پیامبر اکرم (ص) دربارۀ ثواب نجات مسلمانان از خطر سیل و آتش می‌فرمایند:
مَن رَدَّ عَن قَومٍ مِنَ المُسلِمینَ عادِیَةَ ماءٍ أونارٍ وَجَبَت لَهُ الجَنَّةُ»؛ کسی که عدهای از مسلمانان را از خطر سیل یا آتشسوزی نجات دهد، بهشت بر او واجب میشود.
(الکافی، ج ۵، ص ۵۵، بحارالانوار، ج ۷۱ ، ص ۲۳۹)
اهمیت کار آتش نشانان بر کسی پوشیده نیست و این که این عمل در نزد خداوند با توجه به احادیث و روایات اجر و پاداشی بس عظیم دارد. در این مقاله به این موضوع خواهیم پرداخت که برای نجات دادن افراد از آتش احتیاج به چه مواردی است؟
اگر بخواهیم تعریفی علمی داشته باشیم با مراجعه به کتب مربوطه و پایگاه های جستجوگر این تعریف را مشاهده می کنیم که« آتش‌نشانی یا اطفاء حریق مجموعه اقداماتی است که برای مقابله با آتش بوسیله خاموش کردن، کنترل و یا هدایت آتش‌های ناخواسته انجام می‌گیرد. اهداف آتش‌نشانی حفاظت از سلامت افراد، جلوگیری از آسیب به اموال و حفاظت از محیط زیست است.» بر همین اساس برای تربیت آتش نشانان احتیاج به برگزاری دوره های آموزشی به دو شیوه علمی و عملی است. آموزش افراد مهم ترین رکن است که می تواند خسارات ناشی از آتش سوزی را کاهش بدهد.
مسئله سوم و به نوعی مهم تر از همه تجهیزات آتش نشانی است که در نبود یا کسری آن امداد رسانی و اطفاء حریق به کندی پیش خواهد رفت. یکی از این ابزار؛ نرده بانهای اتش نشانی است که متاسفانه در تجهیزات امدادرسانی در بافق جایگاه خودش را هنوز پیدا نکرده است. رشد خانه های چند طبقه در بافق و طبقات زیرین واحدهای تجاری وجود این تجهیزات را بیش از پیش الزامی می کند؛ در نتیجه می طلبد تا مسئولان دست اندرکار به این موضوع توجه لازم را داشته باشند. نمونه کمبود این وسیله در حریق خیابان چهارده معصوم(ع) در هفته قبل بسیار محسوس بود. بر اثر اتصال کابل برق آتش به طبقه فوقانی یک مغازه سرایت کرد؛ هر چند که بر اثر دقت و سرعت عمل ماموران آتش نشانی و امداد برق، آتش مهار شد؛ ولی اگر این نردبان وجود داشت مهار آتش سریع تر انجام می شد تا کمک از پشت بام مغازه های اطراف. بر همین اساس حفظ جان انسانها زمانی محقق خواهد شد که توجه به سه شاخصه نیروی انسانی، آموزش و تجهیزات؛ حتما در دستور کار قرار گرفته تا بتوان با رعایت این سه عنوان با تکیه بر الطاف حق اتش را مهار کرد که «پیغمبر ما محمد مصطفی صلی ا… علیه و سلم گفته است. نعوذ بالله من الاخرسین الاصمین و بدین دو گنگ و دو کر آب و آتش را خواسته است.»
( تاریخ بیهقی، چ ادیب، ص ۲۶۱ )
