آشنایی با خانه وحشی بافقی
در زمانه‌ای نه چندان قدیم، استاد «عبدالوهاب شهیدی» (که در زمان نگارش این نوشته متأسفانه در بستر بیماری هستند) با صدایی بسیار گیرا و حزین می‌خواند: «روزگاری من و دل ساکن کویی بودیم… بسته‌ی سلسله‌ی سلسله‌مویی بودیم… .» آوازی چنان حزین و جذاب که گویی خودِ وحشیِ بافقی، یکی از دلسوخته‌ترین شاعران تاریخ ادبیات ایران، مشهورترین شعرش را برای همین آواز ساخته است.
این شاعر سوخته، اشعار جانگدازش را در بنایی می‌سروده است که اینک قصد معرفی آن را داریم. خانه‌ی وحشی بافقی ــ طبعاً ــ در شهر بافق واقع است؛ کنار مسجد جامع این شهر. این بنا خانه‌ای است کوچک و جمع‌وجور که شاید در نگاه اول چندان خریدار نداشته باشد؛ اما همچنان صفای خانه‌های کوچک قدیم را دارد و می‌توان در آن سبک زندگی خانواده‌های قدیمی را مشاهده کرد.
خانه وحشی بافقی هفت اتاق کوچک دارد و به نحوی ساخته شده که برای تمام فصول سال مناسب باشد؛ به‌طوری‌که در ضلع شمال شرقیِ خانه، در زمان قدیم جویی وجود داشته که وظیفه‌ی خنک کردن خانه را در فصل تابستان بر عهده داشته است.
جذابیت اصلیِ خانه‌ی وحشی بافقی ــ که البته در زمان قاجار مرمت شده – فقط به‌خاطر نوع معماری آن نیست؛ بلکه بیشتر به این دلیل است که می‌توان در آن، یکی از بزرگ‌ترین شاعران تاریخ ادبیات را تصور کرد که در حال سرودن سوگ‌سروده‌ها و شکواییه‌هایی بوده که این روزها به‌خاطر آهنگ‌های خوانندگان نسل جوان، همچون محسن چاوشی و زندوکیلی، شهرت یافته‌اند.
شعرهایی چون «همخواب رقیبانی و من تاب ندارم»، یا «تکیه کردم بر وفای او غلط کردم غلط.» در شهر بافق می‌توان علاوه بر بناهای قدیمی متعدد، ساعاتی نیز به یاد روزگاران خوش قدیم، در خانه وحشی بافقی آسود.
محل قرارگیری خانه وحشی بافقی
آدرس: ایران، استان یزد، بافق، خیابان مسجد جامع، میدان خان
کمال‌الدّین یا شمس‌الدّین محمّد وحشی بافقی یکی از شاعران نامدار سده‌ی دهم ایران است که در سال ۹۳۹ هجری قمری در شهر بافق، استان یزد، چشم به جهان گشود.
دوران زندگی او با پادشاهی شاه طهماسب صفوی و شاه اسماعیل دوم و شاه محمد خدابنده هم زمان بود.
خانه او در شهر بافق هم چنان وجود دارد و به واسطه اینکه در این خانه فردی مانند وحشی بافقی زندگی می کرده، از شهرت بسیاری برخوردار و به یکی از آثار تاریخی این منطقه بدل شده است و سالانه افراد زیادی به بازدید از آن می پردازند.
به دلیل این که این مکان را خانه وحشی بافقی می دانند آن را در لیست آثار ملی ایران ثبت کرده اند.
این خانه در حال حاضر هم به عنوان موزه و هم اداره گردشگری و میراث فرهنگی شهرستان بافق کاربرد دارد و افراد زیادی برای آشنایی بیشتر با این چهره سرشناس و هم دیدار از موزه مردم شناسی به این خانه سر می زنند.
عمر این خانه به احتمال زیاد به دوران صفویه و یا حتی قبل از آن بر می گردد و از معماری خانه های آن دوره پیروی کرده است.
این خانه را در دهه هفتاد شمسی مورد بازسازی قرار داده اند و در حال حاضر در خیابان مسجد جامع، میدان خان قرار گرفته است.
خانه منسوب به وحشی بافقی خانه ای است از مصالح خشت و گل، جنب مسجد جامع که دارای هفت اتاق محقر و به صورت چهار فصل بنا شده است.
ایوان بزرگی که در ضلع غربی خانه قرار دارد، زیبایی بنا را دو چندان کرده است.
در ضلع شرقی خانه نیز زیرزمینی قرار دارد که در گذشته جوی آبی از آن می گذشته و به عنوان خنک جا در فصل بسیار گرم تابستان استفاده می شد.
خصوصیات این خانه را ایرج افشار در کتاب یادگارهای یزد این چنین ذکر کرده است: خانه‌ای است مخروبه و کوچک.
این همان خانه ای است که به نزد مردم به خانه وحشی بافقی شهرت دارد و به مناسبت وجود یک تخته سنگ قبر از قرن ششم که بر دیوار خانه نصب بود، مورد احترام مردم واقع شده بود. شب ها در آنجا شمع روشن می کردند و به زیارت می آمدند.
متاسفانه این بنا تخریب شده و از سوی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد در دهه هشتاد مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.
