بافق بوسه زار آفتاب؛ شهرخاک وخرما وخورشید دیار مردمان سخت کوشی که یاد گرفته اند ازهیچ همه چیز بسازند.
یکی از دهستانهای بخش مرکزی بافق مبارکه است . که ۲۰۰۰ نفر جمعیت دارد و اغلب کشت وکار مردم این روستا پرورش نخل وپسته است که با آب وهوای مبارکه مناسبت دارد.
در روستای مبارکه چند آثار باستانی وجود دارد که یکی ازآنها ساباط است.
واژه ساباط دارای ریشه ای کهن است که بخش نخست آن (سا) به معنی آسایش وبخش دوم آن(باط) نشانگر ساختمان آبادی وسازه است. این بنا برای مردم در گرمای تابستان سایه وباد فراهم می کرده وجایی خنک برای رهگذران بوده است تا آ نها بتوانند خود را از شدت تابش نور خورشید وگرما حفظ کنند.
یکی از کارکردهای ساباط پدید آوردن سایه وجایگاهی خنک برای رهگذران است.این سازه به علت نیمه پوشیده بودن در تابستان به پدیدآوردن کوران هوا می انجامد که هوای درون ساباط را ازبیرون خنک ترمی کند همین نیمه پوشیده بودن در زمستان به گرمتر شدن هوای درون ساباط از بیرون آن می انجامد.
ساباط مبارکه
به گزارش هفته نامه افق کویر : یکی ازبناهای قدیمی و تاریخی در مبارکه برج مبارکه می باشد که کمتر مورد توجه اهالی مبارکه و شهرستان بافق می باشد. برج مبارکه برجی است مدور که در فاصله ۳ کیلومتری شهرستان بافق میان راه زمین های کشاورزی مبارکه قرار دارد. این بنا به ارتفاع۷ متر با مصالح خشت وگل ساخته شده ودارای دو طبقه به قطر۵ متر می باشد.که
در دوره قاجاریه ساخته شده ودر تاریخ ۱۰/۳/۸۲ جزء میراث ملی وتاریخی ثبت شده ودر سالهای ۸۹-۸۸ توسط سازمان میراث فرهنگی بافق مرمت شده،در کنار برج آب انباری وساباط بزرگی قرار داشته که متاسفانه ساباط بر اثر گذشت زمان تخریب شده که در آن زمان خنک جای مردم بوده است . این برج دارای منافذی جهت تیر اندازی بوده که درآن زمان مردم جهت حفظ جان ومال خود از شر دزدان واشرار به آن جا پناه می بردند که بیشتر جنبه دفاعی داشته است.
این برج در میان انبوهی از نخل ها قرار دارد که زیبایی آن را دو چندان نموده است.ومی توان ازآن به عنوان جاذبه گردشگری استفاده کرد.
آثار باستانی هر کشورپیشینه تاریخی آن کشور محسوب می گردد واین آثار دارای ارزش واهمیت فراوانی هستند.مردم با دیدن آنها به وحدت ارزشهای انسانی پی می برند وآثار باستانی را میراث همگانی می دانند برای حفظ ونگهداری آن باید تلاش کردخوشبختانه با مرمت وبازسازی آن به ارزش تاریخی و اجتماعی اهمیت داده شده است.
