پدیده زباله گردی در نقاط مختلف ایران عزیز ما سال هاست که به روز و ظهور یافته و قسمت زیادی از مردان، زنان و حتی کودکان را به خود مشغول کرده است؛ به گونه ای که این پدیده در شهرستان معدنی بافق نیز که روزگاری شاید عده ای انگشت شمار در این حرفه مشغول به کار بودند با گذشت زمان بر تعداد آن ها افزوده شده است.
در یکی از روزهای گرم خرداد ماه که در حال عبور از خیابان بودم دو دختر کوچک روبروی “اداره آب و فاضلاب شهرستان” با خم کردن سطل زباله، مشغول جستجوی کاغذ ، مقوا و بطری بودند، به آن ها نزدیک شده و سر صحبت را با آن ها باز نمودم
“آرزو” خود را ۹ ساله و از استان زاهدان معرفی کرد و گفت: من و خواهرم” آیدا” ۸ ساله همیشه در این مسیر مشغول جمع آوری ضایعات می باشیم.
آرزو افزود: پدرم ناتوان می باشد، هزینه اجاره بهای منزل زیاد و برای سیر کردن شکم خود و خانواده به این کار مشغول هستم.
یکی از آرزوهای آیدا و آرزو سلامتی برادر و رفتن به مدرسه بود
آیدا و آرزو بزرگترین آرزوی خود سلامتی برادرشان که از بیماری کلیه رنج می برد نام بردند و همچنین آرزو داشتند مانند دیگر بچه های هم سن خود به مدرسه بروند.
در ابتدای بلوار کشاورز، جوانی بدون توجه به اطراف خود سر به داخل سطل زباله فرو برده است دو کیسه در کنارش دیده می شود که در یکی کارتن و مقوا و در دیگری قوطی و دیگر ضایعات است، قیافه اش داد می زند که معتاد است، وی از روی اجبار لب به سخن گشود و گفت: برای به دست آوردن خرج خود و خانواده ام به این کار مشغول هستم!
شبانه به دنبال ضایعات هستم
در ادامه “زهرا ۴۵ ساله” از کشور افغانستان در گفتگو باخبرنگار هفته نامه افق کویر عنوان کرد: در طول شب که شهروندان بافقی خواب هستند، همراه با پسرم مشغول جمع آوری ضایعات در سطل های زباله می شویم.
وی افزود: روزها به دلیل این که در انظار عمومی هستم، خجالت می کشم، زباله گردی نمایم و به عنوان خدمه در منازل اشخاص به کار مشغول هستم.
زهرا با بیان این که نزدیک به یکسال است که شهرستان بافق را برای سکونت انتخاب کرده ایم، گفت: قبل از آمدن به شهرستان بافق، در باغ های شهر زندگی می کردیم و همسرم در آن جا کارگر بود.
در افغانستان مدام جنگ و درگیری است
وی افزود: متاسفانه اکنون ناتوان و کار افتاده شده که مجبور به مهاجرت شدیم.
زهرا ادامه داد: بنابراین محبورم برای سیر کردن شکم سه دختر و پسرم به جمع آوری ضایعات بپردازم.
وی شرایط زندگی کردن در افغانستان را بسیار ناامن دانست وگفت: کشور افغانستان مدام جنگ و درگیری است، مردم در آنجا آسایش و آرامش ندارند و گرنه برای زندگی کردن راهی ایران نمی شدم.
زهرا افزود: در شهرستان بافق افغانستانی های آشنا هم زندگی می کنند؛ ولی هیچ وقت برای خرج زندگی از آن ها کمک نگرفتم؛ چون همشهری ها به یکدیگر خبر می دهند که به زهرا وخانواده اش کمک کرده و من این رفتار را نمی پسندم.
وی اظهار کرد: ایرانی ها اگر کمک کنند دیگر به دیگران و نزدیکانم بازگو نمی کنند به همین خاط کمک های ایرانی را می پذیرم.
زباله گردی باعث انتشار آلودگی و بوی نامطبوع می شود
سپس “حسین ” شهروند۴۰ ساله بافقی درباره معضل پدیده زباله گردی در شهرستان بافق، گفت: جمع آوری ضایعات بیشتر توسط افراد غیربومی انجام می پذیرد.
