رانندگی را می توان در دو جمله خلاصه کرد ۱__ رعایت قانون و مقررات ۲__ رعایت حقوق و حریم دیگران.
یکی از مهمترین ارزش های اخلاقی رعایت حقوق دیگران از جمله در رانندگی می باشد در جامعه مشاهده می‌کنیم که بسیاری از افراد قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی برایشان هیچ معنا و مفهومی ندارد.
یکی از جامعه شناسان میگفت بی توجهی نسبت به مقررات راهنمایی رانندگی در تمامی اقشار جامعه وجود دارد اما این تخلفات در اقشار بسیار بالا و مرفه و اقشار بسیار پایین و ضعیف جامعه بیشتر است . که البته دلایل خاص خود را دارد.
چنانچه افراد جامعه مقررات راهنمایی و رانندگی که مقررات ساده ای می باشد را رعایت کنند و به مرحله‌ای از انضباط ترافیکی برسند دیگر در جامعه شاهد افزایش آمار تصادفات و کشته ها وتلف شدن منابع و سرمایه انسانی و عدم احساس امنیت در جامعه نخواهیم بود که این امر خود از بلوغ مناسب فرهنگی و اجتماعی و درک افراد و وضعیت مناسب زیستی روانی اجتماعی راننده حکایت دارد .
اگرچه مسائلی از قبیل ابتلا به بیماری یا نقایص جسمانی مثل نارسایی دید، نارسایی شنوایی و…ویا بیماری های روانی و وضعیت شخصیتی راننده و شرایط محیطی مثل سر و صدا و گرما و سرما و باران و…یا عوامل بیرونی از قبیل ظرفیت خیابان ها و جاده ها و تناسب آنها با تعداد خودرو و مهندسی گذرگاهها و علائم هشدار دهنده مناسب و وضعیت جوی که همگی این موارد بر نحوه رانندگی تاثیر می‌گذارد ولی متخصصان ترافیک معتقدند بسیاری از تصادفات تا اندازه بسیاری زیادی به شخصیت و رفتار های راننده وابسته است. و نکته حائز اهمیت این است که نحوه رانندگی با اتومبیل بیش از ظاهر و مدل اتومبیل ، می‌تواند میزان شعور و فهم و سطح رفتار اجتماعی و فرهنگی یک راننده را برای ما مشخص نماید.
در تحقیقی که انجام شده تا ۹۰ درصد تصادفات رانندگی بر اثر خطای انسانی رخ داده است اگرچه هیچ راهی نیست که به طور کلی ریسک تصادف را حین رانندگی از بین برد ولی برخی موارد وجود دارند که با انجام آنها می شود این ریسک را به حداقل رساند که به این موارد اشاره می شود در رانندگی نباید به صورت پریشان رانندگی کنیم به‌عبارتی راننده پریشان نباشیم راننده پریشان کسی است که معمولاً با صحبت کردن با تلفن همراه یا ارسال پیام متنی و یا خوردن مواد غذایی در حین رانندگی از جاده غافل می شود و همچنین باید مراقب سرعت خود باشیم بسیاری از رانندگان از حد مجاز سرعت چشم‌پوشی می‌کنند و سرعتشان از ۱۲۰ ۱۳۰ و ۱۵۰ فراتر می رود رانندگی با سرعت بالا یکی از دلایل تصادفات است اگر سرعت خودرو در زمان رانندگی زیاد باشد عکس العمل در زمان تصادف کاهش می‌یابد و همچنین باید در نظر داشت که رانندگی در شب خطر تصادف را دو برابر می کند بنابراین در هنگام شب باید دقت و تمرکز خود را نسبت به جاده و خیابان ها و اتومبیل های اطراف بالا ببریم هر ساله صدها تصادف بخاطر عدم رعایت ورود ممنوع رخ میدهد چرا که یک راننده در جهت ورود ممنوع حرکت می کند بنابراین مراقب نشانه های توقف و ورود ممنوع باشیم.
یکی از روسای پلیس راهنمایی و رانندگی می گفت فقدان توجه به جلو و رعایت نکردن فاصله طولی توسط رانندگان عامل اصلی بروز حوادث رانندگی شهری می باشد.و عدم توجه به جلو را ناشی از رانندگی کور رانندگان وسایط نقلیه می دانست. رانندگی کور به معنای انجام هرگونه فعالیت هنگام رانندگی نظیر برداشتن اجسام از کف خودرو ،تنظیم سیستم صوتی، نوشتن پیامک ،تمیز کردن عینک، مکالمه با موبایل و..که موجب تاخیر در واکنش می شود ،است
در هنگام رانندگی خواب آلوده نباشیم رانندگان در سفرهای جاده ای باید استراحت کافی و هوشیاری کامل داشته باشند و هیچ گونه مواد مخدر و داروهای خواب آور مصرف نکرده باشند و مورد دیگر اینکه رعایت حق تقدم در رانندگی است که اگر رعایت نشود ،منجر به بروز تصادف می‌گردد بنابراین راننده ای که از مسیر فرعی وارد اصلی شده باید در نظر داشته باشد که تقدم با ماشینی است که از مسیر اصلی در حال حرکت است.
در مجموع این مهم تکرار می شود که نحوه رانندگی افراد با وسائط نقلیه میزان شعور و فهم و سطح رفتارهای اجتماعی و فرهنگی یک راننده را برای ما مشخص میکند.
حسام الدین نعیمی بافقی
وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی