری بزرگ تبدیل میشود. این منطقه که به کفه نمک نیز شهرت دارد، پوشش ضخیمی از نمک طعام را به مساحت هزاران هکتار در بر داشته و باعث به وجود آمدن دشتی سفید میشود. از جمله جاذبه‌های گردشگری مهم این منطقه میتوانیم به درخشش بلورهای نمکی زیر نور مهتاب و آسمان پر ستاره کویر در شب اشاره داشته باشیم.