به گزارش هفته نامه افق کویر ،به مناسبت هفته جهانی غذا گفتگویی اختصاصی با دکتر “سمانه حبیبیان” متخصص اطفال انجام شد که وی به سوالات مطرح شده از سوی خبرنگاران ما پاسخ داد:
افق کویر:سوء تغذیه چیست؟
زمانی که بدن انسان نیاز تغذیه ایی خود را به اندازه کافی دریافت نمی کند،به تدریج بافت های بدن تحلیل می شود و کودک دچار کم وزنی و کوتاهی قد می شود، سوء تغذیه میگویند.
افق کویر:چند درصد از کودکان و نوجوانان دچار سو تغذیه هستند؟
آمار دقیقی ندارم، با توجه به تجربه ای که دارم آمار بالایی است که دچار سو تغذیه هستند و علل آن، مسائل روحی و روانی است.
افق کویر:انواع سوء تغذیه را نام ببرید ؟
۱- دریافت ناکافی کالری مواد غذایی که به خاطر وضعیت اقتصادی خیلی ها این مشکل را ندارند، اما مناطق محروم و کشورهایی که وضعیت اقتصادی و بهداشتی نامناسبی دارند شایع ترین علت آن همین است.
۲- مسائل روحی و روانی، باعث می شود کودک غذارا پس بزند،اشتهای کافی نداشته باشد و حالت بی اشتهایی عصبی رخ دهد.
۳ – بیماری مزمن مبتلا به کم خونی، تیروئید، بیماری سلیاک، دیابت و عفونت و التهاب در بدن باشد، ممکن است باعث سوء تغذیه شود و بر حسب علت درمان می شود.
افق کویر: علایم سو تغذیه چیست؟
اولین علامت به صورت کاهش وزن است و اگر ادامه یابد باعث کوتاه قدی در شیرخواران و باعث کاهش رشد دور سر می شود و به صورت کلی باعث می شود سیستم ایمنی کودک ضعیف تر از بقیه باشد وعلائمی چون کم خونی که باعث خستگی، بی حوصلگی،پرخاشگری و تحریک پذیری کودک می شود و سایر علائم ها با توجه به علت اولیه است یعنی اگر کودک بیماری های خاصی داشته باشد علایم های آن بیماری را دارد ونسبت به عفونت و ترمیم زخم ها برای کودکی که سو تغذیه دارد بدنش دیرتر جواب میدهد و نسبت به بیماری های دیگر دوره بیماری بیشتر طول می کشد.
افق کویر:چگونه تشخیص میدهند که کودک سوء تغذیه دارد؟
اولین قدم در معاینه هایی که مادران مراجعه می کنند به مرکز بهداشت متوجه کاهش وزن گیری کودک می شوند و از طریق مرکز بهداشت به متخصص کودک ارجاع می شوند. وهر کودکی که اخلال وزن گیری داشته باشد علت آن سو تغذیه است.
افق کویر:آیا می‌توان سو تغذیه را در خانه درمان کرد؟
اگر متوجه شدیم که کودک دچار سو تغذیه شده و اشتها ندارد، حتما باید یک نوبت را به پزشک مراجعه کنند.
افق کویر:چگونه از سوء تغذیه پیشگیری کنیم؟
تمام خانواده ها از همان ابتدای شیرخوارگی از زمانی که شیر دهی را شروع می کنند باید آشنا باشند و اگربنیان تغذیه کودک از ابتدا بد گذاشته شود. این کودک بد اشتها شده و مشکلات رفتاری در تغذیه و باعث سو تغذیه می شود در نتیجه و از ۶ ماهگی که تغذیه کمکی شروع می شود یک سری راهکارهایی را باید انجام دهند که کودک دچار سو تغذیه نشود.
افق کویر:از چه مواد غذایی استفاده کنیم که با سوء تغذیه روبه رو نشویم؟
در بحث تغذیه هرم مواد غذایی شامل چندگروه مواد غذایی است تمام کودکان باید از این استفاده کنند که شامل میوه و سبزیجات، پروتئین، گوشت، حبوبات، لبنیات و مواد معدنی و …. که باید در رژیم غذایی روزانه کودک باشد.
