تهران- ایرنا- مدیران مسوول روزنامه های «شرق و آرمان» معتقد هستند: مهمترین مشکل برای روزنامه ها نبود کاغذ است وگرنه مساله گرانی آن مشکل دوم محسوب می شود یعنی وضعیت کاغذ مطبوعات از حالت بحران عبور کرده است که اگر این روند ادامه داشته باشد عده ای در کاخ سفید جشن می گیرند و پایکوبی می کنند.
به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ «بحران کاغذ در سال جدید از مرحله گرانی وارد مرحله کمبود و در حال حاضر وارد مرحله نبود شده است». جمله ای که روزنامه همشهری در صفحه توئیتر خود نوشت و خبر از بحران می داد که دامنگیر روزنامه ها شده است تا آنجا که بعضی از روزنامه ها تعداد صفحه های خود را کاهش دادند.
بحران کاغذ از تابستان سال گذشته دامنگیر مطبوعات و به ویژه روزنامه‌ها شد که افزایش نرخ برابری دلار و فساد در واردات کاغذ موجب این رشد قیمت کاغذ و هزینه چاپ برای روزنامه‌ها و ناشران شده است تا آنجا که عده ای از مدیر مسوولان روزنامه ها می گویند کاغذ با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد می شود اما معلوم نیست که این کاغذها کجا و به چه افرادی تعلق می گیرد.
این وضعیت بحرانی کاغذ باعث شد تا پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا با «مهدی رحمانیان» صاحب امتیاز و مدیر مسوول روزنامه شرق و «حسین عبداللهی» مدیر مسوول و سردبیر روزنامه آرمان به گفت وگو بپردازد.
– در ادامه متن این گفت وگو را می خوانیم:
**ایرنا: مساله کاغذ برای روزنامه ها در چه وضعیتی قرار دارد؟
**رحمانیان: الان مهمترین مشکل برای روزنامه ها نبود کاغذ است وگرنه مساله گرانی آن مشکل دوم محسوب می شود؛ یعنی وضعیت به گونه ای رقم خورده که کاغذ در بازار پیدا نمی شود. علیرغم اینکه مبالغ کلانی ارز ۴۲۰۰ تومانی به کاغذ اختصاص پیدا کرده است اما معلوم نیست که این ارز به دست چه افرادی رسیده و آیا به کاغذ تبدیل شده یا نشده است و اگر به کاغذ تبدیل شده در شرایط کنونی این کاغذها کجا هستند. بنابراین روزنامه هایی که چاپ می شوند کاغذ به آنها نمی رسد و عده ای هم که روزنامه چاپ نمی کنند سهمیه خود را گرفته و ظاهراً در بازار فروخته اند.
مساله کاغذ آنچنان پیچیده نیست که نتوان آن را حل کرد. اکنون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بانک مرکزی، وزارت صمت و نهاد ریاست جمهوری به دنبال حل کردن این مساله هستند اما به نظر می آید که خیلی سخت و پیچیده شده است. باید بدانیم که تهیه کاغذ مشکلی جدی برای روزنامه ها است زیرا اگر کاغذی وجود نداشته باشد نمی توان انتظار داشت که روزنامه ها هم چاپ شوند. در صورتی که روزنامه ها در تهیه دیگر لوازم چاپ مانند زینک و مرکب نیز دچار مشکل شده اند و تنها مشکل آنها مختص به کاغذ نیست.
***عبداللهی: در شرایط کنونی مساله اصلی نبود کاغذ است؛ یعنی وضعیت کاغذ مطبوعات از حالت بحران عبور کرده و اگر این روند ادامه داشته باشد احتمال تعطیلی قطعی برخی از روزنامه ها وجود دارد. هر کالایی که گران شود برروی دیگر کالاها تاثیر می گذارد. بنابراین گرانی کاغذ هم تاثیر مستقیمی برروی روزنامه ها دارد. کاغذ ۴۲۰۰ تومانی در کشور توزیع شده اما مشخص نیست که این کاغذها کجا رفته است و و شفافیتی در این زمینه وجود ندارد. به همین دلیل رییس جمهوری و مسوولان دیگر برای چند روز آینده باید برای این مساله چاره ای بیاندیشند و اگر روزنامه ای منتشر نشد نباید مسوولان و مدیران رسانه ها را مقصر بدانند. یکی از این راهکارها برگرداندن ارز ۴۲۰۰ تومان و آمدن کاغذ به عنوان کالای اساسی در سبد یارانه ای دولت و ترخیص کاغذهایی که در گمرک وجود دارد.
