هنرهای صناعی، دومین عامل رشد تولید ناخالص ملی

مهترین راه پیش بینی آینده، خلق آن است و کارآفرینان انسانهایی هستند که سعی می کنند به معنای واقعی به این کلام تحقق ببخشند. کارآفرینان در هر سطحی که به فعالیت مشغول باشند دارای ویژگیهایی هستند که باعث تمایز آنها از دیگران می شود، خبرنگار هفته نامه افق کویر به مناسبت روز ملی کارآفرینی با “ذبیح ا… خواجه ای”، فرماندار اسبق بافق مصاحبه ای انجام داده است:
۱-لطفا خودتان را به طور کامل برای خوانندگان هفته نامه افق کویر معرفی کنید و در حال حاضر مشغول به چه فعالیتی هستید؟
ذبیح ا… خواجه ای، فرماندار اسبق بافق و مدرس فعلی ” درس کارآفرینی ” و ” آشنایی با علوم و معارف دفاع مقدس” در دانشگاه علمی وکاربردی هستم. قبل از هرچیز لازم می دانم سالروز شکست مفتضحانه چریک های آموزش دیده آمریکایی را در حادثه صحرای طبس که به شهادت فرمانده رشید سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یزد توام بود را به خوانندگان محترم تبریک عرض نمایم. همانگونه که اشاره شد عمده فعالیت امروز من ارتباط با کتاب و مطالعه است. بخشی از آن تدریس و بخش دیگری ادامه تحصیل در رشته دکتری مدیریت برنامه ریزی فرهنگی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران. خداوند را شاکرم که چهار اولاد نصیبم کرده که دو نفر از آنها در مقطع دکتری : معدن دانشگاه آزاد بافق و مدیریت ورزشی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران ، دیگری اخیرا فارغ التحصیل کارشناسی عمران دانشگاه تهران شده و آخری هم مشغول تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی یزد است.
۲-به چه علت سوم اردیبهشت ماه را ” روز کارآفرینی ” نامیده اند ؟
از ۲۰ سال پیش موسسه(GEM*) ایجاد شد ماموریت اصلی این موسسه ارزیابی فضای کسب و کار در کشورهای عضو تبادل نظر کرده که بهبود فضای کسب و کار و ارائه داده‌های پژوهشی معتبر در سطح بین المللی در خصوص فعالیتهای کارآفرینانه‌است. زیرا در دنیا تا قبل از تأسیس GEM داده‌های ارزشمند برای پژوهش در زمینه کارآفرینی در سطح ملی و بین‌المللی وجود نداشته‌است.
و اما در ایران : هفت سال پس از تشکیل این موسسه جهانی ، در سوم اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۶ ، جمهوری اسلامی ایران به عنوان چهل و چهارمین کشور به عضویت GEMپیوست و دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران نماینده جمهوری اسلامی ایران در این سازمان جهانی شد.لذا از آن سال به بعد هر ساله در این روز، جشنواره های مختلفی در سراسر کشور برگزار و از کارآفرینان برتر تجلیل می گردد.در سال ۱۳۸۸، با ورود ۸ عضو جدید (فلسطین خودگردان، سوریه و …)، تعداد اعضای فعال در این کنسرسیوم به ۵۱ کشور رسید.
* Global Entrepreneurship Monitor : دیده بان جهانی کارآفرینی
۳-چرا در شهرستان بافق عمدتا به کارهای معدنی روی آورده اند؟ توصیه ای در این خصوص دارید؟
شهرستان بافق بحمدا… هم از لحاظ کمی و هم از جهت کیفی یکی از محدود شهرستانهای کشور است که کلکسیونی از انواع معادن را در خود جای داده و با توجه به این شاخصه و نعمت های الهی ، طبیعی است که عمده مردم آن هم، سالیان سال با محیط سخت اقلیمی و کویری این شهرستان مانوس و پرورش یابند و در معادن شهرخودشان مشغول به فعالیت کردند. البته محاسن ، معایب و محدودیت های قانونی ممکن است داشته باشد که مربوط به مدیریت شهری است و از حوصله این بحث خارج است.
توصیه بنده در خصوص متقاضیان شغل و کاریابی این است که : ۱- پس از کسب مهارت های تخصصی و شناخت از استعدادهای شخصیتی و روانی خود به دنبال شغل متناسب و مورد علاقه خود باشند. ۲- در انتخاب شغل عواملی چون : حقوق بالا، نزدیکی مسیر منزل تا شغل و پارامترهایی از این قبیل را در اولویت قرار ندهند. قطعا با رعایت کامل این شرایط به فلسفه جمله گهر بار حضرت علی (ع) که فرمودند: ” بزرگترین تفریح ، کار است.” خواهند رسید.