افق کویر: چرا بعضی از کودکان اشتها دارند ولی جذب ندارد؟
بیماری «سلیاک» که در ایران نسبتا شایع است، ممکن است توجه لازم نشود این بیماری به صورت سو تغذیه نشان می دهد.علائم آن شامل کاهش وزن، کوتاهی قد، کم خونی، اسهال و دفع مکرر مدفوع که باعث می شود بدن از لحاظ جذب مواد غذایی مشکل داشته شود و اگر به بیماری دیابت ،یبماری کلیوی دچار باشد بدنشان نمیتواند به خوبی نیاز های روزانه را دریافت کنند.
افق کویر: توصیه شما به خانوداه ها چیست؟
توصیه من به خانواده محترم این است که اصراری بر مصرف مواد غذایی کودک نداشته باشند
وقت کافی برای صرف خانوادگی غذا به صورت دسته جمعی به کودک داده شود و باهم دور سفره بنشیند تا علاقه کودک به غذا خوردن بیشتر شود. زمانی که برای کودک در نظر می گیرند توجه کنند کودک خسته نباشد ،و بین اطرافیان رابطه پرمحبتی حاکم باشد اگر اختلافات خانوادگی در خانواده باشد طبیعتا باعث کاهش اشتها و مشکلات روحی روانی در کودک می شود . ۲ ساعت قبل از مصرف تنقلات اجازه دهند به کودک خودش غذا بخورد هرچند خودش را کثیف بکند – تهیه ظرف زیبا – محیط مناسب به کودک اجازه دادن به صورت مستقل را بدهند غذایی که کودک نمی خورد و رد می کند و ممکن است کودک یک گروه غذایی را مصرف نکند ،این غذا را معتقدم که تا ۱۰ بار باید امتحان شود با فواصل زمانی کودک را رها کنند یک مدت بعد دوباره آن غذا را امتحان کنند و تا ۱۰ بار این ماده غذایی برای کودک امتحان شود . فعالیت بدنی کودک زیاد باشد کم تحرک نباشد و مدام پای کامپیوترنباشد . نکته مهم در حضور کودک از مزه غذا انتقاد نشود خیلی از خانواده ها بد غذا هستند و گروه غذایی را مصرف نمی کنند و کودک الگو پذیری می کند. در کودکان بزرگ تر هنگام آشپزی ،مادر از کودک استفاده کند، سعی کند مشارکت دهد، کودک را در غذا پختن و برای خرید مواد غذایی از همان ابتدا ذائقه کودک را با مواد غذایی مناسب تطبیق دهند واز مصرف تنقلات – فست فود و.. جلوگیری کنند.
افق کویر:صحبت پایانی ؟
من از همشهریان خواهش می کنم که به پزشکان شهر خودشان اعتماد کنند وقتی که پزشکی را به عنوان پزشک کودک خود انتخاب می کند با اعتماد کامل داروها را بطور کامل مصرف کنند اگر بیماری کودک ادامه پیدا کرد با مراجعه مجدد سعی کنند با همکاری پزشک مشکل راحل کنند و از پزشکان بومی داخل شهر حمایت کنند چه بسا که این حمایت و دلگرمی از جانب مردم و مسئولین نباشد ممکن است پزشکان به سمت شهر های دیگر سوق پیدا کنند و ادامه خدمت را در جای دیگر که انجام دهند.
من مادر هستم و نگرانی والدین را درک می‌کنم، وقتی کودک نیاز به کمک اورژانسی دارد، واقعا شرایط سختی برای پزشک ایجاد می شود، باید ضمن حفظ روحیه بهترین اقدام درمانی انجام شود … از خانواده ها می‌خواهم که نسبت به علائم جسمانی کودکشان آگاهی داشته باشند
در ویزیت بیماران سرپایی، پزشک باید سعی کند ضمن حمایت روحی والدین و نحوه صحیح برخورد با کودک، طریقه مصرف صحیح داروها و روشهای درست تغذیه را به بیمار آموزش دهد.
و دارو را با اعتماد کامل مصرف کنند و اگر بیماری کودک ادامه پیدا کرد سعی کنند با همکاری پزشک مشکل را رفع کنند
از مسئولین محترم خواهشمندم از پزشکان بومی شهر حمایت کنند و با دلگرمی و حمایت مردم و مسئولین شاهد حضور هر چه بیشتر پزشکان بومی در شهر باشیم
راضیه برزگری- ساراشفیعی