**ایرنا: این گرانی و کمبود کاغذ باعث افزایش قیمت روزنامه ها شده است. این اتفاق چه تاثیری بر استفاده از روزنامه در میان مردم دارد؟
**رحمانیان: وقتی کاغذ گران یا نایاب می شود نمی توان قیمت روزنامه را ثابت نگه داشت به همین دلیل قیمت روزنامه نیز افزایش پیدا می کند. بنابراین وقتی قیمت ها افزایش پیدا کند نخستین کالایی که از سبد خانوارها حذف می شود کالای فرهنگی مانند روزنامه است زیرا برای خانوارها روزنامه به اندازه نان شب واجب نیست اما برای حاکمیت نباید اهمیت روزنامه کمتر از نان شب مردم باشد به همین دلیل نهادهای مسوول باید به مساله کاغذ توجه اساسی داشته باشند زیرا در شرایط کنونی بحث بر سر منتشر شدن یا نشدن یک روزنامه نیست بلکه این مساله می تواند نشانه عملکرد دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا باشد و بگویید که عملکرد من در ایران اثرگذار بوده است. ترامپ منتظر یه پالس در داخل ایران می گردد که نشان دهد که چگونه تحریم ها اثرگذار هستند و اگر با کمبود و منتشر نشدن روزنامه ها این پالس به ترامپ داده شود طبیعتاً به او کمک کرده ایم.
***عبداللهی: با گرانی کاغذ نمی توان قیمت روزنامه ها زیاد بالا برد بلکه این افزایش قیمت تا یک اندازه قابل قبول است و بالا بردن قیمت تا این اندازه هم کفاف کاغذ نمی کند. کاغذ که در سال گذشته کیلویی ۲۰۰ تومان بوده اکنون به چیزی حدود ۱۵ تا ۱۸ هزار تومان رسیده است و این سیر صعود قابل قیاس نیست.
**ایرنا: گرانی کاغذ چه تاثیری بر خبررسانی و خبردهی به مردم در سطح جامعه می شود؟
**رحمانیان: اگر گرانی و کمبود کاغذ در کشور به گونه ای پیش برود که روزنامه ها را به تعطیلی بکشاند مردم نمی توانند از رسانه های رسمی و شناسنامه دار خبر دریافت کنند به همین دلیل به سمت بی شناسنامه و بی هویت رغبت پیدا می کنند که در فضای مجازی هم به وفور دیده می شوند. در چنین شرایطی در اخبار، تحلیل ها و اطلاعات هیچ پالایشی صورت نمی گیرد در نتیجه نوعی هرج و مرج رسانه ای و خبری به وجود می آید.
***عبداللهی: با توجه به اینکه وضعیت رسانه ای کشور تحت تاثیر فضای مجازی است و با توجه به تحریم ها و وضعیت بین المللی کشور باید در عرصه رسانه ای کشور مقتدر عمل کنیم که مطبوعات یکی از عرصه های اصلی آن محسوب می شود اما به سبب گرانی زینک، جوهر و کاغذ وضعیت وخیمی پیدا کرده است. در صورتی که مطبوعات به دنبال این هستند تا در چنین شرایطی به کشور کمک کنند زیرا فارغ از هرگونه گرایش های سیاسی در چنین شرایطی منافع ملی مهم و مطرح است و مطبوعات می خواهند که از این منافع حمایت کنند. اگر در چنین شرایطی مطبوعات از انتشار بازبمانند آب به آسیاب دشمن ریخته می شود و عده در کاخ سفید جشن می گیرند و پایکوبی می کنند که رسانه های ایران به دلیل کمبود کاغذ از انتشار بازمانده اند. لذا این اتفاق باعث خوشحالی آنها می شود به همین دلیل باید راه حلی فوری در کوتاه مدت اجرایی کرد.
بنابراین این کمبود کاغذ تنها به روزنامه های مستقل و خصوصی مربوط نمی شود بلکه گریبانگیر روزنامه های دولتی مانند همشهری نیز شده است. امروز که جامعه نیاز به امیدآفرینی و دادن اطلاعات درست در مقابل ترفندهای رسانه ای دشمن دارد حتماً رسانه های مستقل می توانند نقش موثری ایفا کنند اما در این میان کمبود و گرانی کاغذ نباید برای آنها مشکل آفرین باشد.
