در تعریف خشونت می توان گفت: خشونت رفتار عمدی و هدفمندی است كه با هدف وارد كردن آسیب جسمی یا روانی به فرد دیگری صورت می گیرد – بر اساس دیدگاه زیست شناسی خشونت ارثی و ذاتی بوده و بر اساس دیدگاه اجتماعی، خشونت در جامعه، از طریق مشاهده رفتار دیگران یاد گرفته می شود.
تا چندی پیش اعتیاد به عنوان اصلی‌ترین آسیب اجتماعی جامعه ما به شمار می رفت؛ اما آمار نشان می دهد که متاسفانه در حال حاضر «خشونت» آسیب اصلی کشور به حساب می آید. اگر خشونت و خشم در جامعه ای افزایش پیدا کند، میزان نزاع و درگیری بین مردم نیز افزایش پیدا کرده و نهایتاً باعث هدر رفتن سرمایه های انسانی ، اقتصادی واجتماعی جامعه خواهد شد.
خشونت را می توان از منظر های مختلف مورد طبقه بندی قرار داد که جهت اختصار به برخی اشاره می شود
-خشونت کلامی (فحاشی و بی‌نزاکتی ،توهین، تحقیر و تمسخر، اتهام، افترا و… ) سرآغاز سایر خشونت ها حتی خشونت‌های بین المللی که منجر به جنگ جهانی شده است خشونت کلامی بوده است.
– خشونت غیر کلامی (ضربه زدن – تجاوز به حقوق دیگران -چیزی را به زور گرفتن و…)
-خشونت روانی-خشونت فیزیکی- خشونت اقتصادی- خشونت علیه زنان- خشونت علیه کودکان
امروزه شاهد افزایش میزان خشونت در جامعه به خصوص در شهرها هستیم. به عنوان مثال وجود خشونت در ورزشگاه ها ، تصادفات جزئی رانندگی ، بین جوانان ونوجوانان ، بین اعضای خانواده ، بین افراد فامیل و… همه نمودهای مهم این مساله هستند.
از جمله دلایلی كه بر افزایش میزان خشونت درهر جامعه ای تاثیر دارد، شامل ناآگاهی از عواقب آن ، روابط ناسالم ، كاهش عدالت ، افزایش گرانی ، غیر قابل پیش بینی شدن رویدادها و فقدان تكریم شهروندی، عدم كنترل پذیری در موقعیت ها ، افزایش الگوهای خشونت زا با منشا ء اینترنت وفضای مجازی و… می باشد
** راهكارها
باید تلاش كنیم از همان دوران كودكی سطح انتظارات و عواطف را به كودكانمان آموزش دهیم و از طریق آموزش و پرورش همدلی را در میان آنها ایجاد كنیم.
شیوه ها و راهكارهای مدیریت خشم را به شهروندان آموزش داده وچرخه خشم را كنترل كنیم.
بستر های قلدری و یا گردن كلفتی را از بین برده و شرایط مطلوب تخلیه هیجانی را جایگزین آن كنیم.
میزان نشاط اجتماعی را در جامعه افزایش دهیم. در این شرایط افراد وارد تعامل و گفت و گو شده و زمینه خشم از بین می رود.
تلاش بر نهادینه نمودن گفتار نرم، خوش، ملایم و رفتار نیکو ، پسندیده و کریمانه و تقبیح بیهوده گویی، زشتی کلام، دروغ گویی، عیب جویی، تمسخر و مجادله بدون علم و.. درجامعه
تقویت مهارت های ارتباطی ، تشویق و ترویج الگوهای اخلاقی و تقبیح بدرفتاران از جمله راهکارهای کاهش خشونت در جامعه است.
رسانه ملی و سایر رسانه ها می‌توانند با رعایت و ترویج مهارت‌های ارتباطی و رفتاری موثر، به کاهش انواع خشونت در جامعه کمک کنند.
سخن آخر : لازم است تا تمامی صاحبنظران و صاحب منصبان از قبیل رهبران اجتماعی، سیاسی، دینی و فرهنگی، اساتید و معلمان، روحانیان، پزشکان و روانپزشکان، روان شناسان و جامعه شناسان، اصحاب رسانه های تصویری، گفتاری و نوشتاری، والدین و همه دست اندرکاران کشور برای پالایش پرخاشگری از فرهنگ عمومی و آرایش آن به گفتار و رفتار نرم، نیکو، سالم و شایسته اقدام کارشناسی نموده ، بر صیانت ازآن همت نمایند.
کارشناس ارشد علوم تربیتی
– فرهنگی و مدرس دانشگاه
محمد علی رضایی