۴-در زمینه کارآفرینی در ایران چه خدماتی صورت گرفته است ؟
ابتدا لازم می دانم مرز بین اشتغالزایی با کارآفرینی را روشن نمایم چون متاسفانه تاکنون این دو مفهوم در بعضی مواقع و در برخی از جوامع اشتباه بکار برده شده و واژه تخصصی ، معنوی و علمی ” کارآفرینی یا کارآفرین برتر ” را که در لوح های تقدیر هم مزین شده به افرادی داده ایم که کارآفرینان واقعی را به شک و شبهه انداخته و زحمات شبانه روزی آنها را کم ارج و بی ارزش قلمداد نموده ایم.
در تعاریف متعدد و مختلفی که ازاین دو واژه گردیده مرز بین اشتغالزایی با کارافرینی ” ایده پردازی،خلاقیت و نوآوری” است. لذاچنانچه در تولید کالا یا انجام خدمتی از این واژه ها استفاده شده باشد بگونه ای که محصول یا خدمت جدید به تایید مراجع ذیصلاح رسیده باشد، کارآفرینی است و در غیر اینصورت حتی اگر ایجاد اشتغال بالا نیز کرده باشد، صرفا اشتغالزایی بوده است.
بنابر این به یک کارافرین قطعا ، اشتغالزا هم گفته می شود؛ در حالیکه به همه اشخاص اشتغالزا کارآفرین گفته نمی شود. لذا کارآفرینی مفهومی گسترده تر و ارزشمندتر از اشتغالزایی دارد. بی دلیل نیست که مقام معظم رهبری فرموده اند: “امروزه، عبادتی بالاتر از کارآفرینی نیست.” و اما خدماتی که دست اندکاران کارآفرینی کشور در عمر کوتاه آن ( ۱۳ ساله عضویت ایران در موسسه GEM) انجام داده اند عبارتند از :
۱-راه اندازی مقر نمایندگی موسسه مذکور در دانشگاه تهران.
۲-تاسیس دانشکده کارآفرینی و پذیرش دانشجو در مقاطع مختلف تا دکتری در این رشته.
۳-ترویج این رشته به دانشگاههای دولتی دیگر استانها و حتی به دانشگاههای آزاد ، پیام نور و …
۴-توسعه و ایجاد گرایشهای مختلف کارآفرینی در دانشگاهها.
۵-برخی رشته ها ملزم نمودن دانشجویان برخی از رشته های گوناگون تحصیلی مقاطع مختلف به گذراندن این درس.
۶-ایجاد مراکز نخبگان ، پارک های علمی و فناوری و … در سراسر کشور برای حمایت مادی و معنوی کارآفرینان.
۷-ثبت ایده ها و اختراعات کارآفرینان بمنظور حفظ آثار مادی و معنوی صرفا خودشان بصورت الکترونیکی.
۸-برگزاری جشنواره های مختلف در ایام مختلف و متناسب در تمام استانها و شهرهای ایران.
۹-برگزاری دوره های کوتاه مدت برای کلیه کارکنان سازمانها و شرکت های مختلف جهت تقویت بنیه علمی آنها.
۱۰-ارتقاءشغلی و حقوقی کارافرینان در سازمانها و ارگانهای دولتی و غیر دولتی .
۱۱-بسیج همگانی دولتمردان با حمایت مستمر استانداران،فرمانداران،بخشداران،شهرداران ، سپاه پاسداران و ادارات و ارگانهای گوناگون بالاخص : اداره تعاون کار و رفاه و امور اجتماعی، صنعت و معدن و تجارت، جهاد کشاورزی، برخی از بانک ها، کمیته امداد امام خمینی(ره)، بهزیستی، سازمان فنی و حرفه ای، هلال احمر و … .

