بخش هفتم
بر اساس کتاب مفاتیح الحیات (اثر ارزشمند آیت‌ا… جوادی آملی حفظه ا…)
بخش هفتم: سرمایه جاودانی است کار
آدم به‌طور طبیعی راحت‌طلب و عافیت خواه است اما برای رسیدن به هدف راهی به‌جز تلاش وجود ندارد.
اسلام تأکید دارد که انسان تنها از مسیر کار کردن به خواسته‌هایش می‌رسد و در برخی روایات چنین آمده که کار کردن برای به دست آوردن یک‌لقمه‌نان از سحرخیزی و مناجات ارزش کمتری ندارد.
کار کردن به‌ویژه در میان ایرانیان یک ارزش اجتماعی بوده و هست اما با بروز ابزار ارتباط‌جمعی و پیام‌رسان‌ها اتفاق دیگری در حال رخ دادن است. درآمدزایی و ثروت‌اندوزی با کمترین زحمت بخشی از دستاورد فناوری‌های مدرن است که می‌خواهد آدم‌ها را به توقف و تن‌پروری عادت بدهد و البته تا اندازه قابل‌توجهی نیز نتیجه مثبت است.
اسلام به همان اندازه که کار بی‌وقفه و پرهیز از استراحت دادن به بدن را نکوهش می‌کند، بی‌حرکت بودن و تنبلی و تکیه کردن به پول و سرمایه دیگران را هم زشت می‌شمارد و این را سبب خوار شدن آدم‌ها محسوب می‌کند.
اگرچه ارزش و اعتبار کار کردن و عرق ریختن در حال افول است اما دین برای اعتباربخشی به آن فراوان توصیه کرده است تا جایی که امیر بیان علی علیه‌السلام فرموده است سعادتمندی شما درگرو تلاش جدی برای پیشرفت به سمت هدف است.
پیامبران الهی و امامان معصوم علیهم‌السلام مانند هر مسئله دیگری در کار و تلاش نیز بالاترین جایگاه را دارا هستند. داوود نبی زره می‌بافت، ادریس پیامبر خیاطی می‌کرد، پیامبر اسلام و تعداد دیگری از پیغمبران چوپانی می‌کردند. علی بن أبی طالب چاه حفر می‌کرد و سایر امامان معصوم نیز کشاورز پیشه بودند و از مردم خواسته‌اند که دست از کار و تلاش برندارند.
شخصی به نام ابو عمرو شیبانی روایت می‌کند که امام صادق علیه‌السلام را در باغ مشاهده کردم که بیلی در دست داشت و عرق می‌ریخت. جلو رفتم و گفتم فدایتان بشوم اجازه بدهید من به‌جای شما کارکنم. پاسخ امام این بود که من دوست دارم انسان در گرمای سوزان برای تأمین زندگی خود زحمت و اذیت را به جان بخرد.
نیز در روایت دیگری از امام صادق رسیده است که فرمود منفورترین مردم در نزد خدا کسی است که شب خواب است و روز را به بیکاری سپری می‌کند.
محمد هادی سمتی