وی افزود: متاسفانه این افراد برای جستجو ضایعات، تمام زباله ها را در کنار سطل ها پهن کرده که باعث انتشار آلودگی و بوی نامطبوع می گردد.
ضرورت آگاهی شهروندان برای تفکیک زباله ها
حسین با اشاره به اینکه مخلوط شدن زباله های بازیافت و غیر قابل بازیافت باعث ایجاد پدیده زباله گردی می گردد؛ گفت: مسئولین شهرستان باید فرهنگ تفکیک زباله از مبدا را به شهروندان آموزش داده تا شاهد معضل زباله گردی در شهرستان نباشیم.
وی با اظهار تاسف از رفتار نامناسب برخی شهروندانی که در کنار سطل های زباله مشغول جمع آوری ضایعات هستند، افزود: نمی دانم چرا قبح و زشتی این کار برای برخی شهروندان از بین رفته است.
وی افزود: حتی برخی مواقع افراد با وضع مالی مناسب برای تهیه خوراک دام به سراغ سطل های زباله می روند!
ایجاد سطل های زباله تفکیک شده
“روح اله جوان ۲۵ ساله بافقی و مغازه دار عنوان کرد: به نظرم شهرداری باید در مسیرهایی که سطل زباله قرار دارد، سطل مخصوص بازیافت و سطلی نیز برای ضایعات پوست میوه و نان اضافی شهروندان در نظر بگیرد.
وی افزود: بعضاً در کنار سطل های زباله گونی های حاوی نان خشک دیده شده که این کار باعث کم شدن رزق و روزی می شود؛ چرا که نان حرمت دارد!
روح ا.. تصریح کرد: در سال های گذشته کارگران شهرداری ضایعات را از درب منزل شهروندان جمع اوری می کردند که کار بسیار خوب و ارزشمندی بود ؛ ولی امروزه این کار انجام نمی شود.
اکثر کودکان کار در شهرستان بلوچ یا از تبعه افغانستان می باشند
سپس “صبا جعفری کارشناس روان مرکز بهداشت بافق “و دارای مدرک روانشناسی بالینی در پاسخ به این پرسش که به نظر شما مسئولین برای ساماندهی کودکان کار که بعضا در کنار سطل های زباله نیز مشاهده می شوند باید چه برنامه ای در نظر بگیرد؛ گفت: اکثر کودکان کار در شهرستان بافق بلوچ یا از تبعه افغانستان می باشند.
وی افزود: در گفتگویی که با برخی از کودکان کار در شهرستان بافق صورت گرفته، کودکان کار به دلیل تامین هزینه ها زندگی، به دست فروشی، فروختن دعا و بعضا جمع آوری زباله مشغول هستند.
کارشناس روان تصریح کرد: برای رفع این معضل به برخی از مغازه دار بافقی و شهروندان صحبت کرده که کارتون های خود در اختیار کودکان کار قرار دهند که آن ها مجبور نباشند که بازیافتی ها را در سطل های زباله جستجو کنند.
هنوز نتوانستند برای رفع این
معضل چاره ای بیاندیشند
جعفری تاکید کرد: پدیده زباله گردی مختص به شهرستان بافق نیست و در شهرهای بزرگ تعداد کودکان کار زیاد می باشد و بنابراین هنوز نتوانستند برای رفع این معضل چاره ای پیدا کنند.
وی افزود: حتی اگر ارگان یا اداره ای در شهرستان بافق بخواهد به این کودکان کمک نماید ، کودکان کار همشهریان خود در شهرهای دیگر را مطلع نموده و آن ها نیز برای کمک رهسپار بافق می شوند که در این صورت کمک به تعداد زیاد کودکان کار غیر ممکن می شود.
کارشناس روان تنها اقدام برای کاهش حضورکودکان کار در سطل های زباله را برگزاری جلسات آموزشی دانست و گفت: با برگزاری این جلسات کودکان کار و خانواده های آن ها را از آلودگی سطل ها زباله مطلع می شوند.
جعفری افزود: همچنین ارگان های مانند شهرداری، فرمانداری و شرکت سنگ آهن مرکزی می توانند با نصب بنر در سطح شهر تکفیک زباله را به شهروندان آموزش دهد و سطل های تفکیک زباله را در سطح شهر قرار دهند.
معصومه غلامرضاپور|