۵-کارآفرینی زنان در شهرستان بافق را چگونه می بینید؟
بنده به لحاظ سکونت در یزد و ارتباط کمتر با شهرستان، اطلاع جامعی از کم و کیف وضعیت کارآفرینی خانم ها ندارم ولی آنچه به عنوان یک مدرس کارآفرینی می توانم در این خصوص بیان کنم این است که: در بحث کارآفرینی هیچ تفاوتی بین آقایان و خانم ها وجود ندارد. هر شخصی با هر جنسیتی می تواند کارآفرین باشد، ولی سن ،میزان تحصیلات، محیط خانواده، شرایط اقتصادی خانواده، انتخاب دوست ، همکار و… از جمله عواملی هستند که هر کدام از آنها می تواند به عنوان سرعت دهنده یا برعکس (مانع) کارآفرین شدن هر فردی تاثیر گذار باشد.
ناگفته نماند دانشجویان خانم مستعد باهوش بافقی داشته ایم که ضمن تحصیل در دانشگاه های آزاد ،علمی و کاربردی و پیام نور شهرستان ایده ای نو داشته که بعضا به مرحله تجاری رسیده و تعدادی از آنها بنا به دلائلی راکد مانده اند.

۶-نقش صنایع دستی در کارآفرینی چیست؟ آیا می توان از طریق فضای مجازی (الکترونیکی) به فروش رساند؟
صنایع دستی، تبلور عینی فرهنگ و مظاهر هنری هر جامعه با اصالت‌های ویژه آن جامعه هستند و همیشه چون عاملی مهم و اساسی در پیکره اقتصادی ایران مطرح بوده اند. با توجه به جایگاه هنرهای صناعی به¬عنوان دومین عامل رشد تولید ناخالص ملی، سیاست‌های حمایتی و هدایتی گسترده‌ای در زمینه توسعه آن صورت پذیرفته است که طبیعتاً گسترش آن، اثرات متفاوت و قابل‌توجهی برجای می¬گذارد. با توجه به پیچیدگی و همچنین گستردگی فعالیت‌ها در حوزه هنرهای صناعی، اثرات ناشی از آن نیز ابعاد به ¬هم¬ پیوسته¬ی بسیاری دارند که لازم است در توسعه و نوآوری این‌گونه از مشاغل بدانها توجه ویژه ای بعمل آید.
در خصوص فروش هنرهای صناعی نظر به اینکه امروزه ، بیش از ۷میلیارد دستگاه موبایل در جهان وجود دارد و بیش از ۴۰ درصداز کل ترافیک اینترنت جهانی را به خود اختصاص داده و برنامه ریزی هزاره سوم (از سال ۲۰۰۰ به بعد) بر انسان فکری و معنوی برای خلق برنامه ریزی آینده و انسان دیجیتال و مجازی برای انجام کارهای جاری استوار گردیده است، اکثر کارکنان امروزی بجای مشاغل تمام وقت و بلند مدت ، مشغول مشاغل پاره وقت و کوتاه مدت دیجیتالی شده که در این نوع از شغلها دیگر، از قراردادهای مرسوم استخدامی خبری نیست. مشاغلی مانند: انواع صنایع دستی ، پیک خرید، متصدی تحویل غذا، راننده اسنپ ، حسابدار موقت انواع مشاوره ها، برنامه نویسی، تهیه کننده نرم افزار و … که همگی از جمله مشاغل الکترونیکی هستند که در وب سایت ها و برنامه های نرم افزاری تلفنها، شغل مورد نظر و علاقه اشان را معرفی نموده و منتظر دعوت از سوی مشتریان هستند.
افق کویر: ضمن تشکر ، در اینجا گفتگوی با ذبیح ا… خواجه ای فرماندار اسبق بافق و مدرس کنونی دانشگاه علمی کاربردی به پایان می رسد. استفاده از تمام ظرفیت ها لازمه هر امری است که به وضوح در گفته های این مدرس کارآفرین روی داده است.

حدیث عباسی